Lief, eng of lekker. Wat is een dier voor jou?

Van waarde

'Door al onze kennis en kunde kunnen mensen de planeet steeds meer naar de hand zetten. We kunnen daarmee beschermen wat waardevol is voor ons. Maar we hebben ook de kracht om dingen kapot te maken. Een tijd terug werden milieuovertredingen nog victimless crimes genoemd. Terwijl bij het verontreinigen van water of grond juist heel veel slachtoffers vallen. Want slachtofferschap beperkt zich niet tot mensen. Hoe bepalen we de plek van alle verschillende soorten op die planeet?'

Kiloknaller

'Bewustwording is een eerste stap. We moeten normen stellen, excessen aan de kaak stellen. Je ziet dat gedragsverandering lukt als de gedachten over iets wijzigen. We hebben het nu over vliegschaamte. En met een kiloknaller hoef je ook niet aan te komen op een hippe barbecue. Door de dialoog aan te gaan, kom je tot nieuwe inzichten. Hoe kijken we eigenlijk naar andere soorten? Zien we ze als dingen die we kunnen gebruiken? Genieten we van hun gezelschap? Zien we het belang van hun soort voor de planeet? Dat alles heeft invloed op de bescherming die we deze dieren geven.'

Wisselwerking

'Neem nou programma’s waar dieren mensen helpen die ergens mee worstelen. Bij dit soort therapeutische handelingen met dieren is het uitgangspunt meestal dat het leuk moet zijn voor mensen. Maar is het ook leuk voor de dieren? Hun welzijn moet een belangrijk onderdeel vormen van de evaluatie. Een ander voorbeeld is dierenmishandeling. Dit wordt vaak bekeken in relatie tot kindermishandeling. Als we het lijden van een hond zien, grijpen we in en voorkomen we leed bij kinderen. Maar is het lijden van de hond op zichzelf niet erg genoeg?'

Rechten

'Criminologen besteden te weinig tijd aan dieren. In het boek 'Waarom de criminologie mij dierbaar is' combineer ik twee van mijn passies. Ik schrijf al 20 jaar over dieren en criminologie. Eerst werd ik vooral met argusogen bekeken, nu kan ik er een boek over uitgeven. Dat geeft wel aan dat er een kentering is. Maar het mag groter. Het moet groter. Als door menselijk gedrag soorten ten onder gaan, is de mens dan strafbaar? En wat is er nog meer? Want het recht kan ook niet alles regelen. Het systeem is voor en door mensen gemaakt. Als we dieren rechten geven, kunnen ze die niet zelf opeisen en verdedigen.'

Met de billen bloot

De hoofdstukken 'Janine met de billen bloot' gaan over haar proces van bewustwording over dieren. 'Naarmate ik ouder werd ging ik nadenken over mijn positie ten opzichte van dieren? Als ik Elon Musk hoor praten over zijn plannen om een andere planeet te zoeken als de aarde niet meer leefbaar is, bekruipt mij de gedachte: Wie zijn wij om een andere planeet te claimen? Hoe ver kunnen we gaan? Een samenleving van mensen zonder dieren is niet denkbaar. Raar dat we dan niet vaker nadenken over hun positie!'

Voor de vrijheid en bescherming van dieren spreken steeds meer mensen zich uit. Maar er zijn ook mensen die het belang van dieren voor ons onderstrepen. Al die discussies zijn beter te voeren als je weet wat je grondaannames zijn. Knuffel, gevaar, eten, ... Hoe zie jij de dieren in jouw omgeving?