null Hoe verandert de architectuur van organisaties in de 21e eeuw?

Hoe verandert de architectuur van organisaties in de 21e eeuw?

Sinds de informatierevolutie in de jaren 90 is de hoeveelheid data binnen organisaties geëxplodeerd. Het internet, bijvoorbeeld, ontketende een revolutie in de mogelijkheid om informatie te delen. We kregen toegang tot immense landschappen aan gegevens en nieuw ontwikkelde systemen die de processen binnen bedrijven beïnvloedden. Het werd noodzakelijk om data, processen en systemen te organiseren. En daarmee was de geboorte van Enterprise Architecture een feit. De 21e eeuw stelt organisaties opnieuw voor een uitdaging. De omgeving waarin zij zich bevinden is turbulent en ontwikkelt zich in een rap tempo. Klanten willen steeds meer, ze willen sneller bediend worden. En de concurrentie is moordend. Bedrijven moeten mee, of ze redden het niet. Hoe kan Enterprise Architecture organisaties helpen overleven in de 21e eeuw?

Rogier van de Wetering, hoofddocent informatica en informatiekunde, legt uit wat Enterprise Architecture precies is en voor welke uitdagingen de architect van de 21e eeuw staat. 'Je kunt Enterprise Architecture vergelijken met stedenplanning. Je let op de details, maar moet het grote geheel ook bewaken. Waar komen de voorzieningen, de kantoren en de winkels? Hoe zorg ik ervoor dat alle verkeersstromen soepel verlopen? In Enterprise Architecture hebben we het dan niet over straten en gebouwen, maar over systemen, interfaces en bedrijfsprocessen binnen een organisatie.'

Architectuur

Het weekend van de architectuur zoomt in op architectuur 'Door de ogen van...' Welke overeenkomsten zijn er tussen de architectuur van gebouwen en organisaties? 'Enterprise Architecture lijkt in veel opzichten op stadsplanning. Beide disciplines zoeken naar manieren om te voldoen aan de behoeften van bewoners van een stad of de mensen binnen een organisatie. Het is belangrijk dat logistiek en processen efficiënt verlopen, er moet immers gewerkt worden binnen bepaalde budgetten. Zowel stadsplanning als Enterprise Architecture zijn gericht op flexibiliteit, zodat er ingespeeld kan worden op toekomstige ontwikkelingen. Bijvoorbeeld het ontwerpen van een extra buitenwijk (wijkplan), aanpassingen aan nutsvoorzieningen of innovatieve manieren om klanten te bedienen. En zo zijn er nog veel meer overeenkomsten te noemen.'

Transitie

Om tot een goede Enterprise Architecture te komen doorlopen organisaties over het algemeen verschillende ontwikkelingsfases. 'Wanneer je een Enterprise Architect aan het werk zet binnen je organisatie gaat deze eerst bekijken hoe de situatie nu is. Hoe ziet het datalandschap eruit, hoe ziet de organisatie eruit en welke systemen zijn er? Dit wordt in kaart gebracht zodat je maximale transparantie hebt op het gebied van: wat gebruiken we, wat gaat goed en wat gaat niet goed?' Vanuit de huidige situatie (as-is) wordt vervolgens de nieuwe gewenste situatie (to-be) geschetst. 'Hoe moet de architectuur van de organisatie eruit komen te zien? De architect stelt vragen als: 'Welke systemen moeten we gebruiken?' en 'Hoe communiceren we naar klanten?'. Vanuit dit nieuwe beeld bekijk je vervolgens wat er nodig is om daar te komen. Dat wordt opgepakt in de transitiefase. Hierin worden verbeterinitiatieven ingezet om de gewenste situatie stap voor stap te realiseren.'

Architectuur raamwerken

In de jaren 80 en 90 zijn er raamwerken ontwikkeld om Enterprise Architecture binnen organisaties vorm te geven. 'Deze zijn echter nauwelijks aangepast aan de huidige tijd. Je ziet vaak dat bedrijven aan een soort cherry picking doen, ze lenen stukjes uit verschillende raamwerken om hun eigen Enterprise Architecture vorm te geven. Wetenschappelijk gezien is dat heel interessant: waarom voldoen de raamwerken niet meer en welke voordelen en nadelen biedt Enterprise Architecture?

21e eeuw

Er is een beweging naar een nieuwe manier van werken, die beter past bij de 21e eeuw. 'Het besef dat Enterprise Architecture binnen elke organisatie uniek is. De kunst is om verbeterkansen in bedrijven te herkennen en om te zetten in projecten en initiatieven. We moeten de kennis en competenties van mensen daarbij beter inzetten. De Enterprise Architect is een echte bruggenbouwer tussen de organisatie en de informatietechnologie: door mensen binnen de organisatie te mobiliseren kan de architectuur van een organisatie transformeren. Dit is een radicaal nieuwe manier van kijken naar Enterprise Architecture. Elke organisatie is anders en bevindt zich in andere omstandigheden. Vanuit die praktijk kun je de architectuur dan vormgeven.'

Nieuwe omgeving

Naast de ontwikkeling van nieuwe denkwijzen en raamwerken over Enterprise Architecture speelt ook een snel veranderende omgeving met veel samenwerkingsverbanden een steeds grotere rol. 'Organisaties werken steeds vaker samen in projecten en om gezamenlijke doelen te bereiken. Deze nieuwe beweging stelt ook eisen aan de architectuur van een bedrijf: het is niet langer een op zichzelf staande entiteit, maar een organisatie die zich bevindt in een ecosysteem waar ze mee samenwerkt. Je moet snel dingen met elkaar kunnen uitwisselen binnen kortdurende samenwerkingen en dat is een hoop werk: wie doet wat, wie is verantwoordelijk, hoe regelen we de security, op welk niveau leggen we dingen vast. Op dat gebied is nog veel onderzoek te doen. Het veranderende informatietechnologiemanagement van de Enterprise Architect vraagt om een holistische bril die kijkt naar alle aspecten van de organisatie. Van technische inrichting tot management en human capital: de organisatie moet niet alleen efficiënt zijn, maar zo ingericht zijn dat mensen geïnspireerd worden en voldoening uit hun werk halen.'

Laatst gewijzigd op: 12 jun 2019 14:52

Meer artikelen Aanmelden nieuwsbrieven