Praktische gids voor psychotherapeuten: zo gebruik je de Experience Sampling Method
Gevoelens en gedachten in het dagelijks leven
Bij ESM krijgen mensen gedurende de dag pushberichten op hun smartphone. Ze noteren dan hun stemming, gedachten en gevoelens en in welke situatie ze zich bevinden. Zo krijgen de behandelaars, maar ook de cliënten zelf, een inkijkje in hun alledaagse leven, zonder verstoringen van het geheugen. Om effectieve psychotherapie te kunnen bieden, moeten behandelaars namelijk een volledig beeld krijgen van iemands dagelijks functioneren, aldus de auteurs. Traditioneel gezien voert een behandelaar gesprekken met cliënten of laat ze een dagboek bijhouden om hun gedachten en gevoelens te achterhalen. Maar dat gaat vaak mis, doordat mensen zich gebeurtenissen verkeerd herinneren (geheugenbias) of ze vergeten het op te schrijven.
Stappenplan
Verhagen publiceerde samen met Naomi Daniëls, Marloes van Bokhoven, Anna Beurskens en Philippe Delespaul van de Universiteit Maastricht een artikel waarin ze behandelaars praktische tips geven voor het gebruik van ESM in de dagelijkse praktijk. Ze beschrijven de voordelen van de ESM en hebben een stappenplan ontwikkeld hoe je de methode het best kunt inzetten. Stap 1 is dat de therapeut nagaat of de cliënt voldoende vaardig is met een smartphone en bereid is om met de methode te werken. Bij stap 2 worden de doelen van de behandeling bepaald. Bij stap 3 legt de therapeut de methode uit en downloadt de cliënt de app. Bij stap 4 gebruikt de cliënt de tool gedurende een bepaalde periode. Ten slotte interpreteert en bespreekt de therapeut bij stap 5 samen met de cliënt de resultaten en bepalen ze de vervolgstappen voor de verdere behandeling. Op deze manier kan de behandeling worden aangescherpt en afgestemd op de daadwerkelijke situatie en behoeften van individuele cliënten.
Mogelijkheden
Een goede voorlichting aan en motivering van cliënten is een voorwaarde bij de inzet van de ESM, maar de methode biedt veel mogelijkheden en kun je inzetten in verschillende situaties. Ook kunnen therapeuten via deze methode cliënten extra ondersteunen door niet alleen symptomen te bestrijden met medicatie of psychotherapie, maar door concrete adviezen te bieden over hun dagelijkse activiteiten. Bovendien biedt ESM kansen om klachten te zien in de context waarin ze zich voordoen, en om naast inzicht in lastige momenten ook te kunnen leren van goede momenten.
Lees het artikel
Het artikel 'How to use experience-sampling technology to understand daily functioning: A practical guide for mental health professionals' van Naomi Daniëls, Simone Verhagen, Marloes van Bokhoven, Anna Beurskens en Philippe Delespaul is open acces gepubliceerd en dus voor iedereen te downloaden.
