null 'Meer ruimte nodig voor spelen in onderwijs'

OW_Spelend Kind_14747_head_large.jpg
Leren
'Meer ruimte nodig voor spelen in onderwijs'
Spelen zit in de mens. Het is misschien wel de meest menselijke eigenschap. We kunnen niet zonder spel, we móeten wel spelen. Spelen maakt ons socialer. Door te spelen leren we het meest. Spelen maakt ons creatiever waardoor we nieuwe dingen kunnen ontdekken. Daarom moet spelen in het onderwijs een veel belangrijkere plaats krijgen dan het nu heeft. Dat betoogt OU-hoogleraar Rob Martens in zijn nieuwe boek 'We moeten spelen'.

Inzichten uit geschiedenis en psychologie

Op een lichtvoetige – speelse – wijze leidt Martens zijn lezers door de geschiedenis en laat ze kennismaken met inzichten uit de evolutiepsychologie en motivatiepsychologie. Hij laat zien dat mensen, en dus ook kinderen, 'gemaakt' zijn om te spelen en om spelend te leren. Hij laat ook zien dat spelen kinderen meer motiveert om te leren. In plaats van te zeggen 'Stop met gamen en ga je huiswerk maken' kun je je ook afvragen of je niet beter het leren wat speelser kunt maken, is zijn boodschap.

Te weinig ruimte voor spelen

Martens vindt dat in het huidige onderwijs veel te weinig ruimte is voor spelen. Hij vraagt zich af of we het onderwijs zouden inrichten zoals het nu is, als we het opnieuw konden doen. Het onderwijs is vormgegeven in de negentiende eeuw en daarna is er alles aan gedaan om het spelen te ontkennen of te verbannen naar 'bijvakken' als gymnastiek, tekenen en muziek. De nadruk is te veel komen te liggen op competitie, afrekenen en toetsen, met ernstige motivatieproblemen als gevolg. In een rondgang langs andere dan conventionele schooltypen laat Martens zien hoe het ook kan, hoe kinderen bevlogen bezig kunnen zijn met het zelf verzamelen van kennis.

Kennis natuurlijk nodig

Dat er ook zaken zijn die je op een efficiënte manier van je opvoeders moet leren, soms zelfs van buiten moet leren, dat je kennis nodig hebt, weerspreekt Martens niet. 'Natuurlijk heb je kennis nodig. De vraag is alleen welke kennis precies, en hoe ga je die kennis verwerven?' Spelen kan en moet daarbij een grotere rol spelen, want 'spel zit diep in ons en het is de manier is waarop we veel leren. (…) Want ieder mens is een kunstenaar', zo besluit hij.

Informatie

Het boek We moeten spelen is uitgegeven door Nivoz, het kenniscentrum waarvan Martens wetenschappelijk directeur is. Het lichtvoetige toon van het boek wordt versterkt door de vaak cartooneske illustraties van Mark Schalken.

Op dit moment -maart 2021- is het boek tijdelijk niet meer leverbaar. Er wordt hard gewerkt aan een derde druk.