Vrouwen die na borstkanker te maken krijgen met ernstige seksuele problemen kunnen geholpen worden met online cognitieve gedragstherapie. Dat blijkt uit een onderzoek van Lisanne Hummel, promovenda in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis Amsterdam (promotoren prof. dr. Neil Aaronson (UvA) en prof. dr. Jacques van Lankveld (Open Universiteit). De resultaten van het onderzoek zijn 27 februari 2017 gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Journal of Clinical Oncology. De studie werd gefinancierd door het KWF, Pink Ribbon en het Nederlands Kanker Instituut.
Online therapie helpt
Aan het onderzoek deden 169 vrouwen mee die na borstkanker te maken kregen met ernstige seksuele problemen, zoals minder zin in seks, verminderde seksuele opwinding, of pijn tijdens of na het vrijen. De helft van de deelnemers volgde online cognitieve gedragstherapie. De therapie bestond uit maximaal 24 wekelijkse sessies onder begeleiding van een therapeut via email en telefoon. De andere helft van de vrouwen bleef op een wachtlijst voor hulp staan en functioneerde als controlegroep. Van de vrouwen die de therapie volgden, trad bij 63% een klinisch significante verbetering van het seksueel functioneren op. Dat was duidelijk meer dan bij de vrouwen die geen behandeling kregen. Van die controlegroep ervoer wie slechts een klein deel over de tijd enige verbetering, maar lang niet zo sterk als bij de behandelde groep.
Face-to-face is een drempel
'We hebben deze studie opgezet omdat we merkten dat voormalig borstkankerpatiënten met seksuele problemen niet altijd gebruik maken van de bestaande psychologisch-seksuologische ondersteuning, die bestaat uit face-to-face contact', vertelt Neil Aaronson. 'Veel vrouwen vinden het toch lastig om in een face-to-face setting over deze problematiek te praten. Daarnaast speelde mee dat ze het vaak niet prettig vinden om speciaal hiervoor opnieuw naar het ziekenhuis te moeten komen, terwijl ze net het hele traject van hun kankerbehandeling achter de rug hebben. Het waren patiënten zelf die suggereerden dat online therapie misschien een uitkomst kon zijn.'
Verzekering
Helaas zit er ook een addertje onder het gras. Therapieën als deze worden op dit moment namelijk niet vergoed. Therapie wordt alleen vergoed op medische indicatie en bestaat dan uit 4 tot 6 gesprekken. Langere therapie of online therapieën worden niet vergoed. De projectgroep pleit er dan ook voor de vergoeding voor meer intensieve sekstherapieën uit te breiden. De online therapie heeft ook enkele duidelijke voordelen ten opzichte van de bestaande face-to-face therapie. Onderzoekster Lisanne Hummel: 'Een internettherapie verlaagt de drempel om hulp te zoeken: het kan makkelijker voelen over seksuele klachten te "praten" met een psycholoog of seksuoloog wanneer het contact via internet plaatsvindt. Daarnaast bevinden veel ex-patiënten zich vaak nog in een re-integratie traject, waardoor het prettig is dat zij de therapie op zelfgekozen momenten kunnen volgen. Het is belangrijk, naast face-to-face counseling, deze internettherapie aan te kunnen bieden.'
Het onderzoek is uitgevoerd door promovendus Lisanne Hummel, en is opgezet in samenwerking met dr. Hester Oldenburg (chirurg, Antoni van Leeuwenhoek), prof.dr. Jacques van Lankveld (psycholoog en seksuoloog, Open Universiteit), drs. Daniela Hahn (psycholoog en seksuoloog, Antoni van Leeuwenhoek) en GGZ instelling Virenze.
Het artikel Efficacy of Internet-Based Cognitive Behavioral Therapy in Improving Sexual Functioning of Breast Cancer Survivors: Results of a Randomized Controlled Trial van Susanna B. Hummel, Jacques J.D.M. van Lankveld, Hester S.A. Oldenburg, e.a. is is verschenen in het Journal of Clinical Oncology.