Veranderde kritieken
Hoewel Pablo Picasso’s schilderij Les Demoiselles d’Avignon (1907) al ruim een halve eeuw beschouwd wordt als een kunsthistorisch sleutelwerk, reageerden vroege toeschouwers vol afschuw op het werk. Waarom had men zoveel kritiek op het werk? Werd het werk aanvankelijk als aanstootgevend ervaren vanwege de kubistische vormen? Kwam het door de toevoeging van de Afrikaanse maskers? Of was de afbeelding van prostituees doorslaggevend? In deze lezing gaat Anneke Schulenberg dieper in op de achtergrond van dit meesterwerk, de vroege kritiek en de vraag waarom het werk nu als sleutelwerk van de moderne kunstgeschiedenis wordt gezien.
Waar kwam al die kritiek op het werk vandaan? Werd het als aanstootgevend ervaren vanwege de kubistische vormen? Kwam het door de toevoeging van de Afrikaanse maskers? Of was de afbeelding van prostituees doorslaggevend? Het zijn vragen waarop Anneke Schulenberg in mei antwoord zal geven in haar lezing. 'Les Demoiselles d’Avignon’ werd heel lang uitsluitend gewaardeerd vanwege haar formele kenmerken, zoals kleur, vorm, et cetera en als voorloper op het kubisme', vertelt Schulenberg. 'De meeste kunsthistorici zijn het er nu wel over eens dat met een dergelijke benadering het schilderij tekort wordt gedaan. Het wordt niet meer louter bekeken met een retrospectieve blik op de ontwikkeling van het kubisme, maar als een werk uit 1907, toen het kubisme nog niet was ontwikkeld.'
Kunsthistorisch debat
Schulenberg: 'Kijk je verder dan de formele aspecten, de inhoud en het thema, dan realiseer je jezelf dat het werk veel meer is dan een formele oefening. Een analyse van het werk en haar waardering toont heel goed hoe het kunsthistorische debat is gevoerd en veranderd in de twintigste eeuw. Daarbij denk ik dat het voor studenten en andere toehoorders heel interessant is om een kunstwerk niet alleen in een kunsthistorisch overzicht te zien, maar er ook een diepgaande analyse over te horen. Het werk van Picasso leent zich daar prima voor, omdat er heel veel interessante aspecten in naar voren komen.'
Cultuurwetenschappelijk debat
De lezing van Schulenberg maakt deel uit van de OU-cursus 'Het cultuurwetenschappelijk debat'. 'Studenten moeten een aantal debatten bijwonen, waarin actuele thema’s of kwesties vanuit de opleiding Cultuurwetenschappen worden behandeld', aldus Schulenberg. 'Dit kunnen lezingen zijn, of symposia, congressen, et cetera. De docenten geven aan naar welke bijeenkomsten studenten kunnen gaan. Of geven, zoals in mijn geval, zelf een lezing in een van de studiecentra van de Open Universiteit. Door deze activiteiten krijgt de student inzicht in actuele debatten binnen de Cultuurwetenschappen. Wat niet wegneemt dat deze lezing zeker ook interessant is voor niet-cursisten! Ik ga niet uit van enige voorkennis, dus de lezing is voor iedereen te volgen. Zoals ik eerder al aangaf is het denk ik heel interessant voor veel mensen om zo’n diepgaande analyse van één kunstwerk te horen en het werk binnen het kunsthistorisch debat van de moderne kunst te plaatsen. Het geeft je inzicht in zowel het werk zelf, als in de manier waarop kunsthistorici in de twintigste eeuw naar kunst hebben gekeken en daarmee ook de canon hebben bepaald. Bovendien is zo’n lezing interessant voor elke kunstliefhebber en liefhebber van het werk van Pablo Picasso.'
Locatie
Studiecentrum Zwolle, Koggelaan 3F (2e verdieping), 8017 JH Zwolle
Programma - 25 juni 2018
19.00 uur: Ontvangst
19.15 uur: Eerste deel van de lezing door dr. Anneke Schulenberg, universitair docent letterkunde aan de Open Universiteit
20.00 uur: Pauze
20.15 uur: Tweede deel van de lezing en vragenronde
21.15 uur: Einde
Deelname stond open voor iedereen, voor studenten was deze lezing onderdeel van de cursus Het wetenschappelijk debat.