Schoolprestaties van leerlingen worden in belangrijke mate bepaald door de kwaliteit van het lesgeven. Maar wat bepaalt nu eigenlijk die kwaliteit? Onderwijswetenschappers Kate Xu en Lisette Wijnia van de Open Universiteit onderzochten die vraag samen met collega's van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarvoor keken ze naar de data van een groot vragenlijstonderzoek (Teaching and Learning International Survey [TALIS]) uit 2018 onder 1884 middelbare-schoolleraren en -managers. Onder leskwaliteit werd in dit onderzoek verstaan klasmanagement, cognitieve activatie (de mate waarin leerlingen bijvoorbeeld uitdagende taken en oefeningen krijgen), duidelijkheid van de instructies en de relatie tussen leraren en leerlingen. Van die factoren is bekend dat ze belangrijk zijn voor de leerresultaten.

Verschillende invloed van sociaal-economische achterstand en migratieachtergrond

In klassen met een groter aantal leerlingen met een sociaal-economische achterstand bleek de cognitieve activatie tijdens de lessen lager. Maar bij een hoger aantal leerlingen met een migratieachtergrond (los van de sociaal-economische status), bleek juist de relatie tussen leerlingen en leraar als minder positief te worden ervaren. De leskwaliteit ging ook omlaag als leraren veel werkdruk ervaren. Leraren die veel waarde hechten aan het maatschappelijke nut van hun vak beoordeelden de leskwaliteit juist hoger op alle gebieden.

Misinterpretatie van de behoeften van leerlingen

De onderzoekers denken dat hun resultaten deels te maken kunnen hebben met misinterpretatie van de behoeften van leerlingen met sociaal-economische achterstand en leerlingen met een migratieachtergrond. Hoewel die twee groepen deels overlappen, vereisen ze een verschillende aanpak. Meer diversiteitstraining op etnisch diverse scholen, of investeren in meer cultureel responsief onderwijs (waarbij gebruik wordt gemaakt van de culturele kenmerken, ervaringen en gezichtspunten van etnisch diverse leerlingen) zou kunnen helpen om effectiever les te geven. Ook onderstrepen de onderzoekers het belang van het stimuleren van de maatschappelijke motivatie van leraren (in opleiding).