De nieuwe mens. Een nieuwe visie op Nederland rond 1900

Glanzende etalageruiten van warenhuizen. Modepaleizen in winkelstraten. Koffiehuizen vol pracht en praal en grand hotels. Boulevards in badplaatsen met zee- en zonnebaden. Spektakeltheaters en bioscopen.
Auke van der Woud stelt in zijn boek De nieuwe mens. De culturele revolutie in Nederland rond 1900 dat dit alles uitingen zijn van een culturele revolutie die zich aan het einde van de negentiende eeuw voltrok in Nederland (en de hele westerse wereld). Langzaam verloor de oude cultuur, gericht op hogere idealen, terrein aan een nieuwe massacultuur van spektakel, kortdurende vervoering en zintuigelijke realiteit. Van der Woud pleit voor een andere benadering van de periode rond 1900 met meer aandacht voor de nieuwe massacultuur.

De cursus pakt deze oproep op. Aan de hand van De nieuwe mens wordt de nieuwe massacultuur in Nederland nader onderzocht, ook in relatie tot restanten van wat Van der Woud de oude cultuur noemt. Tegelijkertijd worden de claims van deze auteur onderzocht. Waar is zijn visie op gebaseerd en is die visie wel zo baanbrekend als hij pretendeert? Wat hebben andere cultuurhistorici over dit tijdvak te melden? Hoe moeten we de kritiek van Van der Woud op de bestaande historiografie over deze periode wegen? Aan de hand van vragen en opdrachten ga je gaandeweg zelf een mening vormen.
De opdracht moet voldoende worden afgesloten alvorens je je kan aanmelden voor het tentamen.

Leerdoelen
Algemene leerdoelen:
Door het volgen van deze cursus:
- verkrijg je inhoudelijke kennis van de eerste aanzetten tot een massacultuur in Nederland rond 1900,
- verkrijg je inhoudelijke kennis van het gebruikte concept in het handboek, A. van der Woud, De nieuwe mens. De culturele revolutie in Nederland rond 1900,
- kun je kritisch reflecteren op het gebruik van concepten in cultuurhistorische publicaties,
- kun je relevant bewijsmateriaal in kranten vinden,
- kun je concept en bewijsmateriaal uit kranten koppelen.
Vaardigheden:
Door het volgen van deze cursus kun je:
- kennis en inzicht verwerven in de geschiedenis van Nederland rond 1900,
- kennis en inzicht in de geschiedenis van Nederland rond 1900 toepassen op het zoeken en selecteren van primaire bronnen in de vorm van krantenartikelen (Delpher),
- kritisch reflecteren op het gebruik van concepten (oordeelsvorming),
- kritisch reflecteren op de aanpak en bewijsvoering van cultuurhistorische literatuur (oordeelsvorming).