Psychologie van duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid is de laatste jaren een belangrijk maatschappelijk thema geworden. Op de arbeidsmarkt is sprake van toenemende vergrijzing en ontgroening. Terwijl de babyboomgeneratie (geboren tussen 1945 en 1960) al met pensioen is of de komende jaren met pensioen gaat, blijft de aanwas van jonge werknemers achter. Het massale uittreden van oudere werknemers kan leiden tot tekorten op de arbeidsmarkt en tot verlies van waardevolle kennis en ervaring. Daarnaast legt de veranderende verhouding tussen jong en oud druk op de sociale zekerheid; een kleinere groep werknemers is straks verantwoordelijk voor het inkomen (pensioen en AOW) van een groeiende groep gepensioneerden, die bovendien steeds langer leven.
Deze demografische en economische ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat werknemers langer moeten doorwerken. Konden oudere werknemers voorheen vervroegd het arbeidsproces verlaten, nu is het vervroegde uittreden financieel minder aantrekkelijk geworden en zullen veel werknemers tot aan het (uitgestelde) pensioen aan het werk blijven. Daarmee is de duurzame inzetbaarheid van werknemers een belangrijk thema voor werknemers, werkgevers en de maatschappij/overheid geworden. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat werknemers kundig, gezond en gemotiveerd aan het arbeidsproces (blijven) deelnemen?
Hoewel de aandacht vooral naar de oudere werknemer gaat, is het ook voor jongere werknemers van belang dat zij op een duurzame manier aan het arbeidsproces blijven deelnemen en niet voortijdig afhaken, bijvoorbeeld door arbeidsongeschiktheid. Daarbij gaat het niet alleen om mensen met werk, maar ook om degenen die zonder werk (dreigen te) zitten: mensen met gezondheidsproblemen, mensen met een laag opleidingsniveau en kwetsbare groepen die op de rand van de armoede balanceren. Daarom wordt wel gesproken van duurzame inzetbaarheid over de levensloop.

In de cursus Psychologie van duurzame inzetbaarheid komen verschillende thema's aan de orde. Eerst wordt ingegaan op het begrip duurzame inzetbaarheid en de theoretische kaders rond duurzame inzetbaarheid. Daarna richten we ons op de determinanten van duurzame inzetbaarheid. Er worden factoren besproken op het niveau van de baan (job design)en de organisatie met aandacht voor HR-praktijken. Verder komen individuele factoren aan bod (bijvoorbeeld weerbaarheid) en wordt er aandacht besteed aan duurzame inzetbaarheid van verschillende groepen (oudere werknemers, werklozen, langdurig zieken). Tot slot komen mogelijke interventies aan bod. Door theorie en (zelf)reflectie centraal te stellen willen we bereiken dat studenten na afloop van de cursus vanuit een wetenschappelijke basis aan de (eigen) duurzame inzetbaarheid kunnen bijdragen.

Leerdoelen
Nadat je deze cursus hebt doorlopen, kun je:
- het concept duurzame inzetbaarheid definiëren en de verschillende theoretische kaders binnen de literatuur rond duurzame inzetbaarheid benoemen en toepassen (thema 1)
- determinanten van duurzame inzetbaarheid benoemen en diagnosticeren, op het niveau van de baan (thema 2) en het individu (thema 3)
- aanduiden welke aspecten belangrijk zijn bij de duurzame inzetbaarheid van verschillende groepen en deze toepassen in de praktijk (thema 3)
- een wetenschappelijke diagnose stellen over duurzame inzetbaarheid en haar determinanten bij jezelf of iemand uit jouw omgeving (opdracht)
- mogelijke interventies benoemen en voorbereiden over duurzame inzetbaarheid (thema 4 + opdracht).

Accreditatie
Deze cursus is geaccrediteerd voor de registers Psycholoog Arbeid en Gezondheid NIP en Arbeid- en Organisatiepsycholoog NIP. Er zijn 115 punten toegekend voor de categorie A&O-kennis en 25 punten voor de categorie A&O-vaardigheden.