Formeel strafrecht

Strafzaken zijn vaak onderwerp van veel media-aandacht. Hierdoor is strafprocesrechtelijke terminologie ons niet vreemd. Maar wat betekenen die termen eigenlijk precies en klopt het wel wat er in de media beweerd wordt? Vaak wordt namelijk vergeten dat het strafproces een tweeledig doel dient: zorgen dat schuldigen veroordeeld worden en voorkomen dat onschuldigen gestraft worden. In deze cursus willen we je kennis laten maken met de nuances van ons strafprocesrecht.

In de cursus Materieel strafrecht gaat het vooral om de vraag welk gedrag strafbaar is en wanneer een dader niet strafbaar is. In de cursus Formeel strafrecht ligt de nadruk op de vraag wat er mag en soms moet gebeuren indien het vermoeden rijst dat een persoon een strafbaar feit heeft begaan. Je kunt daarbij denken aan vragen als: ‘Onder welke voorwaarden mag een verdachte worden aangehouden en hoelang mag hij of zij vervolgens worden vastgehouden?’, ‘Wanneer is de officier van justitie ontvankelijk in de vervolging?’, ‘Aan welke vereisten moet een tenlastelegging voldoen?’, en ‘Mogen verklaringen van de verdachte zonder meer tot bewijs dienen als hij tijdens het politieverhoor niet is bijgestaan door een raadsman?’. Dit is slechts een kleine greep uit de onderwerpen van deze cursus, waarbij een constante belangenafweging tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming een prominente rol speelt.
Een deel van het onderwijs is gekoppeld aan een praktijksimulatie van een Nederlandse strafzaak; een zogenaamde serious game. In de serious game wordt het reguliere verloop van een strafzaak gevolgd: van opsporing, naar vervolging tot uiteindelijk berechting. Gedurende het verloop van de serious game krijg je telkens een andere rol (officier van justitie, advocaat en rechter) toebedeeld en neem je vanuit die rol verschillende beslissingen. Met de serious game wordt beoogd een brug te slaan tussen de wetenschap en de strafrechtelijke praktijk: wetenschappelijke kennis die wordt opgedaan in de loop van de cursus wordt immers direct en interactief toegepast in de game.