Privacy en veiligheid in de digitale wereld
We moeten volgens van Otterlo de voor- en nadelen van de ontwikkeling en inzet van AI in kaart brengen, zodat er verantwoord beslissingen kunnen worden genomen. Een van de grootste uitdagingen ligt volgens hem in mensen bewust maken van de veranderingen en ze mee laten groeien met de logica van slimme computersystemen. Je komt dan uit bij de ethiek van AI, oftewel 'responsible AI': 'Hier gaat het om een veel breder spectrum dan alleen maar privacy en veiligheid: een supermarkt die je via klantdata wil verleiden om bepaalde aankopen te doen, of je gemeente die op basis van data van inwoners vergaande besluiten neemt over de verdeling van publieke middelen. In al deze situaties kunnen er aspecten aanwezig zijn van privacy en digitale veiligheid, maar ook aspecten van manipulatie, experimentatie, verlies van autonomie, discriminatie, ongelijke behandeling, fake news en 'deep fakes' (video's en plaatjes die er echt uitzien, maar die gemanipuleerd zijn door slimme software) en nog veel meer'.
Bewustwording
Onderzoek naar al deze aspecten staat nog in de kinderschoenen, en aangezien er elke dag AI-ontwikkelingen zijn, zijn er elke dag nieuwe ethische aspecten om te bestuderen. Gelukkig werken informatici, AI-experts, juristen, sociologen en filosofen steeds meer samen op dit spannende gebied. Hoe kun je slimme AI begrijpen en wat helpt je om de juiste keuzes te maken? Martijn geeft een aantal suggesties: 'Wees je bewust van je gebruik van digitale middelen, zoals je smartphone, netflix-account of bonuskaart, en wat er met die data kan gebeuren als bedrijven ze in handen krijgen. Probeer jezelf te informeren door populairwetenschappelijke boeken te lezen over AI en digitale ontwikkelingen, volg AI-cursussen bij de Open Universiteit (of ga over een tijdje de nieuwe AI-Master doen), leer programmeren, kijk programma's als Tegenlicht, series zoals Person of Interest, Black Mirror of Westworld, of de films Enemy of the State, Chappie en Ex Machina. Dit alles helpt om je voor te bereiden op de toekomst, waarin we steeds vaker met slimme systemen moeten samenwerken, of gebruik moeten maken van de voorspellingen van dat soort systemen'.
Cubiss
Cubiss is een stichting die ondersteuning biedt aan organisaties in Brabant en Limburg die zich bezighouden met vraagstukken rondom lezen, leren en informeren. Denk aan het onderwijs, organisaties in het sociaal domein en bibliotheken. Cubiss heeft twee vestigingen, in Tilburg en op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen. Martijn werkte eerder samen met bibliotheken voor een project met bluetooth beacons en indoor localization, een soort Google Maps, maar dan in de openbare bibliotheek, die je naar het juiste boek leidt. Ook gaf hij lezingen bij het nationale bibliotheekcongres en een internationale bibliotheekconferentie over de consequenties van AI in de bibliotheek. Over dit laatste onderwerp werkte hij eerder ook al samen met Cubiss.
De zes video’s staan op de website van Cubiss.
Martijn van Otterlo werd in november geïnterviewd voor een artikel op de website van de Open Universiteit over de invloed van AI op onze maatschappij.
