De natiestaat in transnationaal perspectief, ca. 1750-1950

Deze cursus biedt een kennismaking met historisch netwerkonderzoek. Historici spreken vaak in metaforische zin over ‘netwerken’, maar systematischer onderzoek ernaar is lang uitgebleven. Het voorbije decennium heeft historisch netwerkonderzoek, en in bredere zin de zogeheten digital humanities, een snelle ontwikkeling doorgemaakt. Deze cursus beoogt vanuit een transnationaal perspectief de geschiedenis van staatsvorming en natievorming te bestuderen door middel van netwerkonderzoek. De verspreiding van natiestaten is een grensoverschrijdende ontwikkeling geweest. Nationale staten zijn gevormd aan de hand van circulerende modellen en ideeën, denk aan nationale constituties, onderwijssystemen of ideeën over de nationale identiteit. Geestverwanten hebben via netwerken met elkaar in contact gestaan. Allerhande (sociale) netwerken hebben bijgedragen aan de constructie van de natiestaat: van tastbare brievenwisselingen tot meer abstracte institutionele transfers. Aldus zijn buitenlandse voorbeelden vaak aangepast aan de eigen omstandigheden.
Om de transnationale wording van natiestaten te bestuderen, zal in deze cursus worden gewerkt met software voor historisch netwerkonderzoek (de online applicatie 'Palladio' van Stanford University). Het netwerkconcept biedt cultuurwetenschappers nieuwe perspectieven op hun onderzoeksobject. Dergelijke formele methoden zijn een goed voorbeeld van hoe digitale onderzoeksmethoden een aanvulling zijn op gebruikelijker kwalitatief onderzoek.

Leerdoelen
Na afloop van de cursus:
- Bent u in staat te reflecteren, in woord en geschrift, op wetenschappelijke debatten over staats- en natievorming.
- Kunt u methoden uit de digital humanities toepassen, in het bijzonder netwerkonderzoek.
- Bent u vaardig in het formuleren van een adequaat eigen onderzoeksopzet, onder meer blijkend uit een dataschema.
- Kunt u zelfstandig verslag doen van het onderzoek, in geschrift en door middel van datavisualisaties.