Bewerkte boeken
-
Cultuurwetenschappen
-
CB3312
-
5 EC
-
Vanaf € 384
Inhoud
Introductie
Cliënt E. Busken, Hokwerda’s kind en Swansdale: drie voorbeelden van literaire teksten die in de afgelopen paar jaar werden bewerkt (respectievelijk gedramatiseerd, verfilmd en herschreven). Sinds jaar en dag bestaat een belangrijk deel van de speelfilm-, tv-serie-, toneel, graphic novel- en gameproductie – in Nederland en daarbuiten – uit adaptaties van literaire teksten. Tot ver in de vorige eeuw was het in literaire kringen de gewoonte om neer te kijken op dit soort bewerkingen van romans. Inmiddels is daar een eind aan gekomen en worden adaptaties beschouwd als een interessante bijdrage aan de receptiegeschiedenis van literatuur. De romans en verhalen krijgen in hun nieuwe mediale vorm een tweede leven en vaak ook een groter publiek. Maar wat is eigenlijk de relatie tussen de literaire tekst en de bewerking ervan en hoe kunnen we die onderzoeken?
In deze cursus beschouwen we de adaptatie als een ‘interpretatie’ van de oorspronkelijke literaire tekst. Dit gebeurt in eerste instantie vanuit een narratologisch perspectief: zijn er tijdens het adaptatieproces verhaalmotieven weggevallen of toegevoegd? Wat is er in de bewerking gebeurd met de verschillende personages en hun onderlinge relaties? Zijn er misschien nevenintriges verdwenen of is er juist een verhaallijn toegevoegd? En hoe kunnen we de verschillen tussen origineel en adaptatie interpreteren?
In deze cursus wordt bovendien aandacht besteed aan specifieke kwesties die met het bewerken samenhangen: het teruggaan op meer dan één brontekst, het verband tussen bewerkingen en de canon, het adapteren van non-fictie en de commerciële facetten van de zogenaamde adaptatie-industrie. In een eigen onderzoekje belicht je een literaire tekst en zijn adaptatie vanuit een van de binnen de cursus aangereikte perspectieven.
Leerdoelen
- Je verwerft inzicht in het fenomeen van de literatuuradaptatie en je leert hoe je de narratologie kunt gebruiken als middel voor een analyse van een literaire tekst en zijn bewerking.
- Je verwerft inzicht in de wijze waarop een adaptatie beschouwd kan worden als een ‘interpretatie’ van de oorspronkelijke literaire tekst.
- Je verwerft inzicht in de wijze waarop de cultuurhistorische context van invloed kan zijn op de manier waarop een tekst wordt bewerkt.
- Je kunt je kennis over literatuuradaptatie toepassen in een essay.
- Je kunt een literaire tekst en zijn bewerking narratologisch analyseren.
- Je kunt een essay schrijven volgens cultuurwetenschappelijke conventies.
Cliënt E. Busken, Hokwerda’s kind en Swansdale: drie voorbeelden van literaire teksten die in de afgelopen paar jaar werden bewerkt (respectievelijk gedramatiseerd, verfilmd en herschreven). Sinds jaar en dag bestaat een belangrijk deel van de speelfilm-, tv-serie-, toneel, graphic novel- en gameproductie – in Nederland en daarbuiten – uit adaptaties van literaire teksten. Tot ver in de vorige eeuw was het in literaire kringen de gewoonte om neer te kijken op dit soort bewerkingen van romans. Inmiddels is daar een eind aan gekomen en worden adaptaties beschouwd als een interessante bijdrage aan de receptiegeschiedenis van literatuur. De romans en verhalen krijgen in hun nieuwe mediale vorm een tweede leven en vaak ook een groter publiek. Maar wat is eigenlijk de relatie tussen de literaire tekst en de bewerking ervan en hoe kunnen we die onderzoeken?
In deze cursus beschouwen we de adaptatie als een ‘interpretatie’ van de oorspronkelijke literaire tekst. Dit gebeurt in eerste instantie vanuit een narratologisch perspectief: zijn er tijdens het adaptatieproces verhaalmotieven weggevallen of toegevoegd? Wat is er in de bewerking gebeurd met de verschillende personages en hun onderlinge relaties? Zijn er misschien nevenintriges verdwenen of is er juist een verhaallijn toegevoegd? En hoe kunnen we de verschillen tussen origineel en adaptatie interpreteren?
In deze cursus wordt bovendien aandacht besteed aan specifieke kwesties die met het bewerken samenhangen: het teruggaan op meer dan één brontekst, het verband tussen bewerkingen en de canon, het adapteren van non-fictie en de commerciële facetten van de zogenaamde adaptatie-industrie. In een eigen onderzoekje belicht je een literaire tekst en zijn adaptatie vanuit een van de binnen de cursus aangereikte perspectieven.
Leerdoelen
- Je verwerft inzicht in het fenomeen van de literatuuradaptatie en je leert hoe je de narratologie kunt gebruiken als middel voor een analyse van een literaire tekst en zijn bewerking.
- Je verwerft inzicht in de wijze waarop een adaptatie beschouwd kan worden als een ‘interpretatie’ van de oorspronkelijke literaire tekst.
- Je verwerft inzicht in de wijze waarop de cultuurhistorische context van invloed kan zijn op de manier waarop een tekst wordt bewerkt.
- Je kunt je kennis over literatuuradaptatie toepassen in een essay.
- Je kunt een literaire tekst en zijn bewerking narratologisch analyseren.
- Je kunt een essay schrijven volgens cultuurwetenschappelijke conventies.
Aanmelden
Aanmelden is mogelijk voor iedereen.
Begeleidingsvorm
Deze cursus kan je op elk gewenst moment starten. Kijk in het Jaarrooster wanneer de begeleiding is ingeroosterd.
Standaard begeleiding en begeleidingsbijeenkomsten (fysiek en online).
Docenten:dhr, dr. Jan Oosterholt (examinator)
Standaard begeleiding en begeleidingsbijeenkomsten (fysiek en online).
Docenten:dhr, dr. Jan Oosterholt (examinator)
Begeleidingsbijeenkomsten
Studiedag
Studiecentrum Utrecht
Variabel startmoment
Begeleider - dhr.dr. J. Oosterholt
- do 13-03-2025 / 11.00-15.00 uur
Docenten
dhr, dr. Jan Ooosterholt (examinator)
Tentamenvorm
Opdracht.
Tentamentoelichting
Bij de eindopdracht schrijf je een werkstuk waarin je de door jou gekozen roman en zijn bewerking plaatst binnen één of meer van de in de cursus aangereikte kaders: je bekijkt bijvoorbeeld in hoeverre er bij de door jou uitgekozen literatuurbewerking(en) sprake is van een actualisering of van een transculturalisatie (een toe-eigening van de stof binnen een andere cultuur, zoals bijvoorbeeld een Hollywoodverfilming van een oorspronkelijk niet-Amerikaanse tekst), of er sprake is van ideologische kritiek (bijvoorbeeld vanuit een postkoloniaal of genderperspectief) op de brontekst, of er sprake is van een popularisering (zie Stams concept 'aesthetic mainstreaming'), enzovoorts. Welke link je kunt leggen, is ook afhankelijk van de specifieke literatuurbewerking die je als uitgangspunt neemt.
Tentamendata
Volgens afspraak.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit een digitale reader en een cursussite in de online leeromgeving.
Digitale leeromgeving
Als student kan je via de cursussite in de digitale leeromgeving naar de discussiegroepen gaan. Hier kan je met je medestudenten en begeleider informatie uitwisselen en discussiëren over de leerstof.