null Jos Claessen: 'Coronadiploma zeker niet minder waard'

OW_Agora_JosClaessen_head_large.jpg
Leren
Jos Claessen: 'Coronadiploma zeker niet minder waard'
'De eindexamens 2020 zijn niet minderwaardig omdat het centraal eindexamen uitviel. Integendeel, zou ik zeggen.' Aldus Jos Claessen, hoogleraar Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit. Hij heeft zich 'wild geërgerd aan de verhalen over het waardeloze coronadiploma van 2020, scholen die leerlingen hebben gematst, leerlingen die hun diploma gehaald hebben met twee vingers in de neus, enzovoort', omdat het centraal eindexamen is uitgevallen.

Centraal eindexamen

Vorig jaar gingen het centraal eindexamen vanwege corona niet door, en behaalden leerlingen hun diploma op basis van 'alleen' het schoolexamen. Vrijdag 12 februari werd besloten dat dit jaar het centraal eindexamen wel doorgaat, met een aantal versoepelingen, zoals twee herkansingen in plaats van één, het mogen wegstrepen van een vak (niet-kernvak) waarvoor een onvoldoende is gehaald en het spreiden van het examen over twee tijdvakken.

Agora en eindexamen

In zijn rapport 'Agora en de uitdaging van het eindexamen', dat onlangs is verschenen, besteedt Claessen uitgebreid aandacht aan de eindexamens van 2020. Hij zegt dat uit cijfers blijkt dat de schoolexamens zelfs moeilijker waren dan eerdere jaren. Het goede resultaat komt volgens hem mede doordat eindexamenleerlingen met minder examenstress hebben kunnen werken aan het verbeteren van hun resultaten. 
Onderwijsonderzoeker Jos Claessen volgt sinds 2014 de vernieuwingsschool Agora in Roermond, en publiceert daar regelmatig rapporten over. Agora is een school zonder klassen, schoolvakken, lessen, huiswerk en toetsen, waar leerlingen zelf mogen bepalen wat ze leren en vaak ook hoe ze dat willen. En waar ze geen les krijgen van leraren, maar hun eigen projectmatige 'challenges' uitvoeren onder begeleiding van coaches. Naast de challenges is ook de voorbereiding op het leven na de schooljaren een belangrijk kenmerk van Agora. Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) is geen vrijblijvende bezigheid voor Agora-leerlingen: voordat ze een eindexamenprofiel kiezen, moeten ze concreet kunnen zeggen wat ze willen gaan doen. En ze bereiden zich daar grondig op voor.

Voorbereiding op hoger onderwijs

In de visie van Agora past het (centrale) eindexamen eigenlijk niet, maar het wordt wel afgenomen – omdat het wettelijk verplicht is. De school heeft een eigen voorbereiding op het centrale eindexamen ontwikkeld. Het laatste jaar bestaat grotendeels uit een lange examentraining onder begeleiding van bevoegde leraren (vakexperts). Voor Agora zijn de schoolexamens belangrijker dan de centrale eindexamens. 
Claessen onderzoekt deze jaren hoe Agora-geslaagden met een havo- of vwo-diploma het gaan doen in het hoger onderwijs. Zijn vooronderstelling is dat zij door de LOB beter zijn voorbereid op de vervolgopleiding die ze kiezen, en door het Agora-onderwijsconcept ook hebben geleerd om zelfstandiger ('academischer') te leren en te werken. Dat zou beter aansluiten op de praktijk in het hoger onderwijs, en resulteren in minder kans op uitval in het eerste jaar.

Steun

Het betoog van Claessen over de eindexamens vindt steun in de mening van Martijn Meeter, hoogleraar onderwijswetenschappen aan de VU in Amsterdam. Die betoogde in NRC dat het centrale eindexamen niet te groot moet worden gemaakt en dat de schoolexamens belangrijker zijn. Uit onderzoek van zijn vakgroep komt naar voren dat de geslaagden van coronajaar 2020 het nu niet slechter doen op de universiteit, soms zelfs beter. Hij zegt deze signalen ook van andere universiteiten te krijgen.

Publicatie

Lees het rapport Agora en de uitdaging van het eindexamen.