Goed voor je geheugen, je aandacht en je humeur

Jongeren slaan het ontbijt nog al eens over: 10-30% ontbijt nooit. Niet handig, want juist bij jongeren hebben de hersenen veel energie nodig. De hersenen zijn in de groei en ze moeten ook nog eens flink aan het werk, want jongeren gaan nog naar school. Er is al heel wat onderzoek gedaan naar het verband tussen ontbijten en schoolprestaties. Als je ontbijt, en dus je hersens op tijd van voeding voorziet, werkt je geheugen beter, je voelt je alerter én je humeur is beter. Dat blijkt ook uit de schoolcijfers: die gaan met 0,1 punt omhoog. Dat kan net het verschil tussen voldoende en onvoldoende zijn.

Maakt het uit wat je eet?

Ja, dat maakt zeker uit. Complexe koolhydraten werken het beste. Die worden niet zo snel afgebroken, dus de eerste uren hebben je hersenen weer voldoende brandstof. Dit soort complexe koolhydraten vind je vooral in havermout. Maar als je niet van havermout houdt: ze zitten ook in volkorenbrood, roggebrood, speltbrood en hele ontbijtgranen. Bijkomend voordeel van die complexe koolhydraten: ze werken verzadigend, dus je hebt minder snel weer honger.

Zorg ook voor de juiste vetten

Vetten hebben een slechte naam en veel jongeren zijn geneigd om vet te mijden. Maar je hersenen hebben ook vetten nodig. Om elke zenuwcel in je lichaam zit een celmembraan. Dat is een soort vliesje dat is opgebouwd uit een dubbele laag vetmoleculen. Als je brein voldoende vet krijgt, blijft dat membraam flexibel en kunnen signalen makkelijker van de ene cel naar de andere overgaan. En communicatie tussen die cellen is belangrijk voor leren.

Maakt het uit welke vetten je eet?

Ja, het maakt uit welke vetten je binnenkrijgt. Gezonde vetten zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. Er zijn meerdere families meervoudig onverzadigde vetzuren, maar de belangrijkste zijn de omega-3 vetzuren. En juist die worden veel te weinig gegeten. Ze zitten met name in vette vis, avocado en walnoten. Het zou dus slim zijn om die op je menu te zetten: je doet je hersens er een groot plezier mee. En je leerprestaties ook. Meer omega-3 vetzuren in je bloed, betekent betere concentratie en snellere informatieverwerking. Dat blijkt tenminste uit de eerste resultaten van een onderzoek naar het effect van visoliecapsules op leren.

En energiedrankjes dan?

38% van de jongeren pakt wel eens een energiedrankje. Daar zit veel cafeïne en veel suiker in, en daarnaast nog allerlei andere stofjes die weinig onderzocht zijn. Er is onderzoek gedaan naar het effect van cafeïne op volwassenen, maar dit is niet onderzocht bij kinderen en jongeren. Elk blikje energiedrank van 250 ml bevat ook 5 tot 10 suikerklontjes. Wat het effect daarvan is op je hersenen is nog niet onderzocht. Niet bij volwassenen en niet bij kinderen en jongeren. Maar je kunt wel raden wat het effect is op de weegschaal….

Dit artikel is gebaseerd op het hoofdstuk Over de rol van voeding in het boek Brein in de groei. Auteurs van dit hoofdstuk zijn prof. dr. Renate de Groot en dr. Inge van der Wurff, onderzoekers bij de Open Universiteit.