Hoe gebruiken onze studenten en docenten AI?

ChatGPT het meest gebruikt

Bijna alle studenten (96%) en docenten (95%) gaven aan dat ze ChatGPT gebruiken voor leren en doceren. Daarmee is dit de meest populaire GenAI tool binnen de Open Universiteit. Andere tools, zoals Gemini, Claude, Copilot en Perplexity, worden veel minder gebruikt.

Waarvoor gebruiken ze het?

Studenten gebruiken GenAI tools vooral als ondersteuning bij het schrijven (bv parafraseren, spelling en grammatica verbeteren) en voor kennisverwerving (bijvoorbeeld om concepten helder te krijgen of materialen samen te vatten). De docenten gebruiken GenAI vooral om samenvattingen en examenvragen te maken en om lesmateriaal voor te bereiden of te verbeteren. Opvallend is de twee groepen maar zelden GenAI gebruiken voor activerende leeractiviteiten. (Denk aan leerdoelen formuleren, feedback krijgen of reflecteren bij studenten. Of bij docenten: reflectievragen formuleren, samenwerkend leren coachen of interactieve leeractiviteiten ontwerpen.)

Behoefte aan ondersteuning vanuit de instelling

Het onderzoek maakt duidelijk dat zowel studenten als docenten in de zomer 2024 weinig bekend waren met ondersteuning en richtlijnen vanuit de instelling:

• 70% van de studenten wisten niet of er een instellingsbeleid is over GenAI gebruik
• 62% van de docenten lieten weten dat ze geen duidelijke richtlijnen kennen voor het gebruik van GenAI voor het geven van onderwijs
• Beide groepen gaven aan dat er onvoldoende ondersteuning was vanuit de instelling voor het ontwikkelen van GenAI vaardigheden

Binnen de Open Universiteit is inmiddels een regieorgaan AI ingericht. Die onderneemt acties op deze onderwerpen, zowel richting docenten en studenten. Dit onderzoek is een van die acties. Voor medewerkers is er inmiddels online cursus beschikbaar getiteld 'AI4OU – Slimmer met AI: basisvaardigheden voor de toekomst'.

Wantrouwen ten opzichte van AI

Hoewel de acceptatie van de nieuwe technologie én de bereidheid om GenAI te gebruiken hoog zijn, geven zowel studenten als docenten aan dat ze weinig vertrouwen hebben in de informatie die de tools opleveren. Ze zijn er zich zeer bewust van de beperkingen  van de technologie en erkennen de noodzaak om de resultaten die ze uit de GenAI tool krijgen goed te verifiëren aan de hand van andere bronnen.

Uitdagingen voor AI-geletterdheid

De onderzoeker liet de respondenten ook een kleine test doen om hun AI-geletterdheid te testen. Aan de hand daarvan identificeerde ze een aantal punten waar de kennis, de AI-geletterdheid, van beide groepen tekortschiet. Denk daarbij aan:

• Begrijpen wat de rol van de mens is in de resultaten van AI
• AI herkennen
• Ethische afwegingen rond AI gebruik

Dit onderzoek geeft een goed inzicht in de uitgangspositie van de Open Universiteit op dit gebied en geeft richting aan de ontwikkeling van beleid en ondersteuning voor het steeds toenemende gebruik van generatieve AI binnen de Open Universiteit en in hoger onderwijs in het algemeen.

Over het onderzoek

Het onderzoek is een initiatief van het Regieorgaan GenAI van de Open Universiteit. Dit orgaan heeft als doel om onderzoek te doen naar en advies te geven over verantwoord gebruik van generatieve AI (genAI) binnen het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het online onderzoek vond plaats tussen juni en juli 2024. 164 studenten en 45 docenten van verschillende faculteiten namen eraan deel.

Neem voor meer informatie over dit onderzoek contact op met het Regieorgaan GenAI of met de onderzoeker dr. Maryam Alqassab (Maryam.alqassab@ou.nl)