Waarom behouden voor de toekomst?
Zoals bij al het erfgoed geldt ook hier dat we ons af moeten vragen waarom het belangrijk is om te behouden voor de toekomst. De afgelopen jaren is er een nieuwe Nederlandse literatuurgeschiedenis verschenen. De reeks is niet alleen bedoeld voor neerlandici, maar ook voor een breder publiek. In het eerste deel, Stemmen op schrift, geeft Frits van Oostrom, eredoctor van de Open Universiteit het belang aan van het literaire erfgoed:
'Wij zijn weliswaar zeker niet de redder, maar wel de hoeder van dit patrimonium. In de vorm van literatuurgeschiedenis geeft een cultuur zich rekenschap van haar literaire verleden, en werpt daarmee een reddingsboei naar teksten die anders gemakkelijk verdrinken in vergetelheid. "Onvergankelijk" is in dit verband namelijk gemakkelijker beweerd dan bereikt. Voor werkelijk voortleven is meer vereist dan dat de oude manuscripten veilig en op temperatuur worden geconserveerd, en dat de grote namen figureren in een canon die op school wordt overhoord. Om het literaire verleden levend te houden is het essentieel dat wij het gesprek ermee blijven koesteren – en dat niet alleen uit een morele verplichting jegens erflaters. Dit boek wortelt althans in de overtuiging dat oude literatuur het waard is ons ermee te blijven verstaan, en dat zoiets – naast tal van andere, soms dringender zaken – zelfs goed is voor de kwaliteit van onze cultuur.' (Frits van Oostrom, Stemmen op schrift (2006) 22-23).
Onvergankelijke zinnen
In hoeverre leeft het literaire erfgoed inderdaad door vandaag de dag? Enige jaren geleden werd Nescio's Japi verkozen tot Literaire Held van de Nederlandse Literatuur. Maar hoe zit het met onvergankelijke zinnen? Onvergankelijke zinnen zijn erfgoed, dat wil zeggen dat deze zinnen tot in het heden voortleven en door elke generatie weer van een nieuwe lading worden voorzien. Ze worden te pas en te onpas gebruikt. Het OU Erfgoedplatform heeft de verkiezing van de meest Onvergankelijke Zinnen georganiseerd. Via voordrachten vanuit de (sociale) media werd een shortlist samengesteld, waarna iedereen kon stemmen. Als duidelijk winnaar kwam Welke zin kwam als meest onvergankelijke uit de bus? Er is een duidelijke winnaar gekozen:
‘Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren'
Deze onvergankelijke regels zijn afkomstig uit het gedicht ‘Het huwelijk' (1910), voor het eerst uitgegeven in Verzen van vroeger (1934), van Willem Elsschot (1882-1960).
De top 3 van Onvergankelijke Zinnen uit de Nederlandse Literatuur:
1. Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren (Willem Elsschot, ‘Het Huwelijk')
2. 'Het is gezien', mompelde hij, ‘het is niet onopgemerkt gebleven.' (Gerard Reve, De avonden)
3. Denkend aan Holland / zie ik breede rivieren / traag door oneindig / laagland gaan (Hendrik Marsman, ‘Herinnering aan Holland');
Belangrijke links
- De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren is een website over de Nederlandse literatuur, taal en cultuurgeschiedenis. De site bevat literaire teksten, secundaire literatuur en aanvullende informatie als biografieën, portretten en hyperlinks, naast een groot aantal studies en primaire bronnen op het brede terrein van de Nederlands(talig)e cultuurgeschiedenis.
- Het Letterkundig Museum: de grootste en belangrijkste collectie op het gebied van het literaire erfgoed in Nederland. Meer dan 6.000 Nederlandse schrijvers zijn vertegenwoordigd in het museum, met bij elkaar ruim drie strekkende kilometer documenten en objecten, waaronder circa anderhalf miljoen brieven, 220.000 manuscripten, 65.000 foto's, 2.500 schilderijen en tekeningen, en meer dan één miljoen knipsels.
- Museum Meermanno: het oudste boekenmuseum ter wereld. De collectie bestaat onder meer uit een verzameling boeken uit alle perioden van de westerse boekgeschiedenis, waaronder middeleeuwse handschriften.
- Website van de Nederlandse Taalunie
- Een op initiatief van Frits van Oostrom ontwikkelde nieuwe gratis app waarop bekende middelnederlandse teksten te beluisteren zijn
- Een geschiedenis van de hele Nederlandse literatuur van ‘Hebban olla vogala' tot Tirza (website is gemaakt door de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, in samenwerking met auteursteams van een aantal universiteiten).
- Een selectie van de gedichten die Ramsey Nasr, als Dichter des Vaderlands, heeft opgenomen op 7 cd's zijn op deze website verfilmd te zien.
- Informatie over moderne en historische Nederlandse dichters
- De Koninklijke Bibliotheek heeft een aantal schatten uit haar handschriften- en boekencollectie gedigitaliseerd en online doorbladerbaar gemaakt.
Omslag van Louis Couperus, Psyche (1898) een van de boeken die door de Koninklijke Bibliotheek online zijn gezet.
Recensies en blogs
Volgt...