Wobble: Onderzoek naar dromers en wiebel-friemelkinderen
Prikkelverwerking
In iedere klas zijn er kinderen die moeite hebben met concentreren. Die concentratieproblemen kunnen het gevolg zijn van de manier waarop ze prikkels uit de omgeving verwerken. Dit zijn bijvoorbeeld geluiden in de klas, kinderen die bewegen, de geur van een boterham, of het gevoel van de pen in de hand van een kind. Dit verwerken van deze prikkels wordt de sensorische prikkelverwerking genoemd.
Een pilotstudie van het Welten-instituut van de Open universiteit laat zien dat tot wel 30% van de basisschoolkinderen problemen heeft met de verwerking van deze sensorische prikkels. Dat uit zich in dromerig of juist onrustig gedrag, afschermend of juist heel erg druk gedrag.
Hulpmiddelen
Scholen zetten regelmatig hulpmiddelen in, zoals Tangles, wiebelkussens, study buddies, geluiddempende hoofdtelefoons of andere materialen. Doel is dat die hulpmiddelen kinderen helpen om hun concentratie te verbeteren. Of dat ook zo is, is nog nooit wetenschappelijk onderzocht. We weten niet precies wat werkt en voor wie.
Over het onderzoek
In dit onderzoek onderzoeken we de effecten van die hulpmiddelen. Daarbij richten we ons op de Tangle, het wiebelkussen en de geluiddempende hoofdtelefoon. We onderzoeken het effect van het gebruik van deze hulpmiddelen op een rekentest en een aandachttest, bij kinderen in groep 4 van het reguliere basisonderwijs. Dat doen we in de praktijk, samen met Nederlandse basisscholen. De bedoeling is te komen tot een advies aan scholen over welke hulpmiddelen in welke situaties goed werken en waarom ze goed werken.
Er is een deelnemerssamenvatting gemaakt welke naar alle deelnemende ouders en scholen gestuurd is. Ook is er een onderzoeksverslag 'Gedrag en passend onderwijs' beschikbaar. Tenslotte is er een Engelstalig wetenschappelijk artikel beschikbaar: The influence of sensory processing tools on attention and arithmetic performance in Dutch primary school children - Journal of Experimental Child Psychology.
Stappenplan Sensorische Prikkelverwerking
Er is een Stappenplan Sensorische prikkelverwerking (met poster) ontwikkeld voor leerkrachten die vermoeden dat een kind in de klas problemen ervaart die het gevolg zijn van een niet-optimale sensorische prikkelverwerking. Leerkrachten kunnen dit Stappenplan, samen met een ergotherapeut die gespecialiseerd is in de sensorische prikkelverwerking, gebruiken om op te zoeken welke interventies of hulpmiddelen ingezet kunnen worden om kinderen met een niet-optimale sensorische prikkelverwerking te ondersteunen zodat ze zich beter kunnen concentreren. In dit document is een PDF-versie van het observatieschema te vinden zodat het ook digitaal ingevuld kan worden. In het Stappenplan wordt verwezen naar deze video over sensorische prikkelverwerking. Het genoemde onderzoeksverslag is ook te vinden op deze website en biedt ook ondersteuning om het Stappenplan te kunnen gebruiken.
Video Sensorische Prikkelverwerking
Er is een video gemaakt waarin uitleg wordt gegeven over sensorische prikkelverwerking en hoe zich dat in de klas kan uiten. Deze video kan als ondersteuning gebruikt worden bij het Stappenplan Sensorische Prikkelverwerking maar ook tijdens workshops en dergelijke op school waarin sensorische prikkelverwerking centraal staat.
Literatuurstudie
Tegelijk met WOBBLE vindt er een literatuurstudie plaats, genaamd: Onderwijs op maat: Wat is er bekend over hulpmiddelen die ingezet worden op school ter bevordering van de sensorische prikkelverwerking, executieve functies en schoolprestaties? In deze studie wordt in kaart gebracht welke hulpmiddelen en interventies, die in de klas kunnen worden ingezet, er al onderzocht zijn die aansturende functies (de executieve functies) en sensorische prikkelverwerking kunnen verbeteren. Voor meer informatie over de literatuurstudie, zie de website: www.kindercognitie.nl.
Op deze WOBBLE-pagina vindt u informatie over het onderzoek, publicaties en lezingen rondom sensorische prikkelverwerking en, als het onderzoek afgerond is, de resultaten en opbrengsten van het onderzoek.
