Ervaringen en behoeften laaggeletterde
Drie vragen staan centraal. Hoe ervaren volwassenen die moeite hebben met taal en rekenen dit zelf. Hebben zij behoefte aan ondersteuning? Welke motieven spelen een rol bij de keuze om een taal- of rekencursus te volgen. Dit onderzoek besteedt expliciet aandacht aan de invloed van emoties als angst en schaamte op beslissingen om te participeren in een cursus en leesprestaties.
Het onderzoek
Het onderzoek, geleid door onderzoekers Saskia Brand-Gruwel, Paula Gouw en Halszka Jarodzka, bestaat uit 5 deelprojecten. Naast een behoefteanalyse en de ontwikkeling van een interventie die lees- en rekengerelateerde negatieve emoties vermindert, wordt onderzocht hoe het leesniveau van laaggeletterden kan worden gemeten aan de hand van hun oogbewegingen (eye tracking). Het Welten-instituut werkt binnen het onderzoek samen met het expertisecentrum beroepsonderwijs ecbo, dat een literatuurstudie naar geslaagde interventies en beschikbare meetinstrumenten uitvoert.
Inzet taalambassadeurs
De taalambassadeurs van stichting ABC zijn mensen die ooit zelf moeite hadden of soms nog steeds hebben met taal en rekenen. Zij nemen samen met de onderzoekers de interviews af. Zij weten immers, beter dan de onderzoekers, hoe het voelt om laaggeletterd te zijn. Daarnaast maken zij in een adviserende rol deel uit van het onderzoeksteam. Ze adviseren onder andere bij de ontwikkeling van lesmateriaal en bij het werven van deelnemers voor de interventies en de verschillende onderzoeken. Daarmee leveren zij een waardevolle bijdrage aan het onderzoek. Ook docenten die taalonderwijs geven aan laaggeletterden adviseren bij de ontwikkeling van het lesmateriaal.
Kennis delen
De opbrengsten van het onderzoek komen direct beschikbaar voor docenten en vrijwilligers die taal- en rekenlessen geven. Voor hen wordt een leermodule ontwikkeld die gratis toegankelijk is via de website van de Open Universiteit. Naast onderzoeksresultaten, komen er lesmaterialen, praktijkoefeningen, filmpjes en een vragenlijst om leesemoties te meten in deze module beschikbaar. Zo slaat dit onderzoek een brug tussen praktijk en wetenschap, enerzijds door in het onderzoek gebruik te maken van kennis en ervaringen van Taalambassadeurs en docenten en anderzijds door de wetenschappelijke onderzoeksresultaten weer terug te brengen naar de praktijk.
Het onderzoek De laaggeletterden centraal wordt gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) en uitgevoerd binnen het actieprogramma Tel mee met Taal 2016-2019. De Open Universiteit werkt voor dit onderzoek onder andere samen met de Stichting ABC en haar taalambassadeurs en met expertisecentrum beroepsonderwijs ecbo.
