Inleiding in de psychologie

Hoe komt menselijk gedrag tot stand? Wat is daarbij de rol van het brein? Hoe zijn we door evolutie, ontwikkeling en leerprocessen aangepast aan onze omgeving zodat we kunnen functioneren en floreren? Wat is bewustzijn? Hoe komen onze emoties tot uiting? Hoe verhouden we ons tot anderen? Het is zomaar een greep uit de boeiende vragen die centraal staan in de psychologie.

Het beantwoorden van deze vragen heeft, naast de opgedane kennis, ook praktisch nut. Die kennis stelt de psycholoog namelijk in staat om te analyseren wat er misgaat als mensen minder lekker in hun vel zitten of niet goed meer functioneren in hun omgeving, zodat op professionele wijze een positieve wending kan worden gegeven aan hun leven. De cursus is dus een uitstekende inleiding voor iedereen die ambieert om zich in te zetten in dit werkveld en daartoe een opleiding in de psychologie wenst te volgen.

Wat psychologie precies is, wordt in deze inleidende cursus hoofdzakelijk in de breedte beantwoord. Je krijgt dus het volledige domein van de psychologie gepresenteerd zodat je met een solide basis aan de opleiding tot psycholoog begint.

Algemeen gesteld bestudeert de psychologie het gedrag, de gevoelens en de gedachten van de mens, in relatie tot zichzelf en in relatie tot de fysieke en sociale omgeving. Dat is in deze cursus niet anders, maar daarbij is wel gekozen voor een duidelijke focus op het aanpassingsvermogen van de mens. De cursus biedt een stevige, maar laagdrempelige basis in de evolutionair-psychologische en leertheoretische principes om dat aanpassingsvermogen te begrijpen.

Vanuit die focus wordt vervolgens bestudeerd hoe ons brein georganiseerd is, hoe we waarnemen en ons bewust worden van de wereld om ons heen, hoe we denken, redeneren, problemen oplossen en beslissen. Zodoende krijg je inzicht in de drijfveren en emoties die het handelen van de mens vormgeven. Uiteraard komt dat handelen altijd tot uiting in een sociale context. Mensen reageren anders wanneer ze in een groep zijn dan wanneer ze alleen zijn. Mensen beïnvloeden elkaar, al dan niet bewust. Bovendien verandert menselijk gedrag gedurende de levensloop. Ook daarover gaat deze cursus. Ten slotte wordt aandacht besteed aan (de behandeling van) verschillende psychische stoornissen.

Daarnaast krijg je bij deze cursus de gelegenheid om kennis te maken met het beroep van de psycholoog. Hiertoe krijg je een virtuele snuffelstage aangeboden waarin je op bezoek gaat bij een zeer gevarieerde groep psychologen om hun beroepspraktijk te verkennen. Hiermee stellen wij je in staat om niet alleen je de inhoud van het vak toe te eigenen, maar ook je eigen affiniteit met het werkveld te exploreren en zodoende een scherper idee te krijgen van je doelen bij het volgen van de opleiding Psychologie aan de Open Universiteit.

Leerdoelen
Na het volgen van deze cursus ben je in staat om:
˗ drie fundamentele inzichten in de geschiedenis van de psychologie die ten grondslag liggen aan de hedendaagse psychologie te herkennen en te benoemen
˗ diverse subdisciplines binnen de psychologie te herkennen, inclusief de vragen waarmee deze subdisciplines zich hoofdzakelijk bezighouden en welke methoden en werkwijzen zij gebruiken om die te onderzoeken
˗ de voor de psychologie relevante onderzoeksdesigns en methoden en technieken van gegevensverzameling en gegevensverwerking te herkennen en benoemen
˗ te beschrijven hoe de omgeving zowel via natuurlijke selectie als via de ervaring inwerkt op menselijk gedrag
˗ de basisbegrippen, de belangrijkste theorieën en onderzoeksresultaten binnen de biologische psychologie te benoemen en te herkennen, en op basaal niveau te beschrijven hoe gedrag op neuraal en hormonaal niveau tot stand komt
˗ de kennis over de biologische psychologie toe te passen op mechanismen zoals honger, seks en slaap
˗ sensorische en perceptuele mechanismen uit te leggen en te beschrijven hoe deze mechanismen vanuit functioneel perspectief bijdragen aan de overleving van de soort
˗ verschillende geheugensystemen en hun adaptieve functies te herkennen en te benoemen, alsmede cognitieve processen die ten grondslag liggen aan ons probleemoplossend vermogen
˗ de basisbegrippen, de belangrijkste theorieën en onderzoeksresultaten binnen de ontwikkelingspsychologie, de sociale psychologie en persoonlijkheidspsychologie te herkennen en te benoemen
˗ de kenmerken en veronderstelde mechanismen van de belangrijkste psychische stoornissen en de rationale en kenmerken van een aantal veelgebruikte behandelbenaderingen te herkennen en te benoemen
˗ te benoemen in welke domeinen psychologen werken, waar psychologische kennis relevant is en wat op hoofdlijnen de kernwaarden, werkzaamheden en gebruikte methoden zijn van gezondheidszorgpsychologen, levenslooppsychologen, klinisch psychologen en arbeid- en organisatiepsychologen.