'De studie opent nieuwe werelden'
Martine Muyldermans uit de regio Antwerpen begon haar studie Cultuurwetenschappen vanuit een diepgewortelde behoefte aan intellectuele prikkeling. 'Ik miste uitdaging en voeding. Al van jongs af aan lees ik veel, met een blijvende fascinatie voor kunst en geschiedenis. De filosofie heb ik pas echt leren kennen tijdens de opleiding - en die ontdekking is voor mij een openbaring gebleken.'
Martines levenspad werd ingrijpend beïnvloed door de geboorte van haar zoon, inmiddels 21 jaar geleden. Hij heeft een verstandelijke beperking en leeft met autisme, epilepsie en het syndroom van Gilles de la Tourette. De zoektocht naar gepaste zorg bracht het gezin - naast haar zoon had Martine ook al een dochter - van Frankrijk via Zwitserland naar België. 'Ik had een carrière in de financiële sector opgebouwd, na een studie rechten. Het was de bedoeling die na mijn bevalling verder te zetten, maar het leven liep anders. Buitenshuis werken bleek niet langer mogelijk.'
Samen met haar echtgenoot richtte ze een wijnagentschap op, met onder meer een eigen champagne. Vanuit huis verzorgt ze de backoffice. 'Die structuur laat toe er te zijn voor mijn gezin, maar maakt ook dat mijn wereld soms wat beperkt aanvoelt. Op een gegeven moment merkte ik hoezeer ik snakte naar andere perspectieven, naar iets dat mijn geest zou voeden.'
Studeren in eigen ritme, waar en wanneer je wilt
Die honger bracht haar bij de Open Universiteit. 'Ik ben nog steeds ontzettend blij dat ik deze instelling heb ontdekt. In België is de Open Universiteit weinig bekend, maar voor mij was het een uitkomst. Dat je erkend universitair onderwijs op afstand kunt volgen, is uniek. En het feit dat ik in mijn eigen tempo en op mijn eigen momenten kon studeren, maakte het mogelijk. Die maximale flexibiliteit - studeren waar en wanneer het past - is voor mij goud waard. Ook al woont mijn zoon intussen niet meer thuis, er blijft vaak onverwachte zorg nodig. Laatst nog moest ik twee fysieke bijeenkomsten missen - dat zou in een klassieke opleiding ondenkbaar zijn.'
Een gestage reis
In 2018 begon Martine, met vakken die haar inhoudelijk aanspraken. 'Dat zou ik ook anderen aanraden: begin met wat je écht interesseert. Aanvankelijk dacht ik jaarlijks dertig studiepunten te halen, maar soms was het leven daar te vol voor. Ik werk het best met deadlines, dus het tempo wisselde. Dankzij vrijstellingen kon ik na een jaar overstappen naar de premaster. Deze zomer hoop ik de mastervakken af te ronden, zodat ik aan mijn scriptie kan beginnen. Het mooie is dat je niet meteen een volledige opleiding hoeft te volgen. Je kunt stap voor stap losse cursussen doen en langzaam maar zeker toewerken naar je diploma.'
Martine droomt ervan om, ondanks haar 58 levensjaren, les te geven in het vak Esthetica op een middelbare school in de buurt. 'Het gaat dan om een paar lesuren per week waarin jongeren in aanraking komen met kunst en cultuur. Het lijkt me een zinvolle manier om mijn kennis te delen, en het zou bovendien goed te combineren zijn met mijn thuissituatie.'
Dieper leren denken
Een van de grootste uitdagingen in de studie zijn voor haar de essays die aan het einde van veel vakken geschreven moeten worden. 'Vroeger vond ik het makkelijker om leerstof te bestuderen en die op een tentamen te reproduceren. Maar ik merk dat wat ik via essays heb verworven, dieper verankerd zit. Het dwingt tot echt begrijpen en doorgronden. Soms is het even zoeken naar wat een docent precies vraagt, maar gelukkig zijn er begeleiders die dat heel helder weten over te brengen. Je studeert op afstand, maar je hoeft het niet alleen te doen.'
De vier pijlers van Cultuurwetenschappen - literatuur, filosofie, kunstgeschiedenis en geschiedenis - spreken Martine diep aan. 'Ik vind het essentieel dat we inzicht hebben in de fundamenten van onze cultuur. Soms ben ik kritisch over bepaalde mastervakken, maar wat ik bijzonder waardeer in deze studie is hoe ze mijn blik heeft verruimd. Vroeger kon ik vrij ongenuanceerd zeggen: 'Ik ben tegen drugs.' Nu begrijp ik veel beter wat mensen drijft, welke context daarbij hoort. Mijn oordeel is milder geworden. Deze studie heeft mijn wereld groter gemaakt. En dat ik dit allemaal vanuit mijn woonkamer in Vlaanderen kan doen, blijft voor mij bijzonder.'