Thema van de Landelijke dag Cultuurwetenschappen 2017

'Iedereen een biografie', zo luidde de kop boven een artikel in een regionaal dagblad, waarin aandacht werd gevraagd voor de opmerkelijke hausse in de publicatie van biografieën. Van elke schrijver, kunstenaar, politicus, sportvrouw of -man lijkt een levensbeschrijving te worden uitgebracht, en de ene verkoopt nog beter dan de andere.

Zo verschenen meer of minder recent levensbeschrijvingen van de verzetsstrijder Anton de Kom, van oud-premier Drees (in liefst vijf delen), van de ondernemer Gerard Heineken en van Koningin Juliana; van kunstenaars als Rik Wouters, Piet Mondriaan en Mark Rothko, en van de pianiste Clara Schumann; van literatoren als Couperus, W.F. Hermans, J.C. Bloem en Boudewijn Büch; en van filosofen als Nietzsche, Ludwig Wittgenstein, Jean-Paul Sartre en Hannah Arendt.

Maar niet alleen het aantal biografieën stijgt, ook de status van de biografie is verhoogd.

Verandering in denken over de biografie: biographical turn

Werd er vroeger nog op neergekeken als een genre dat zich vooral leende voor smeuïge roddel en achterklap, tegenwoordig geldt de biografie als een serieuze invalshoek in cultuurwetenschappelijk onderzoek. Tekenend is, dat het vroeger vrijwel onmogelijk was te promoveren op een levensbeschrijving, terwijl een biografie nu algemeen wordt aanvaard als vorm van een dissertatie. Deze verandering in het denken over de biografie wordt wel aangeduid als de biographical turn. Wat maakt, volgens deze veranderende inzichten, de biografie zo waardevol? Een aspect van het antwoord is, dat in de biografie de menselijke maat centraal staat, niet de structuur of de trend. De biographical turn blijkt zelfs zo spraakmakend, dat er zelfs biografieën verschijnen van locaties, gebouwen, dieren, objecten, omgevingen en eeuwenoude landschapselementen.

Een paar voorbeelden

Antwerpen. Biografie van een stad, Biografie van de baksteen, Biografie van een bajes (de Bijlmerbajes), Alzheimer. Biografie van een ziekte, Duitsland biografie van een natie en 1945. Biografie van een jaar. Kortom, niet van 'iedereen', maar zelfs van 'alles' een biografie?

Aanmelden en meer informatie over het programma

's Ochtends en direct na de lunch kunt u twee lezingen (uit een aanbod van 14) bijwonen verzorgd door stafleden van Cultuurwetenschappen. Later in de middag verzorgt prof. J.H.Th. Joosten de plenaire lezing over 'De biografie is een corrupt genre: overdenkingen over weerbarstige theorie en een praktische praktijk'. Prof. Joosten is sinds 1 februari 2006 hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Wilt u graag deelnemen? Meld u dan aan. De kosten voor deze dag bedragen € 25,-.

Datum: zaterdag 14 oktober 2017

Locatie: Campus Radboud Universiteit Nijmegen