Rule-Based Design

In het bedrijfsleven staat het onderwerp bedrijfsregels volop in de belangstelling. Bedrijfsregels spelen een belangrijke rol in het beheersbaar maken van ICT en het reduceren van de complexiteit, door onder andere:
- het vastleggen van afspraken in de vorm van bedrijfsregels,
- bedrijfsregels op te slaan en te ontsluiten voor alle betrokkenen,
- functionele specificaties af te leiden van bedrijfsregels,
- processen in te richten op basis van bedrijfsregels.

Benadering van het vakgebied
Bedrijfsregels zijn niets meer of minder dan de afspraken waar mensen zich binnen de organisatie aan committeren. Maar deze uitspraak laat toch uiteenlopende benaderingen toe. Eén benadering is die welke wordt gevolgd in het Business Rules Manifesto (BRM). Een andere benadering legt het accent op het operationele vlak, op de informatiesystemen en bedrijfsprocessen, en op de rol die bedrijfsregels daarbij kunnen hebben. Een derde insteek is puur formeel: wat wordt precies uitgedrukt in de bedrijfsregel?

1. Managementinsteek: belang van bedrijfsregels volgens BRM
Het Business Rules Manifesto zet de toon in deze benadering waarbij je bedrijfsregels leert gebruiken om vraagstukken van 'de business' mee te beschrijven. Je werkt met de volgende aspecten van bedrijfsregels, die een manier zijn om:
- de werkzaamheden, de eisen en het beleid van een bedrijf te beschrijven in de vorm van geformaliseerde afspraken tussen mensen en organisaties;
- op conceptueel niveau consensus te bereiken over ontwerpvraagstukken;
- bedrijfsprocessen aan te sturen, waarbij compliance met bedrijfsregels centraal staat.

2. Operationele insteek: rol van bedrijfsregels tijdens systeemontwikkeling en -exploitatie
Methodologisch worden bedrijfsregels meestal gezien als (klein) onderdeel van de gegevenshuishouding van de business, een onderdeel dat vaak pas achteraf wordt ingevuld. Deze opvatting valt te betwisten: in de cursus werken we aan voorbeelden waarbij eerst de bedrijfsregels worden vastgesteld, waaruit vervolgens de gegevenshuishouding wordt afgeleid. Ook bedrijfsprocessen kunnen grotendeels uit de bedrijfsregels worden afgeleid: immers, de processen dienen ervoor te zorgen dat alle gegevens correct worden vastgelegd, zonder overtreding van de regels.

3. Formele insteek: exact formuleren van bedrijfsregels
Noodzakelijk is het exact vastleggen van precieze regels. Zó precies dat een computer ondubbelzinnig kan vaststellen of een regel wel of niet is gehandhaafd, of dat er wel of geen sprake is van een overtreding. Dan blijkt het essentieel om een formele benadering te hanteren.
Controlled Natural Languages voor bedrijfsregels zoals SBVR worden gebruikt; bij de cursus worden de beginselen en aanvullende details van die theorie uitgelegd.

Leerdoelen
Na bestudering van deze cursus kun je:
- bedrijfsregels ontwerpen,
- het concept van bedrijfsregels gebruiken in de context van de ontwikkeling van informatiesystemen en bedrijfsprocessen,
- specificaties van bedrijfsregels extraheren en analyseren,
- gelijkwaardige beschrijvingen van bedrijfsregels formuleren in gecontroleerde natuurlijke taal om te communiceren met belanghebbenden en eindgebruikers,
- formele ontwerpmodellen en specificaties afleiden uit een reeks bedrijfsregels om effectief te communiceren met computerwetenschappers,
- praktische en theoretische kwesties over bedrijfsregels analyseren en met anderen erover communiceren,
- bedrijfsregels toepassen in een authentiek adviesproject en zo laten zien hoe ze werken om de beheerssituatie in de bedrijfsactiviteiten van het project te verbeteren.