Dierendag in een wereld die brandt
De wereld staat in brand. Letterlijk en figuurlijk. Oorlogen, klimaatcrises, vluchtelingenstromen, politieke polarisatie – het nieuws is een eindeloze stroom van ellende. En dan kom ik aanzetten met Dierendag. Met hondenkoekjes, kattenknuffels en een pleidooi voor het beschermen van huisdieren in onveilige thuissituaties. Het voelt bijna naïef. Alsof je een emmer water gooit op een inferno. Maar toch blijf ik erbij: hoe we met dieren omgaan zegt iets fundamenteels over onze beschaving. In tijden van crisis zie je waar de prioriteiten liggen. En dieren verdwijnen dan vaak uit beeld – terwijl ze juist dan extra kwetsbaar zijn.
In mijn werk rond huiselijk geweld zie ik steeds vaker dat dieren niet alleen getuige zijn van geweld, maar er ook slachtoffer van worden. Een hond die geslagen wordt om een partner te intimideren. Een kat die opgesloten wordt als straf. Dieren zijn geen decor in het drama van geweld – ze zijn onderdeel van het systeem van controle en afhankelijkheid.
En dat maakt ze kwetsbaar. Want wie beschermt hen? In Nederland is er nog geen structurele aanpak om dieren te betrekken bij de signalering en aanpak van huiselijk geweld. Terwijl we weten dat mensen vaak langer in een gewelddadige relatie blijven uit angst om hun huisdier achter te laten. Dierenasiels zitten vol met verhalen die nooit in een dossier belanden. Juist nu, in een wereld die brandt, is zorg voor dieren geen luxe maar een moreel kompas. Het laat zien dat we nog kunnen zorgen, nog kunnen verbinden, nog kunnen kiezen voor zachtheid. Dieren vragen niets, maar geven veel. Troost, structuur, liefde – ook in de donkerste dagen. Maar bovenal: dieren doen er an sich toe. Niet alleen omdat ze ons iets geven, maar omdat ze zelf recht hebben op een goede behandeling. Op veiligheid, op welzijn, op leven zonder angst. Dat is geen sentimentele gedachte, maar een maatstaf voor beschaving. Hoe we omgaan met wie geen stem heeft – mens of dier – zegt alles over wie we zijn.
Misschien is het tijd om Dierendag opnieuw te definiëren. Niet als een dag van verwennerij, maar als een dag waarop we onze beschaving meten. Want wie het dier beschermt, beschermt vaak ook de mens. En wie dat blijft doen, zelfs als alles in brand staat, houdt iets van menselijkheid vast.