De bijzondere leerstoel Antrozoölogie van de Open Universiteit legt zich toe op een academische benadering van de mens-dier relatie vanuit de Psychologie. Dat betekent dat de leerstoel bijdraagt aan de masteropleiding in de Psychologie, met als bijzonderheid kennis over mens-dierrelatie en over het inzetten van dieren in de gezondheidszorg, in coachingstrajecten en in onderwijstrajecten. Meestal zal het gaan om masters in de klinische psychologie waarbij onderzoek en stage kunnen worden uitgevoerd. Deze vinden plaats in settings waar dier-ondersteunde interventies worden ingezet. Denk aan verpleeghuizen, psychiatrische ziekenhuizen, of gezinnen met kinderen met autisme. Ook dier-ondersteunde toepassingen in de arbeids- en organisatiepsychologie of gezondheidspsychologie zijn denkbaar.
Bekijk ook de themapagina over ons onderzoek: Het effect van een huisdier.
Opleidingsmogelijkheden
Losse minimodules
In samenwerking met IAHAIO, de international association of humani-animal-interaction organisations), heeft de Open Universiteit een aantal korte modules ontwikkeld. Het zijn korte, Engelstalige, themagebaseerde blokken voor professionals die al werken met dieren en verder voor iedereen die nieuw is in het veld van mens-dier-interactie. Elke module behandelt een thema uit praktijk en onderzoek.
Ga naar het overzicht van de losse modules.
Voor studenten Psychologie
Antrozoölogie studeren bij de Open Universiteit betekent dat de student vanuit een van de richtingen van psychologie Antrozoölogie als keuzevak kunnen doen. De academische cursus 'Inleiding in de Antrozoölogie' is eind 2019 gereed en is ook toegankelijk voor studenten van buiten de Open Universiteit en voor studenten vanuit andere studierichtingen.
Studenten kunnen
- de cursus Inleiding in de Antrozoölogie volgen.
- een bachelorthesis te schrijven over de onderwerpen mens-dierrelaties, de relatie dierenmishandeling en huiselijk geweld en de effecten van dierondersteunde interventies op kwetsbare mensen.
- een (onderzoeks)stage te lopen bij een instelling, praktijk, organisatie of school waar dier-ondersteunde interventies worden toegepast (in binnen- en buitenland).
- een masterthesis te schrijven.
Zij worden daarbij begeleid door een docent vanuit de sectie Antrozoölogie en een medewerker uit een van de psychologierichtingen in de OU.
Promoveren
De sectie Antrozoölogie heeft een aantal promovendi die onderzoek doen naar de effecten van dier-ondersteunde interventies, of naar de mechanismen die in zo'n interventie een rol spelen. De praktijk van dier-ondersteunde interventies is een snel groeiend veld, zowel binnen als buiten Nederland. Solide effectstudies alsook inzicht in wat precies een dier-ondersteunde interventie succesvol maakt, zijn hard nodig om het veld op basis van betrouwbare inzichten verder te professionaliseren.
De sectie Antrozoölogie onderzoekt onder meer de effecten en mechanismen van:
- Hond-ondersteunde interventies bij special needs-leerlingen in het basisonderwijs
- Leuker leven met dieren: onderzoek naar de interactie tussen (kinderboerderij)dieren en kinderen met het Down syndroom, autisme en speciale behoeften
- Activiteiten met honden en met robotknuffels bij dementerende ouderen
- Therapie met inzet van honden bij volwassenen met autisme
- Paard-ondersteunde psychotherapie bij volwassenen met hechtingsgerelateerde problemen
- Fundamenteel onderzoek naar de totstandkoming en instandhouding van relaties tussen mens en dier
- Onderzoek naar de relatie tussen huiselijk geweld en dierenmishandeling
- Onderzoek naar therapie met paarden in Nederland
- Onderzoek naar interventies met paarden voor ouderen met dementie
- Onderzoek naar interventies met paarden voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking en hun begeleiders
- Onderzoek naar de hechtingsrelatie van kinderen met hun huisdier in relatie tot de hechting met de ouders
- Onderzoek naar hond-ondersteunde therapie bij jongeren in de jeugdzorg
Onderzoekers
- mw. prof-emeritus dr. Marie-Jose Enders-Slegers
- mw. prof. dr. Karen Hediger
- mw. Tynke de Winkel
Inaugurele rede en symposium
Prof. dr. Marie-José Enders-Slegers heeft haar rede uitgesproken op vrijdag 6 december 2013 met de titel Antrozoölogie: (over)leven met dieren: rede uitgesproken bij de openbare aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleraar antrozoölogie, op de door Animal Assisted Interventions in Zorg, Onderzoek en Onderwijs (AAIZOO) ingestelde leerstoel bij de faculteit Psychologie van de Open Universiteit op vrijdag 6 december 2013 door prof.dr. Marie-José Enders-Slegers.
Voorafgaand aan de rede vond een symposium plaats met de volgende sprekers:
- Human animal interaction and lifelong healthy behavior - Prof. dr. Rebecca Johnson
- Effects of the human animal bond and underlying mechanisms - Dr. Andrea Beetz
- Significance of equine assisted interventions: A perspective from clinical practice - Dr. Anita Blonk
- Is an inclusion of a natural setting, horses and dogs, beneficial for a client in psychodynamic psychotherapy? - Geza Kovacs MSc
- Back to basics: the formation of a new bond - Petra Neessen Msc
- Effects of animal assisted interventions on the development of children with Down syndrome and children with autistic behavior - Richard Griffoen MA
- Animal assisted interventions and adults with an autism spectrum disorder - Carolien Wijker MSc
- Older adults, their cats and their informal caregivers - Jessica Bibbo MA
- Animal assisted interventions in dementia care: effects on quality of life and neuropsychiatric symptoms - Lonneke Schuurmans MD, MSc
Meer informatie
Onderzoek
De vakgroep Antrozoölogie van de Open Universiteit onderzoekt de mens-dier relatie vanuit de psychologie en wat het contact met de dieren voor de mensen betekent. Meer specifiek onderzoekt de vakgroep de effecten van dier-ondersteunde interventies en de mechanismen die daarbij een rol spelen. Dat doet de vakgroep in samenwerking met nationale en internationale partners zoals KNGF geleidehonden, het Instituut voor antrozoölogie, de stichting AAIZOO (Animal Assisted Interventions voor Zorg, Onderzoek en Onderwijs) en de internationale brancheorganisatie AHAIO.
Lees meer over ons onderzoek
Downkinderen en boerderijdieren
Autismegeleidehond verbetert levenskwaliteit in een gezin
Kosten en effecten van epilepsiehonden
Bekijk ook de themapagina over ons onderzoek: Het effect van een huisdier.
Promotietrajecten
Gepromoveerd
Richard Griffioen
Children and Animals in Synchrony: over AAI bij kinderen met Down en autisme
Gepromoveerd op: 13 november 2020
Promotor: prof. dr. Marie-Jose Enders
Co-promotoren dr. Steffie van de Steen (RU Groningen) en dr. Theo Verheggen
Lees ook: De klik tussen dieren en kinderen met Down en autisme
Promovendi
Carolien Wijker
AAI bij volwassenen met autisme
Stadium: data collectie afgerond, eerste twee artikelen gepubliceerd, derde artikel onder review, vierde artikel in de maak 2020
Promotie: 2021
Promotor: prof. dr. Marie-Jose Enders
Co-promotores: dr. Annelies Spek (hoofd Autisme Expertisecentrum) en dr. Roeslan Leontjevas
Publicatie: Effects of Dog Assisted Therapy for Adults with Autism Spectrum Disorder: An Exploratory Randomized Controlled Trial
Lees ook: Autismegeleidehond verbetert levenskwaliteit in een gezin
Lonneke Schuurmans
AAI bij ouderen met dementie
Effecten bezoekhonden op stemming en onrust dementerende ouderen
Stadium: data collectie afgerond, eerste twee artikelen gepubliceerd, derde artikel in review, vierde artikel in de maak 2019
Promotie: 2021
Promotores: prof. dr. Marie-Jose Enders en prof. dr. Jos Schols
Co-promotor: dr. Inge Noback
Publicatie: Animal-assisted interventions in Dutch nursing homes: a survey
Geza Kovacs
AAT bij volwassenen in de psychiatrie
Effecten van equine assisted psycho therapy bij mensen met trauma’s en hechtingsstoornissen
Stadium: data collectie afgerond, eerste artikel in review, tweede artikel in de maak 2019
Promotores: prof. dr. Marie-Jose Enders, dr. Annemiek van Dijke en dr. Inge Noback
Riki Verhoeven
AAI in scholen bij kinderen met leer- en gedragsproblematiek
Stadium: data collectie bijna afgerond, eerste arikel is ingediend 2019
Promotores: prof. dr. Marie-Jose Enders en prof. dr. Rob Martens (Onderwijswetenschappen)
Lees ook: Een hond in de klas
Marloes Ernst
Therapie met paarden // Equine assisted Interventions in Nederland en de Horse Boy Methode
Stadium: dataverzameling gestart, bezig met literature review, eerste artikel gepubliceerd 2019
Promotor: prof. dr. Marie-Jose Enders
Co-promotores: dr. Karin Hediger en dr. Steffie van de Steen
Lees ook: Open Universiteit onderzoekt Horse Boy Method
Aspiranten
Tynke de Winkel
'The human-dog relationship in daily life and in animal assisted interventions: its impact on animal welfare'
Laatste stadium van proposal, start in 2019, planned end 2022
Promotor: prof. dr. Marie-Jose Enders
Co-promotores: dr. Karin Hediger en dr. Inge Noback
Lees ook: Kosten en effecten van epilepsiehonden
Sieka Bos
'Equine assisted interventions in elderly with dementia'
Laatste stadium van proposal, start in 2019, planned end 2022
Promotor: prof. dr. Marie-Jose Enders
Co-promotores: dr. Karin Hediger en dr. Inge Noback
Danielle Groenewoud
'The role of pets: child-pet bond in the attachment network'
Laatste stadium van proposal, start in 2019, planned end 2022
Promotor: prof. dr. Marie-Jose Enders
Co-promotoren: dr. Karin Hediger en dr. Roeslan Leontjevas
Martine Elsinga
'Kwaliteit in afstemming: onderzoek naar een paard-ondersteunde interventie voor mensen met een verstandelijke beperking en hun begeleiders'
Proposal ingediend bij Zorgondersteuningsfonds, start in 2019
Promotor: prof. dr. Marie-Jose Enders
om uw voorkeuren voor cookies te wijzigen. Bekijk onze