Onderwijspsycholoog Kirschner is universiteitsprofessor bij de OU en De Bruyckere promoveerde bij hem in 2017. Hulshof is verbonden aan de Universiteit Utrecht. Het nieuwe boek is een vervolg op het populaire Jongens zijn slimmer dan meisjes uit 2016. Volgens De Bruyckere voorziet het in de behoefte van leerkrachten aan goede informatie over de stand van de wetenschap. ‘Leerkrachten willen het beste voor hun leerlingen en dit boek helpt hen daarbij.’ 

‘Niets werkt altijd’

De onderwijsmythen vallen uiteen in drie categorieën: regelrechte onzin, mythen die nuancering verdienen en een categorie ‘we weten niet voldoende om dit te beoordelen’. ‘De werkelijkheid is complex, zegt De Bruyckere. ‘Niets werkt altijd. Zelfs evidence-based onderwijs kan fout gaan als het te kort door de bocht wordt gebruikt, of wordt ingezet als een recept voor alles.’ De werking van een bepaalde aanpak is altijd medeafhankelijk van de context. De boodschap van het boek is daarmee ook een (h)erkenning van het belang van de leerkracht, stelt De Bruyckere nadrukkelijk. ‘Wij kunnen aan de hand van onderzoek alleen zeggen: dit is wat we weten. Maar wij kennen niet de context waarin u werkt, uw leerlingen of de doelen van uw onderwijs.’

Triple checken

De feitencheck verliep nóg strenger deze keer. ‘Een noodzaak!’, vindt De Bruyckere. ‘Sinds het vorige boek is de tendens nog toegenomen waarbij veel mensen héél veel beweren. Wij checken dubbel of tripel als het nodig is. Niet voor niks hebben we er drie jaar over gedaan.’ De drie auteurs voorzagen elkaars lemma’s telkens van commentaar en waren daarbij zeer kritisch, ook over hun eigen aannames. ‘We wilden de stand van de wetenschap weergeven en onze eigen mening buiten beschouwing laten.’ 

Juffen

En hoe zit het met die titel: zijn juffen toffer dan meesters? Het blijkt een verwijzing naar de voorlaatste mythe in het boek, naar de inschatting door leerlingen van de kwaliteit van hun leerkracht. ‘Er is geen correlatie tussen de gebleken effectiviteit van een docent en de inschatting daarvan door studenten. Vrouwen worden vaker negatief beoordeeld dan mannelijke docenten.’ Waarom dat zo is? Dat blijft vooralsnog onopgelost.

Juffen zijn toffer dan meesters en nog meer mythes over leren en onderwijs (208 blz.) verschijnt bij LannoCampus / Anderz en is in de boekhandel verkrijgbaar voor € 19,99.