Schimmen van het koloniale verleden

De afgelopen jaren is er sprake van een mondiaal groeiend debat over het koloniale verleden (inclusief de slavenhandel en slavernij) dat, ondanks de dekolonisatie, zowel voormalige kolonisatoren als gekoloniseerden als een schim blijft achtervolgen. De invloed van kolonialisme op hedendaagse samenlevingen, zowel in westerse samenlevingen als in de voormalige koloniën, en de wijze waarop daar door groepen mensen op verschillende manieren mee wordt omgegaan, zien we onder meer terug in huidige discussies over (al dan niet institutioneel) racisme en het idee van wit voorrecht. Deze debatten spelen zich ook in toenemende mate af rond erfgoed en kunst, onder meer in discussies over de restitutie van objecten en over de betekenis van koloniale monumenten. In deze portaalcursus onderzoeken we hoe het koloniale verleden doorwerkt in de betekenis die erfgoed krijgt. Dat doen we aan de hand van analyses van betekenisveranderingen die concrete materiële voorwerpen met een koloniale geschiedenis doormaken.

Eerst neem je kennis van de academische en maatschappelijke debatten rond kolonialiteit, postkolonialiteit en dekolonialiteit en de toespitsing daarvan op de representatie en expositie van voorwerpen uit de voormalige koloniën in musea.

Vervolgens maak je kennis met het objectbiografische analysemodel van Krzysztof Pomian. Hij stelt dat de betekenis van voorwerpen tot stand komt door zes variabelen: de sociale plaats van een object, zijn omgeving, de verbale context, de wijze van exposeren, het publiek en het gedrag rondom het object. Dit proces van betekenisgeving gebeurt vaak met een specifiek politiek doel en in het kader van actuele belangen. Kwesties van macht en identiteit spelen dan ook altijd een grote rol. Je wordt in dit deel begeleid aan de hand van zelftoetsen met automatische feedback. Twee uitgebreide casussen illustreren het objectbiografische analysemodel: het standbeeld van J.P. Coen in Hoorn en twee obia-voorwerpen uit het Wereldmuseum.

Tot slot ga je aan de slag met een eigen casus (eventueel gekozen uit een lijst met door docenten aangedragen voorbeelden). Je analyseert de betekenisverschuivingen van het gekozen object met behulp van het model van Pomian en verbindt dit met een analyse van verschillende standpunten en een eigen stellingname. Dit verwerk je in een blog.

Leerdoelen
Algemeen
In deze cursus leer je:
- academische teksten te lezen en begrijpen,
- schrijven voor een breed publiek,
- analyses en standpunten te communiceren naar een divers publiek,
- constructief feedback te geven.

Specifiek
Na afloop van deze cursus kan je,
- het huidige wetenschappelijk debat over de doorwerking van het kolonialisme weergeven,
- het objectbiografische analysemodel van Pomian op dergelijke casussen toepassen,
- een beargumenteerd eigen standpunt innemen in het wetenschappelijk en maatschappelijk debat rond deze
casussen,
- een blog schrijven voor een breed publiek waarin je verslag doet van jouw analyse en eigen oordeel.