De Zwarte Piet en Black Lives Matter ontwikkelingen vragen aandacht voor discriminatie, wappies en anti-vaxxers eisten een hoofdrol op in het coronadebat en populistische partijen gooiden olie op het vuur. Het vertrouwen in de politiek wordt steeds minder en de belastingdienst zakt steeds verder weg in het toeslagenmoeras. Groningers weten zich onvoldoende beschermd tegen aardbevingen als gevolg van gaswinning en vechten een verbeten strijd om schadevergoedingen. Met digitale technologie kunnen we veel, toch lijkt veiligheid steeds minder een louter technisch probleem te zijn. De nadruk zou meer moeten liggen op preventie, zeggen velen, maar door de wijze van bestuurlijke inrichting zijn overheid, recht en wetenschap nog altijd meer gericht op reactie. Terwijl de burger misschien wel gewoon gehoord en gerustgesteld wil worden.

De stad als eenheid

Om de genoemde paradoxen te onderzoeken is interdisciplinair onderzoek vereist. Naast contextualisering vereist dit onderzoek ook situering. Gekozen is voor de stad als eenheid. Daar heeft het zoeken naar veiligheid een voldoende complexiteit. Daar kunnen, binnen de kader van de nationale en Europese overheid, ook eigen accenten worden gelegd en experimenten worden onderzocht. Misdaadpreventie draait niet alleen om verlaging van de misdaadcijfers, maar gaat ook over de verbetering van de leefbaarheid, van goed samenleven. Het gaat over verkleining van risico’s, over een leven zonder angst. Om het doel van de veilige stad te bereiken dient op zoek te worden gegaan naar antwoorden op de vraag wat geschikte strategieën zijn om onveiligheid tegen te gaan. Welke wetenschappelijk kennis en inzichten zijn er en kunnen verder worden ontwikkeld, kunnen toegankelijk worden gemaakt?

Er wordt onderzoek gedaan naar veranderende regels, beleid, praktijken, gevoelens, percepties en verbeeldingen. Wanneer en waarom en in welke mate wordt veiligheid een publiek probleem (men kan immers ook een groot hek om het huis zetten)? Wie wordt in de publieke beeldvorming gezien als de eigenaar van het probleem (hoe liggen de verhoudingen? Wat zijn de relevante (morele) causale verbanden?

De Veilige Stad deel 4, Cohesie en Polarisatie in de stad, verschijnt in de zomer van 2022.