null Een brug slaan tussen wetenschap en praktijk

OW_Studentverhaal_JolandaBongaerts_head_large.jpg

Een brug slaan tussen wetenschap en praktijk

'Als leerkracht wil je niets liever dan elk kind de kans geven om zichzelf volledig te ontwikkelen', weet intern begeleider/leerkracht Jolanda Bongaerts (42). Maar hoe weet je welke onderwijstechnieken écht werken? Om zichzelf te prikkelen én tegelijkertijd bij te dragen aan beter onderwijs volgde Jolanda de master Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit. De resultaten uit haar onderzoek past ze nu op haar eigen basisschool toe.

'Om het onderwijs te verbeteren heb je twee dingen nodig', stelt de enthousiaste Jolanda. 'Éen: praktijkervaring - je moet zelf met je voeten in de klei staan. En twee: wetenschappelijke kennis.'

Al meer dan twintig jaar geeft Jolanda les op Basisschool De Leerlingst in Haelen, waar ze ooit zelf leerling was. Als intern begeleider van de bovenbouw begeleidt ze de Impuls- en Plusklassen voor kinderen die extra aandacht nodig hebben. Daarnaast helpt ze haar collega leerkrachten met het geven van passend onderwijs voor de kinderen die dat nodig hebben.

Eruit halen wat erin zit

'Het is mijn passie om elke leerling - en juist diegenen die niet gezien worden - zó te motiveren dat we eruit halen wat erin zit', vertelt Jolanda. 'Context shapes the brain, daar geloof ik sterk in. Pas als we thuis en op school de juiste omgeving en omstandigheden creëren krijgt elk kind de kans zichzelf volledig te ontwikkelen.'

Maar hóe dan? 'In het primair onderwijs worden veel onderwijstechnieken aangeboden. Weten we eigenlijk wel of deze bewezen werken? Die vraag heeft mij getriggerd om de uitdaging aan te gaan en een master Onderwijswetenschappen te doen. Als leerkracht wil ik een brug slaan tussen de alledaagse praktijk en de wetenschap, om ons onderwijs te verbeteren en ook mezelf verder te ontwikkelen.'

Studeren wanneer het uitkomt

Die drang naar zelfontplooiing was er eigenlijk altijd al, vertelt Bongaerts. 'Ik was zelf zo’n kindje dat op de eindtoets een vwo-score haalde en toch het advies mavo kreeg, omdat dat beter zou zijn voor een stil en verlegen meisje zoals ik. Dat verklaart ook mijn drive om nu zelf als leerkracht wél ieders talent goed te zien. Van de mavo stroomde ik snel door naar de havo en de Pabo.' De universiteit lokte stiekem toen al. Maar ik wilde eerst praktijkervaring op doen en lekker voor de klas staan. Omgaan met kinderen leer je niet uit de boeken.'

Pas toen haar eigen kinderen groter waren, kwam het ervan en waagde Jolanda de sprong. Omdat ze haar studie combineert met een fulltime baan en een gezin, koos ze voor de Open Universiteit. 'Bij de Open Universiteit kun je zelf je route bepalen. Je doet veel zelfstudie, volgt digitale colleges, zit in virtuele klassen, krijgt online begeleiding en doet tentamens wanneer het je zelf het beste uitkomt. Wel zo handig rond drukke periodes zoals het begin en het einde van het schooljaar. En je hoeft dus ook niet op en neer naar de universiteit te rijden.'

Maar veel zelfstudie betekent ook dat je er zonder doorzettingsvermogen en zelfdiscipline niet komt, zegt Jolanda. 'De laatste maanden van de opleiding zat ik om zes uur achter mijn bureau om aan mijn scriptie te werken. Een paar uur later stond ik als moeder langs de lijn, draaide een berg was, en dan, hup, ging ik weer verder.'

Help met plannen

Nu haar scriptie bijna is afgerond, is Jolanda supertrots. 'Ik deed een cross-sectioneel onderzoek bij kinderen met gedragsproblemen gerelateerd aan zwakke executieve functies. Wat ik onder meer ontdekte, is dat de executieve functies van kinderen eerst goed ontwikkeld moeten zijn om de cognitieve functies te verbeteren. Met andere woorden: een extra reken- of taaltoets heeft geen zin als je niet ook het gedrag van een leerling reguleert. Help kinderen dus met plannen, geef heldere instructies, leer ze wat doorzetten is. Laat ze een tekst niet één maar drie keer lezen, zodat ze zélf ervaren dat ze dan ook beter vragen kunnen beantwoorden. Meer inspelen op gedrag vergroot de kans op succes voor álle kinderen. En dat is wat elke leerkracht wil.'