In onze tijd kennen we diverse 'populistische revoltes'. Prof. dr. Carla Zoethout, hoogleraar Constitutioneel Recht aan de Open Universiteit, gaat in haar oratie in op de vraag hoe wij deze revoltes moeten beoordelen vanuit staatsrechtelijk perspectief. Ze kijkt daarbij naar de achtergronden van de revoltes in Hongarije en het Verenigd Koninkrijk. 'Als ik praat over de 'populistische revolte', dan verwijs ik naar het - al dan niet populistisch geïnspireerde -, verzet tegen de fundamenten van twee Europese rechtssystemen: de EU en het Europese mensenrechtenverdrag en -hof. In Hongarije gaat dit gepaard met een afwijzing van de democratisch rechtsstatelijke beginselen en de omarming van de 'illiberal democracy'. In het Verenigd Koninkrijk is men zeer kritisch ten aanzien van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en haar interpretatie van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.'

Serieus nemen

Zoethout meent dat we de populistische revolte serieus moeten nemen. 'In het geval van Hongarije startte het Europees Parlement onlangs een procedure die uiteindelijk kan leiden tot strafmaatregelen. Dat is een belangrijk signaal om aan te geven dat het niet aanvaardbaar is als EU-lidstaten zich eenzijdig onttrekken aan de verdragsverplichtingen op het gebied van de rechtsstaat. Bij de Britse populistische revolte gaat het met name over de kritiek op het Europees mensenrechtenverdrag en de wijze waarop het hof dit interpreteert. Ook hier is het van belang dat we de kritiek serieus nemen.'

Verder onderzoek

Carla Zoethout hoopt zich bij de invulling van haar leerstoel bezig te gaan houden met verschillende onderzoeksvragen: 'Ik ben zeer geïnteresseerd in de rol van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens ten opzichte van de nationale staten en de wijze van interpretatie van het mensenrechtenverdrag. Het zijn onderwerpen die in veel Europese landen hoog op de agenda staan. Ook het ontstaan van 'niet-rechtsstatelijke democratieën' in Europa roept belangrijke vragen op. Is een democratie zonder rechtsstaat bijvoorbeeld mogelijk, is er dan nog sprake van een democratie? Een ander onderwerp van onderzoek is de positie van de vrijheid van religie en levensbeschouwing in hedendaagse pluralistische samenlevingen.'

De oratie 'De populistische revolte in het staatsrecht' van prof. dr. Carla Zoethout vindt plaats op vrijdag 28 september vanaf 12.30 uur in de aula van de Open Universiteit (gebouw Pretoria) aan de Valkenburgerweg 177 in Heerlen. Ontvangst vanaf 11.45 uur. Aansluitend wordt een eenvoudige lunch geserveerd.

Lees de oratie De populistische revolte in het staatsrecht van prof. dr. Carla Zoethout.

Update

Bekijk de oratie...