Milieubeleid: theorie en praktijk

De cursus bestaat uit een elektronisch werkboek in de online leeromgeving en het tekstboek 'Milieubeleid: analyse en perspectief' (red. Driessen en Leroy, 2007) en een bronnenboek. Voor Vlaamse studenten worden zes hoofdstukken uit het tekstboek voorzien van een Vlaamse variant.

De cursus is opgebouwd uit vijf onderdelen:
1. Start
Je maakt via de online leeromgeving kennis met de leden van je team. Vervolgens bezoek je een startbijeenkomst in Utrecht of online waarbij je je groepsleden en de docent ontmoet. Verder kun je in deze fase alvast (delen van) het tekstboek doornemen.

2. Oriëntatie
In de oriëntatie komen een aantal onderwerpen aan bod die van belang zijn voor een (eerste) kennismaking met milieubeleid: de relatie tussen milieu en samenleving, de ontwikkeling van het beleidsterrein, de doelstellingen en uitgangspunten van milieubeleid, en de politieke context. Daarbij wordt ingegaan op een aantal centrale begrippen die in het vervolg van de cursus regelmatig aan bod komen.

3. Verdieping
In dit deel wordt ingegaan op de institutionalisering van milieubeleid, zowel beleidsmatig als juridisch. Vervolgens komen verschillende analysemethoden aan bod voor het (beter leren) begrijpen en verklaren van milieubeleid. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen het doelrationele, sociaalinteractieve en institutionele perspectief op milieubeleid. Ook in dit deel komen centrale begrippen aan bod die in het vervolg van de cursus moeten worden toegepast.

4. Toepassing
Voortbouwend op de kennis en inzichten die je hebt opgedaan in de vorige delen van de cursus, wordt in dit deel nader ingegaan op klimaatverandering. Er is aandacht voor de natuurwetenschappelijke aspecten van klimaatverandering, maar het zwaartepunt ligt op de sociaal- en beleidswetenschappelijke dimensie van het klimaatvraagstuk. Ook leer je hoe je met je groepsgenoten een beleidsonderzoek gericht op klimaatverandering kunt opzetten. De uitgewerkte onderzoeksopzet geldt als voorbereiding voor het volgende deel van de cursus, waarin het klimaatbeleid centraal staat.

5. Toetsing
In het laatste deel van de cursus voer je een onderzoek uit naar het klimaatbeleid in een gemeente in Nederland. Je gebruikt daarvoor de opgedane kennis en inzichten uit de cursus en de onderzoeksopzet uit het vorige deel. Het groepsresultaat wordt uitgewerkt in een schriftelijk groepsrapport en samengevat in een PowerPoint-presentatie. Beide groepsproducten zijn onderdeel van de (individuele) eindbeoordeling voor deze cursus, naast een beoordeling van het groepsproces en de individuele bijdrage.

Samenwerkend leren
De cursus wordt onmisbaar geacht voor studenten die in de (latere) beroepspraktijk in aanraking komen met aspecten van milieubeleid. Daarbij kan het gaan om functies bij de overheid, het bedrijfsleven of milieuorganisaties. Een belangrijk kenmerk van het werkveld is samenwerken met anderen aan milieuvraagstukken, en een vertaalslag hiervan maken naar (eigen) milieubeleid. Verschillen in achterliggende perspectieven, waarden, normen, belangen en posities maken dat milieubeleid niet louter een kwestie is van 'uitdenken', maar vaak ook een zaak is van 'uitvechten'. Om je hier enigszins op voor te bereiden, is deze cursus gebaseerd op samenwerkend leren. Vanaf het begin van de cursus wordt van je verwacht dat je nauw samenwerkt met andere studenten bij het aanpakken van de groepsopdrachten. Om dit proces soepel te laten verlopen, worden bij aanvang van de cursus studententeams gevormd die uit gemiddeld vijf personen bestaan. Ook wordt aan het begin van de cursus een studieschema opgesteld dat voor alle deelnemers bindend is. Dit om enige synchroniciteit te realiseren in het studietempo van de teamleden, maar ook tussen de verschillende teams. Het studieschema biedt voldoende ruimte voor nadere individuele invulling. Om de samenwerking binnen het team te organiseren en het groepsproces te bevorderen, worden tijdens de startbijeenkomst te Utrecht of online (die verplicht is) in onderling overleg verschillende rollen toebedeeld en huisregels opgesteld. De samenwerking binnen het team wordt ondersteund door tools voor communicatie en interactie die binnen de cursussite van deze cursus in de online leeromgeving beschikbaar worden gesteld. Het idee is dat op die manier rondom deze cursus een virtuele leergemeenschap ontstaat. Naast het groepsproces is er ook ruimte voor het individueel bestuderen van de cursus. Dit betreft het tekstboek en de voorbereiding van verschillende groepsopdrachten. Het individuele leerproces staat echter steeds in het teken van een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan het groepsproces.

Leerdoelen
Na bestudering van de cursus:
- heb je kennis van de sociaal- en beleidswetenschappelijke benadering van milieuvraagstukken en milieubeleid in Nederland,
- heb inzicht in milieuvraagstukken - hoe hiermee wordt omgegaan en veranderingen die daarin (zijn) op(ge)treden,
- heb je inzicht in de rol die beleidswetenschappers kunnen vervullen bij noodzakelijk geachte maatschappelijke veranderingen,
- kun je virtueel samenwerken met medestudenten in teamverband en met behulp van ICT relevante kennisbronnen aanboren en discussies volgen,
- ben je competent met betrekking tot je rol binnen het team,
- ben je je bewust van normatieve kwesties bij milieuvraagstukken en milieubeleid.