null Onderzoeker: 'Hoe meer pollen in de lucht, hoe minder coronabesmettingen'

PSY_11410_head_large.jpg
Gezondheid
Onderzoeker: 'Hoe meer pollen in de lucht, hoe minder coronabesmettingen'
Volgens datawetenschapper Martijn Hoogeveen is corona seizoensgebonden, net als de griep. Het voorjaar zal het virus verdrijven, maar het komt na de zomer weer net zo hard terug. Vaccineren blijft dus cruciaal. Hoogeveen legt een verband tussen de hoeveelheid pollen in de lucht en de verspreiding van virussen als influenza en corona.

Temperatuur, uv-licht, pollen of nog iets anders?

Datawetenschapper Martijn Hoogeveen, afgestudeerd op het onderwerp psychoneuroimmunologie en geaffilieerd met de Open Universiteit, doet onderzoek naar de seizoenseffecten op virussen. Hij werkt daarbij samen met zijn zus Ellen Hoogeveen, internist in het Jeroen Boschziekenhuis en Eric van Gorp van het Erasmus Medisch Centrum. Veel onderzoeken naar seizoensinvloeden kijken naar de invloed van temperatuur en uv-licht. Hoogeveen en zijn collega’s waren de eersten die keken naar de invloed van pollen.

Meer pollen, minder besmettingen

Al begin 2020, in het begin van de pandemie, identificeerden zij seizoensgebonden allergenen (pollen) als factor dan wel verklaring voor de seizoensgebondheid van griepachtige virussen inclusief COVID-19. Hun conclusie: zodra grassen, bloemen en bomen pollen en schimmelsporen de lucht in stoten, krijgt het coronavirus minder kans het lichaam binnen te dringen. Hetzelfde zie je bij griep: als het aantal pollen in de lucht groeit, daalt het aantal griepgevallen.

Causaal verband of samenhang?

Volgens Hoogeveen zijn er twee theorieën denkbaar om het fenomeen te verklaren. "De ene theorie zegt dat pollen de verspreiding van het virus door de lucht belemmeren. De andere zegt dat de pollen ons immuunsysteem een boost geven. Die twee effecten van pollen kunnen wel eens van veel grotere invloed zijn op de virusverspreiding dan de invloed van uv-licht", legt hij uit. Er is echter meer onderzoek nodig om te weten welke theorie de juiste is, of het een combinatie is, of dat er misschien een andere verklaring is.

Maatregelen en vaccineren

Vorig jaar voorspelde Hoogeveen al dat in het voorjaar het aantal besmettingen zou afnemen en dat het na de zomer weer zal stijgen. Ook dit jaar zal dat weer het geval zijn. Dat wil niet zeggen dat de maatregelen zinloos zijn: de maatregelen dempen het effect en zijn noodzakelijk, aldus Hoogeveen. "Het is van groot belang dat we de lente gebruiken om door vaccinatie groepsimmuniteit te bereiken. Ervaringen in Israël laten zien dat COVID-19 dan uitdooft. Maar het is onwaarschijnlijk dat het virus geheel zal verdwijnen. Waarschijnlijk zal het op kleine schaal blijven circuleren en opleven binnen de grenzen van het normale griepseizoen net als andere virale luchtweginfecties."

Luistertip

Beluister de podcast (20 mei 2020): 'Tweede golf wordt heftiger: corona zal hele winter huishouden' (2020)

Leestips

Wat voor invloed heeft het seizoen op COVID-19 infecties? - Interview met mede-onderzoeker en co-auteur Louis Kroes van het Leids Medisch Centrum (30 maart 2022)

Seizoenseffect: deze drie factoren verdrijven het coronavirus - Interview met Martijn Hoogeveen voor RTL-nieuws (24 september 2021) 

Is SARS-COV-2 een seizoensvirus? - Martijn Hoogeveen is een van degenen die deze vraag beantwoorden in Bionieuws (29 mei 2021)