Beelden van het verleden. Inleiding historisch denken

Beelden van het verleden. Inleiding historisch denken

  • Cultuurwetenschappen
  • CB5402
  • 5 EC
  • Vanaf € 384
Deze cursus heeft een vast startmoment. Kijk in het Jaarrooster wanneer de cursus van start gaat en wanneer de begeleiding is ingeroosterd.



Inhoud

Het verleden is overal in de samenleving aanwezig. Standbeelden en straatnamen herinneren aan gebeurtenissen die vroeger hebben plaatsgevonden, terwijl speelfilms en documentaires een weergave geven van een bepaalde geschiedenis. Maar ook indirect werkt het verleden door in het heden. Actuele gebeurtenissen zijn vaak het resultaat van langdurigere ontwikkelingen en politieke besluiten worden deels genomen op basis van een beeld van het verleden.

Die beelden over het verleden ontstaan niet vanzelf. Ze worden in eerste instantie vaak gemaakt door directbetrokkenen, die via mondelinge overleveringen, kronieken, dagboeken of kranten verslag doen van gebeurtenissen. Later dragen (amateur- en beroeps)historici, museumconservatoren, documentairemakers en vele anderen bij aan onze kennis van het verleden. Welke verhalen over het verleden worden verteld, hangt af van de beschikbare informatiebronnen en hoe deze worden gebruikt en geïnterpreteerd. Het op waarde schatten van beelden van het verleden vraagt dan ook om een kritisch-onderzoekende houding.

In deze cursus maak je uitgebreid kennis met de geschiedbeoefening. Wat is het belang van geschiedenis voor de samenleving? Hoe geven historici betekenis aan gebeurtenissen en ontwikkelingen uit het verleden? Op welke verschillende soorten bronnen kunnen geschiedbeoefenaars zich baseren, waar kan je deze vinden en hoe kan je ze vervolgens gebruiken? Bronnen zijn namelijk altijd gemaakt vanuit een bepaald perspectief en dus per definitie gekleurd. Daarbij kijken we niet alleen naar geschreven bronnen in archieven op locatie, maar ook naar mondelinge en visuele bronnen en digitale mogelijkheden om informatie over het verleden te verzamelen.

Het thema ‘emancipatie’ is de verbindende schakel in de cursus, waarbij je bijvoorbeeld kan denken aan de vrouwenemancipatie, de arbeidersbeweging en het abolitionisme.

Leerdoelen
Na afloop van deze cursus kan je:
- de verschillende betekenissen en benaderingen van geschiedenis als begrip identificeren,
- het belang van geschiedenis voor de samenleving duiden,
- basisbegrippen toepassen die historici gebruiken om betekenis te geven aan het verleden,
- toelichten wat de belangrijkste kenmerken, mogelijkheden en beperkingen van verschillende soorten historische
bronnen zijn,
- uitleggen hoe je historisch bronnenmateriaal kan verzamelen in verschillende soorten archieven (mondeling, digitaal
en op locatie),
- de basisprincipes van de historische bronnenkritiek toepassen op geschreven, visuele en mondelinge bronnen.

Aanmelden

Aanmelden is mogelijk voor iedereen.

Toelichting aanmelden

Deze cursus start 10 februari 2025. We adviseren om uiterlijk zondag 26 januari 2025 hiervoor aan te melden zodat je tijdig het eventuele cursusmateriaal ontvangt, toegang hebt tot de leeromgeving en (indien van toepassing) ingedeeld kunt worden in een studiegroep. Bij aanmelding na 26 januari 2025 kunnen we dit niet garanderen. Aanmelden is mogelijk tot en met 9 februari 2025.

Heb je in het verleden een certificaat behaald voor Inleiding cultuurgeschiedenis 1 (CB0502) of de inhoudelijke voorganger, is het NIET mogelijk in te schrijven voor Beelden van het verleden (CB5402). Beide cursussen zijn wederzijds uitsluitend.

Begeleidingsvorm

Deze cursus heeft een vast startmoment. Kijk in het Jaarrooster wanneer de cursus van start gaat en wanneer de begeleiding is ingeroosterd.

Standaard met drie begeleidingsmomenten in kwartiel 3:
- bijeenkomst in een regionaal archief
- twee online begeleidingsbijeenkomsten
- online vraag- en antwoordsessie in voorbereiding op het tentamen.

Begeleidingsbijeenkomsten


Online-bijeenkomsten
Kwartiel 3 - begeleiders: dhr.dr. P. de Bruijn en mw.dr. S. Hogervorst
1. do 13-02-2025 / 19:30-21:00 uur
2. do 03-04-2025 / 19:30-21:00 uur
3. do 17-04-2025 / 19:30-20:30 uur / vraag- en antwoordsessie

N.B: 03-03-2025 t/m 07-03-2025 overdag Archiefbezoek

Tentamenvorm

Digitaal groepstentamen met open vragen.

Tentamentoelichting

Het tentamen bestaat uit 15 open vragen. Deze vragen toetsen niet alleen kennis en inzicht, maar ook de vaardigheid van het kunnen toepassen van historische bronnenkritiek.

Tentamendata

28-04-2025 14:00, 09-07-2025 14:00.

Tentamenhulpmiddelen

Het online woordenboek
Het online woordenboek t.b.v. ANS

Cursusmateriaal

Deze cursus bestaat uit:
- een handboek: Violet Soen, Geschiedenis is een werkwoord. Een inleiding tot historisch onderzoek (2e gewijzigde
druk; Leuven 2021),
- enkele aanvullende digitale readerteksten,
- instructieteksten, zelftoetsen en verwerkingsopdrachten in de digitale leeromgeving.

Digitale leeromgeving

Als student kan je via de cursussite in de digitale leeromgeving naar de discussiegroepen gaan. Hier kan je met je medestudenten en begeleider informatie uitwisselen en discussiëren over de leerstof.