Goed werkgeverschap in de ouderenzorg: zo neem jij het voortouw

In het opleidingsprogramma Verandermanagement in de ouderenzorg van de Open Universiteit krijgen leidinggevenden praktische handvatten om deze vragen te beantwoorden. De module 'Goed werkgeverschap en betrokken medewerkers' wordt verzorgd door drie experts die wetenschap en praktijk nauw met elkaar verbinden: Tom Brandsma, Joost Hoedemakers en Jol Stoffers.

'Goed werkgeverschap is geen abstract beleid. Het gaat over jou als leidinggevende. Jij moet het waarmaken - op jouw afdeling, met jouw team' zegt Jol Stoffers, hoogleraar aan de Open Universiteit en lector bij Zuyd Hogeschool. 'Dat vraagt inzicht, maar vooral ook: regie.'

Van werkdruk naar werkgeluk

De module daagt deelnemers uit om vanuit hun eigen praktijk aan de slag te gaan. Ze leren hoe ze hun personeelsbestand analyseren én vooruitkijken: wat vraagt de toekomst, en is je team daarop voorbereid? Welke competenties zijn nodig om de zorg ook over vijf jaar goed te organiseren - en zijn die nu al in huis?

'Leidinggevenden moeten zélf aan de knoppen willen zitten, benadrukt Joost Hoedemakers, die als onderzoeker, promovendus en consultant twintig jaar ervaring meebrengt uit de zorgpraktijk. 'Te vaak wordt HRM weggeschoven naar een stafafdeling. Maar als teamleider bén je HR. Jij kent je mensen en jij moet zorgen dat zij mee kunnen in de ontwikkelingen van morgen, en dat vraagt om passend leiderschap van het middenmanagement.'

De nadruk ligt daarom op proactief handelen: niet pas bijspringen als het al knelt, maar vooruitkijken en op tijd de juiste interventies inzetten - van bijscholing tot een andere samenstelling van het team.

Praktisch, herkenbaar en toepasbaar

De module is sterk praktijkgericht en werkt met een gevalideerde methode. Deelnemers brengen hun eigen praktijkcasus in, voeren een gap-analyse uit op hun team en ontwikkelen van daaruit passende HRM-interventies. Denk aan strategische personeelsplanning, het versterken van duurzame inzetbaarheid of het verbeteren van de werksfeer.

'Behoud is het nieuwe goud' zegt Hoedemakers. 'We focussen vaak op werving, maar laten we eerst zorgen dat de mensen die we al hebben, zich gezien en gesteund voelen. Goed werkgeverschap begint daar.'

Digitale vaardigheden als sleutel voor toekomstbestendige zorg

Daarnaast is er veel aandacht voor de rol van technologie in het werk. Niet iedereen is digitaal vaardig, terwijl dat juist steeds belangrijker wordt om de zorg efficiënt en goed te kunnen organiseren. Uit onderzoek blijkt dat één op de vijf zorgmedewerkers digitale starter is. Dat is problematisch, want technologie speelt een belangrijke rol in het anders organiseren van zorg.

'De vraag en complexiteit van zorg nemen de komende jaren flink toe, terwijl het aantal professionals afneemt' zegt Tom Brandsma, die promoveert op het thema digital innovation readiness van zorgorganisaties. 'Digitale hulpmiddelen zijn dan onmisbaar om met minder mensen tóch goede zorg te kunnen blijven leveren. Als leidinggevende moet je dus kunnen inschatten waar je team staat, en hoe je digitale vaardigheden ontwikkelt - niet alleen voor nu, maar juist voor de toekomst.'

Leiderschap als hefboom

Wat de drie docenten vooral hopen? Dat deelnemers met meer vertrouwen en autonomie hun rol als leider invullen.

'Deze module helpt je om je leiderschap te versterken' zegt Brandsma. 'Niet als extra last, maar juist als kans: je krijgt inzichten en tools om zelf invloed uit te oefenen. Op je team, je afdeling - en daarmee ook op de kwaliteit van de zorg.'

'Het gaat niet om abstracte theorie, maar om concrete tools die je meteen kunt inzetten in je eigen werkpraktijk' zegt Stoffers. 'Denk aan gevalideerde methodes om personeelsknelpunten in kaart te brengen, of aan gesprekskaders om duurzame inzetbaarheid en teamontwikkeling bespreekbaar te maken. Dat helpt je niet alleen om gericht te handelen op je eigen afdeling, maar werkt ook als hefboom in je organisatie. Want als meerdere teamleiders diezelfde taal en aanpak gebruiken, ontstaat vanzelf meer samenhang en strategische sturing.'

Wil je meer weten over het programma Verandermanagement in de ouderenzorg?

In dit praktijkgerichte programma ontwikkel je als teamleider, zorgcoördinator of manager de kennis, vaardigheden en tools om met vertrouwen leiding te geven aan verandering. Je werkt met actuele voorbeelden uit jouw eigen werkpraktijk, reflecteert op je leiderschap en vertaalt inzichten uit onderzoek naar jouw team of organisatie.

Elke module zoomt in op een cruciaal verandervraagstuk, zoals goed werkgeverschap, moreel leiderschap, samenwerken in de keten en toekomstgericht organiseren.

Bekijk het volledige programma op ou.nl/verandermanagement-ouderenzorg.

Over de geïnterviewde docenten

Tom Brandsma MSc MA is buitenpromovendus bij de Open Universiteit. Hij is gespecialiseerd in digitale innovatie en werkt als senior onderzoeker bij het Lectoraat Employability van Zuyd Hogeschool en NEIMED, Sociaal-Economisch Kenniscentrum. Tevens is hij verbonden aan diverse masters van Zuyd Hogeschool. Vanuit zijn eigen bedrijf TBinnovators adviseert hij zorgorganisaties op het gebied van digitale innovatie. Ook is hij toezichthouder in de zorgsector.

Joost Hoedemakers MSc is buitenpromovendus aan de Open Universiteit. Daarnaast is hij als senior onderzoeker verbonden aan het Lectoraat Employability, de masteropleiding Personal Leadership in Innovation and Change van Zuyd Hogeschool en NEIMED, Sociaal-Economisch Kenniscentrum. Hij combineert jarenlange ervaring in het zorgdomein met expertise in HRM en leiderschapsontwikkeling. Als consultant en onderzoeker richt hij zich op het versterken van de employability van zorgprofessionals in de ouderenzorg. Daarnaast is hij mede-eigenaar van H&H | Strategic HR Analysis.

Prof. dr. Jol Stoffers is hoogleraar aan de Open Universiteit en lector bij Zuyd Hogeschool. Daarnaast is hij wetenschappelijk directeur van NEIMED, Sociaal-Economisch Kenniscentrum. Hij is expert op het gebied van HRM, leiderschap en innovatievermogen, met speciale aandacht voor de dynamiek op de regionale arbeidsmarkt. Hij vervult een brugfunctie tussen wetenschap en praktijk en draagt actief bij aan de professionalisering van leiders in de zorg.