null Een strafblad door een coronaboete?

RW_SvenBrinkhoff_StrafbladCorona_17431_head_large.jpg

Een strafblad door een coronaboete?

Vanaf half maart 2020 stapelen de veranderingen zich op. Ineens bepaalt de overheid meer dan ooit wat we als burgers nog mogen en wat niet meer. Door een snel opgestelde noodverordening is 1,5 meter afstand verplicht en zijn georganiseerde samenkomsten verboden. Toch te fanatiek balletje trappen of met te veel op een bankje in het park? Dan riskeer je een fikse boete. 'Bijna €400,- betalen voor gedrag dat begin dit jaar nog volstrekt normaal was, is al op zich al naar,' zegt universitair hoofddocent strafrecht en strafprocesrecht Sven Brinkhoff. 'Maar het is vooral de aantekening op je strafblad waar ik bezorgd over ben. We moeten echt zwaarder tillen aan die boetes.'

In overtreding

We noemen het allemaal de coronaboete, maar officieel gaat het om 'handelen in strijd met een noodverordening'. 'Dit is een overtreding en is daarmee minder zwaar dan een misdrijf. Maar, anders dan boetes in het verkeer, wordt deze overtreding opgenomen in je strafblad. Als je in de toekomst een Verklaring omtrent Gedrag nodig hebt voor een bepaalde baan, kan dit een rol spelen. Het hoeft geen gevolgen te hebben, maar uitsluiten kun je het ook zeker niet. Voor bepaalde beroepen moet je nou eenmaal een blanco strafblad hebben. Denk bijvoorbeeld aan een baan bij de inlichtingendienst.'

Te lichtzinnig

'Coronaboetes worden uitgedeeld door politieagenten en vaak ook door buitengewoon opsporingsbeambten van de gemeente (BOA’s). Ongetwijfeld stonden deze ambtenaren, zeker in de maanden maart en april, onder druk. De noodzaak om de verspreiding van corona tegen te gaan was hoog. Handhaven van de noodverordening was daar onderdeel van. Maar wat nu strafbaar is, was dat begin dit jaar nog niet. Zowel burgers als bevoegd gezag moeten daar aan wennen. Dan moet je zeer voorzichtig zijn als je gedrag als crimineel gaat bestempelen. En toch is dat precies wat zo’n boete doet. Daarom moet een coronaboete echt een laatste redmiddel zijn. Er moeten meerdere waarschuwingen aan vooraf zijn gegaan.'

De toekomst

'Als je een coronaboete ontvangt, staat daar op dat je in verzet kan gaan. Hierdoor behandelt de strafrechter de zaak. Twijfel je of je de verordening wel echt overtreden hebt? Maak dan zeker gebruik van dit verzet. Voer getuigen op die kunnen bevestigen dat je samenkomst niet georganiseerd was. Of dat er wel degelijk sprake was van 1,5 meter afstand. Rechtshulp of een advocaat inschakelen kan je kans op succes hierbij vergroten. Er is nog geen precedent, dus we kunnen nu nog niet inschatten hoe rechters hiermee omgaan. Maar we kunnen we nu ook nog niet inschatten hoe toekomstige werkgevers op deze aantekening gaan reageren. Alle reden dus om de coronaboete aan te vechten voor de rechter.'

Balans

Door de coronaboetes kan een individu schade ondervinden van beleid dat de groep moet beschermen. Het zoeken naar balans is hierbij altijd van belang. Is de coronaboete de scheidslijn tussen waar jouw vrijheid ophoudt en die van een ander begint? En is het niet tijd om ook tijdens corona die vraag in een publiek debat te beantwoorden?