Wetsanalyse en wendbare wetsuitvoering in de democratische rechtsstaat
-
Rechtswetenschappen
-
Contractonderwijs
-
Start september/oktober 2025
-
30 studie uren
-
€ 2.600,- (eenmalig)
-
In samenwerking met Universiteit Leiden
-
Hybride: face 2 face en online
Zorgen dat wetten werken – ook in de praktijk
Een nieuwe wet is helder op papier. Maar hoe vertaal je die naar processen, systemen en besluitvorming? Hoe zorg je dat wetgeving klopt én werkt, zonder mensen tussen wal en schip te laten vallen?
In deze opleiding leer je hoe je wetten analyseert, structureert en uitvoerbaar maakt. Je werkt samen met juristen, ICT’ers en beleidsadviseurs aan een concrete casus. Met een gedeelde methodiek en taal. Voor wetten die doen wat ze beloven.
Voor wie is dit programma bedoeld?
Deze opleiding is bedoeld voor professionals die werken aan wetgeving, beleid en uitvoering – en die willen zorgen dat wetten in de praktijk écht doen wat ze moeten doen.
Denk aan:
• Wetgevings- en uitvoeringsjuristen
• informatie- of businessanalisten
• (beleids)adviseurs bij ministeries of adviesbureaus
• ICT-ontwikkelaars en - architecten
• uitvoeringsmedewerkers bij uitvoeringsinstanties
Vaak ben jij degene die wetten moet vertalen naar beleid, IT of uitvoering – zonder dat iemand je precies vertelt hoe. Deze opleiding geeft je wél houvast, met een duidelijke methodiek en samenwerking als uitgangspunt.
Waarom dit programma?
Goede wetten verdienen een goede uitvoering. Maar daar wringt het vaak. Omdat wetgeving niet eenduidig is. Omdat beleid, ICT en uitvoering niet goed op elkaar zijn afgestemd. Omdat iedere discipline haar eigen taal spreekt.
Deze opleiding helpt je om die kloof te overbruggen – met een gedeelde methodiek, gezamenlijke taal en multidisciplinaire samenwerking. Zo leer je wetten analyseren én vertalen naar de praktijk, zodat ze uitvoerbaar, uitlegbaar en toetsbaar worden.
Want fouten in wetstoepassing raken mensen. Mensen die niet krijgen waar ze recht op hebben, vastlopen in systemen of zelfs buiten de boot vallen.
Wat levert het op?
• Een concrete analysemethode voor het structureren van wetgeving
• Meer inzicht in de gevolgen van wetgeving voor uitvoering en IT
• Vaardigheden om beter samen te werken met andere disciplines
• Reflectie op je rol in de digitale rechtsstaat
• Een netwerk van gelijkgestemden die werken aan hetzelfde vraagstuk
Wat is het programma?
In dit programma leer je hoe je wetgeving structureert en analyseert met oog voor uitvoerbaarheid, transparantie en juridische correctheid. Je werkt met een generieke, herbruikbare methodiek die toepasbaar is op elk domein waarin wet- en regelgeving een digitale vertaling krijgt – van toeslagen en privacy tot mobiliteit en strafvordering.
Je oefent met het:
• analyseren van wetsartikelen op logische samenhang en uitvoerbaarheid
• zichtbaar maken van beslispunten en informatiestromen
• afstemmen tussen juridische, technische en beleidsmatige perspectieven
• vertalen van wetgeving naar bruikbare scenario’s voor systemen en uitvoering
Hoe is het programma opgebouwd?
Bijeenkomst 1 – fysiek
• De impact van digitalisering op wetgeving en de rechtsstaat
• Introductie in de wetsanalyse-methodiek met praktijkvoorbeelden
• Verkenning van de casusopdracht en kennismaking met mededeelnemers
Bijeenkomsten 2 & 3 – online
• Werkbijeenkomst waarin deelnemers hun casus gezamenlijk uitwerken
• Mogelijkheid om vragen te stellen aan de docenten
• Verkenning van toepassing in eigen praktij k
Bijeenkomst 4 – fysiek
• Presentatie en bespreking van de casusopdrachten
• Reflectie met externe sprekers en docenten op de politiek-bestuurlijke context van wendbare wetsuitvoering
Begeleiding
Wetsanalyse en wendbare wetsuitvoering is een praktijkgerichte opleiding met een stevige academische basis. Je leert in korte tijd een methodiek waarmee je wetgeving op een gestructureerde manier analyseert – en vertaalt naar de uitvoering.
Hoe leer je in dit programma?
De opleiding bestaat uit twee fysieke bijeenkomsten, twee online sessies en zelfstudie. Je werkt in duo’s of kleine groepen aan een actuele casus. Deelnemers brengen verschillende achtergronden mee (juridisch, technisch, beleidsmatig), wat het leerproces verdiept. Je leert elkaars taal spreken én scherpt je eigen rol aan.
De werkwijze is interactief: korte inleidingen worden afgewisseld met opdrachten, uitwisseling en reflectie. Er is volop ruimte voor praktijkvragen en toepassing binnen je eigen werkomgeving.
Wie zijn de docenten en sprekers?
Het programma wordt geleid door docenten van diverse universiteiten en experts uit de praktijk. Aan de basis ligt Legal Technologies: de brug tussen recht en tech, de verbinding tussen beleid en uitvoering.
Ronald Damhof is Chief Data Officer van het ministerie van Justitie en Veiligheid en voorzitter van de CDO Raad van Justitie en Veiligheid waar o.a. Politie, OM, Rechtspraak, IND, DJI, de Raad van de Kinderbescherming zitting in hebben. Gezamenlijk staan zij aan de lat om gegevensbeleid verder te professionaliseren en de uitvoering van dat beleid te standaardiseren en operationaliseren. Dit strekt zich uit van gegevenstyperingsbeleid (eenheid van taal), gegevenskwaliteitsbeleid, gegevensdelingsbeleid naar gegevensgebruiksbeleid.
Mariette Lokin studeerde Nederlandse recht (civiel recht) aan de Rijkuniversiteit Leiden en vervulde functies op het gebied van wetgeving en wetgevingsbeleid bij de Ministeries van LNV, Justitie en V&W. In 2018 verdedigde zij haar proefschrift Wendbaar wetgeven, de wetgever als systeembeheerder. Daarvoor onderzocht zij hoe de wetgever zijn product en proces zo kan inrichten dat wetgeving vertaalbaar wordt naar traceerbare en uitlegbare algoritmen. Haar werk bij de Belastingdienst was daarvoor een inspiratiebron. Mariette combineert haar werk als adviseur bij Hooghiemstra & Partners met een aanstelling als onderzoeker aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid (vakgroep Staats- en bestuursrecht) van de Vrije Universiteit Amsterdam.
John Bulles is mede-auteur van het boek Wetsanalyse en nauw betrokken bij de (door)ontwikkeling van de Wetsanalyse methode. Hij heeft ook een belangrijke inhoudelijke bijdrage geleverd aan open wereldstandaarden voor kennismodellering, zoals BPMN, DMN en SBVR. John, van oorsprong wiskundige, is sinds 2005 werkzaam bij PNA Group als consultant, docent en kennismodelleur. Daarnaast is hij lid van het CTO-team van PNA. Vanuit zijn consultancy-werkzaamheden ondersteunt John meerdere organisaties bij het in de praktijk brengen van Wetsanalyse.
Frank Harmsen is sinds 2008 Hoogleraar Digitalisering, verbonden aan de Universiteit Maastricht. Daarnaast is hij directeur van PNA Group, één van de grondleggers van de wetsanalyseaanpak. Hij is 30 jaar actief als organisatieadviseur op het snijvlak van ICT en de uitvoering, vooral in overheidsorganisaties en financiële instellingen. Zijn onderzoek, onderwijs en advieswerk richten zich op het verbeteren en versnellen van digitalisering, en op de transformatie van organisaties met behulp van digitalisering.
Reijer Passchier is als Hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtsstaat verbonden aan de Open Universiteit en als Universitair Docent Staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden. Daarnaast is hij directeur van het Joint Legal Technologies Program (www.ou.nl/jltp) voor professionals, een samenwerking van de Universiteit Leiden en de Open Universiteit. Hij onderzoekt de consequenties van digitalisering voor het functioneren van onze constitutie. In 2021 verscheen zijn prijswinnende boek Artificiële intelligentie en de rechtsstaat.
Sprekers
Kees Verhoeven is Tech-expert, eigenaar van Bureau Digitale Zaken en voormalig Tweede Kamerlid voor D66 (2010-2021). Hij zette digitale technologie op de politieke agenda en was tweemaal IT-politicus van het jaar. Als ondernemer adviseert hij overheden, branches en bedrijven over de digitale transformatie. Met als doel deze duurzaam, menselijk en veilig te laten zijn. Hij maakt direct duidelijk wat de gevolgen zijn voor mensen, de maatschappij en onze democratie. Voordat Kees de digitale politicus van Nederland werd, werkte hij tien jaar voor het midden- en kleinbedrijf waarbij opkwam voor de belangen van zelfstandige ondernemers en bedrijven. Door die ervaring kent hij het bedrijfsleven van binnenuit. Het leggen van verbindingen en het slaan van bruggen tussen verschillende belevingswerelden is een van zijn belangrijkste drijfveren.
Ivar Timmer is lector Legal Management & Technology en inhoudelijk onderzoekscoördinator van het Legal Tech Lab, onderdeel van het Centre of Expertise Applied Artifical Intelligence. Zijn aandachtsgebieden zijn het (her)ontwerpen van juridische diensten en processen (legal service design), met bijzondere aandacht voor technologie en AI (legal tech) en juridisch risicomanagement. Hij is initiatiefnemer van de leergemeenschap Digitale vertalingen (www.digitalevertalingen.nl), waarin methoden voor systematische vertaling van regelgeving naar digitale systemen centraal staan.
Aanmelden
Bijeenkomsten per editie
September / oktober 2025
• Donderdag 11 september 2025, 9.30 – 17.00 uur (fysiek)
• Donderdag 18 september 2025, 13.30 – 17.00 uur (online)
• Donderdag 25 september 2025, 13.30 – 17.00 uur (online)
• Donderdag 2 oktober 2025, 9.30 – 17.00 uur (fysiek)
• Donderdag 6 november 2025, 9.30 – 17.00 uur (fysiek)
• Donderdag 13 november 2025, 13.30 – 17.00 uur (online)
• Donderdag 20 november 2025, 13.30 – 17.00 uur (online)
• Dinsdag 25 november 2025, 9.30 – 17.00 uur (fysiek)
Studiebelasting
Circa 30 uur, inclusief bijeenkomsten, opdracht en zelfstudie
Locatie
De fysieke bijeenkomsten vinden plaats in Creative Valley in Utrecht.
Certificering
Bij deelname aan alle bijeenkomsten ontvang je een certificaat. De cursus is geaccrediteerd met 24 POJ-punten voor overheidsjuristen.
Inschrijven
De uiterste aanmelddatum voor de editie van september/oktober 2025 is 28 augustus 2025.
Prijsinformatie
Aanbevolen literatuur (niet verplicht):
• Artificiële intelligentie en de rechtsstaat
(januari 2021 | ISBN 978-94-629-0890-1)
• Wetsanalyse voor een werkbare uitvoering van wetgeving met ICT
(juni 2021 | ISBN 978-94-629-0937-3) - dit boek is open access beschikbaar.
Deze boeken zijn geen verplichte kost, maar worden wel sterk aanbevolen als achtergrond en verdieping bij de thema’s van de opleiding.
Deelnemers kunnen gebruikmaken van de reguliere opleidingsbudgetten binnen hun organisatie. Informeer bij je werkgever of er mogelijkheden zijn voor vergoeding.
Heb je vragen over de betaling of facturering? Neem dan contact op met ons.