Psychologie van leiderschap en organisatie

Organisaties bestaan in essentie uit een samenwerkingsverband van mensen. Soms verloopt die samenwerking vlot, maar regelmatig ook niet. In de organisatiepsychologie wordt precies dit ‘samenspel’ van organisatieleden onderzocht. Leiderschap speelt hierin een belangrijke rol. Een leidinggevende wil immers die samenwerking tussen mensen in goede banen leiden. In deze cursus bestuderen we daarom belangrijke organisatiepsychologische thema’s, zoals organisatiecultuur, organisatieverandering en groepsprocessen, vanuit een leiderschapsfocus. Hoe zitten organisaties in elkaar? Wat is de rol van macht en politiek? Hoe kan je teams aansturen? Over welke kwaliteiten beschikt een effectieve leidinggevende? Waarom zijn mensen geneigd zich tegen verandering te verzetten? Dit zijn enkele voorbeelden van vragen die aan bod komen.

Vijf thema’s worden in deze cursus behandeld. We vertrekken in het eerste thema vanuit de organisatiecontext en bestuderen daarbinnen de rol van organisatiestructuur, organisatiecultuur, macht en politiek. In het tweede thema zoomen we in op de rol van de leidinggevende en bekijken we leiderschapsgedrag, -kenmerken en adaptief leiderschap. Het derde thema focust op het aansturen van individuen en groepen. We bestuderen groepsprocessen, teameffectiviteit en leiderschapsrelaties. Het vierde thema richt zich op enkele actuele leiderschapsstijlen vanuit een focus op leidinggeven in dynamische werkcontexten (namelijk participatief, charismatisch, transformationeel en ethisch leiderschap). Het vijfde en laatste thema focust op leiding geven aan verandering en vernieuwing. We nemen het proces van verandering en vernieuwing in organisaties onder de loep en onderzoeken hoe leiderschap dit kan faciliteren.

Leerdoelen (invullen indien van toepassing)
Na het volgen van deze cursus ben je in staat om:
˗ te beschrijven hoe organisaties kunnen verschillen op het vlak van structuur en cultuur alsook de oorzaken en gevolgen hiervan in te schatten
˗ te beschrijven hoe macht en politiek gedrag zich ontwikkelt en toont in organisaties, en wat de gevolgen daarvan zijn
˗ uit te leggen hoe leiderschap in de wetenschappelijke literatuur wordt gedefinieerd en welke verschillende theoretische perspectieven op leiderschap gehanteerd worden
˗ toe te lichten op welke manier zowel eigenschappen van de leider als van de situatie bijdragen aan effectief leiderschap
˗ te bespreken hoe de relatie tussen leidinggevende en medewerker zich ontwikkelt en gefaciliteerd kan worden
˗ patronen van sociale interactie in groepen en teams te herkennen en uit te leggen op welke manier hier geïntervenieerd kan worden met het oog op het verhogen van de effectiviteit
˗ te beschrijven op welke manier participatief, charismatisch, transformationeel en ethisch leiderschap waardevol kunnen zijn in hedendaagse dynamische werkcontexten
˗ uit te leggen hoe verandering plaatsvindt in organisaties en op welke manier leiderschap dit kan ondersteunen
˗ bovenstaande thema’s en theorieën toe te passen op actuele organisatiecasussen
˗ te begrijpen hoe bovenstaande wetenschappelijke theorieën en studies zich ontwikkelen en tot elkaar verhouden, en deze kritisch te analyseren.