Inleiding criminologie

De criminologie is een veelzijdig wetenschapsgebied. Het situeert zich op het snijvlak van de rechtswetenschappen en de sociale wetenschappen en bestudeert criminaliteit en de maatschappelijke reactie daarop. We kunnen echter moeilijk spreken van ‘de’ criminologie, aangezien de onderliggende uitgangspunten van de verschillende criminologische scholen zeer divers zijn. Zo kan criminologie vanuit sociologische, psychologische, biologische en juridische hoek worden benaderd. Maar er kan ook worden onderscheiden in bijvoorbeeld positivistische, liberale of marxistische criminologie. Het object van studie kan de dader, het slachtoffer, het soort delict of het rechtssysteem zijn. De oriëntatie kan internationaal, regionaal, nationaal of een bepaald stedelijk gebied zijn.

In deze cursus wordt gestart met een historisch overzicht van de ontwikkeling van het vakgebied. Vervolgens wordt ingezoomd op een aantal actuele stromingen die zoveel mogelijk worden geïllustreerd met voorbeelden uit de Nederlandse praktijk. Er wordt ingegaan op de verschillende methoden van criminologisch onderzoek en het functioneren en de ethiek van ons strafrechtelijk handhavingssysteem komt nadrukkelijk aan de orde. Een aantal actuele maatschappelijke problemen op het gebied van veiligheid wordt besproken in hun relatie tot het criminologisch domein en relatief nieuwe fenomenen als ondermijning worden toegelicht.

De cursus biedt je een algemeen overzicht van dit vakgebied, waarin zoveel mogelijk facetten van de criminologie worden belicht, zowel klassieke en moderne als meer kritische benaderingen. Daarmee wordt voor (met name strafrecht)juristen een deel van de noodzakelijke context van hun aandachtsgebied ingevuld en krijgen alle geïnteresseerden een handreiking om met een kritische en genuanceerde blik de fenomenen criminaliteit en criminaliteitsbestrijding te beschouwen.