Mens en dier

In ons moderne bestaan is onze verhouding tot dieren divers en complex. We houden dieren als gezelschaps- of als lastdier; we bezoeken ze in de dierentuin, houden ze op boerderijen en ze liggen zelfs op ons bord. Steeds vaker zetten we dieren ook in om ons te ondersteunen in een therapeutische context, bij coaching, in het onderwijs, of als bezoekdier in verzorgingstehuizen. De mens-dierrelatie beperkt zich echter niet tot gedomesticeerde dieren. Wilde dieren keren steeds meer terug in het Nederlandse landschap, een ontwikkeling die soms leidt tot spanningen tussen mensen en dieren.
Antrozoölogie is het wetenschapsgebied dat zich bezighoudt met de interactie tussen mens en dier. In deze cursus beschouwen we de mens-dierrelatie vanuit een psychologisch perspectief.

De cursus is onderverdeeld in een aantal thema’s die samen een brede inkijk bieden in de antrozoölogie. We behandelen de basis van de antrozoölogie: de historische achtergrond van de relatie tussen mens en dier. Je maakt kennis met de centrale begrippen van de discipline en verdiept je in de theoretische basisprincipes. Vervolgens worden, aan de hand van wetenschappelijke literatuur, verschillende thema’s binnen de antrozoölogie onderzocht. We bekijken hoe attituden naar dieren tot stand komen en welke gevolgen deze hebben. We besteden aandacht aan de mens-dierrelatie in het dagelijks leven, waarbij het huisdier centraal staat, maar we kijken ook naar de relatie met dieren in het wild. Ook is er aandacht voor de inzet van dieren in het onderwijs en in de klinische praktijk. In de cursus wordt ruim aandacht besteed aan maatschappelijke en ethische kwesties rondom de mens-dierrelatie. Ook wordt er met een kritische blik gekeken naar het onderzoek binnen de antrozoölogie en leer je hoe degelijk onderzoek naar mens-dierinteracties tot stand komt.


Leerdoelen
Na bestudering van de cursus ben je in staat om:
- de belangrijkste kernbegrippen, theorieën, en modellen binnen de antrozoölogie te beschrijven en in verband te brengen met elkaar en met bredere wetenschappelijke contexten.
- de basisprincipes van evolutie en domesticatie te begrijpen, en de geschiedenis van de mens-dierrelatie te beschrijven.
- factoren die van invloed zijn op het ontstaan van attituden naar dieren te beschrijven en de gevolgen van deze attituden te begrijpen.
- te beschrijven en te begrijpen hoe waarden en wildlife value orientations menselijk gedrag en percepties naar wilde dieren beïnvloeden.
- morele en maatschappelijke dilemma’s rondom mens-dierinteractie en dierenwelzijn te beschrijven en hier kritisch op te reflecteren.
- theorieën over dierlijke emoties en cognitie en de uitdagingen bij het bestuderen hiervan te begrijpen, evenals de relatie met biologische, fysiologische en psychologische processen te beschrijven.
- verschillende vormen van animal assisted interventions te beschrijven en theoretisch onderbouwen, en de wetenschappelijke evidentie voor de effectiviteit hiervan te beschrijven.
- te begrijpen hoe het One Health-principe wordt toegepast en reflecteren op het welzijn van zowel mens als dier binnen deze context.
- de rol van huisdieren gedurende de levensloop en hun effect op welbevinden te beschrijven
- inzicht te tonen in methodologische beperkingen en overwegingen bij onderzoek naar Human-Animal Interaction en animal assisted interventions.