Symposium 'Vitaal ouder worden: implementatie van sport en bewegen'
Bewegen speelt een belangrijke rol in het bevorderen van vitaal ouder worden, zowel in de zorg als in de publieke gezondheid. Wist je dat er diverse effectieve interventies bestaan om volwassenen en senioren meer te laten bewegen, maar dat het erg lastig is om ervoor te zorgen dat deze ook echt op de juiste manier gebruikt worden? Op donderdag 8 mei 2025 organiseert het Implementatienetwerk Sport en Bewegen (SPIN) samen met de vakgroep Gezondheidspsychologie van de faculteit Psychologie het symposium 'Vitaal ouder worden: implementatie van sport en bewegen'.
Dit symposium wordt georganiseerd voor beleidsmedewerkers van gemeenten en GGD'en, welzijnsorganisaties, sportorganisaties, onderzoekers en andere geïnteresseerden die de ambitie hebben om het beweeggedrag en daarmee de vitaliteit van ouderen te verbeteren. Hierbij hebben we aandacht voor implementatieonderzoek én voorbeelden uit de praktijk. Ga in workshops aan de slag met thema's zoals gedragsverandering, stakeholderanalyse en evaluatie binnen implementatieonderzoek, en ontvang tips en adviezen waarmee je direct aan de slag kunt. Dit symposium wordt georganiseerd door het Implementatienetwerk Sport en Bewegen (SPIN), bestaande uit 16 onderzoekers van verschillende kennisinstellingen in het land. Wil je meer weten over dit netwerk, kijk dan op het Platform Implementatie sport en bewegen.
Programma
| 9.30 uur |
Ontvangst en inloop (met koffie en thee) |
| 10.00 - 10.15 uur |
Openingspraatje door de dagvoorzitter dr. Femke van Nassau |
| 10.15 - 12.30 |
Keynote spreker en paneldiscussie
- Prof. dr. Lilian Lechner (hoogleraar Gezondheidspsychologie, Open Universiteit): Gezond Ouder Worden - De Kracht van Beweging:
We worden met z’n allen steeds ouder, maar hoe zorgen we ervoor dat we ook gezond ouder worden? Welke factoren spelen daarbij een rol, en hoe kunnen we zelf invloed uitoefenen op onze fysieke en mentale fitheid naarmate de jaren verstrijken? In deze lezing duiken we in de wetenschap achter gezond ouder worden. We bespreken de cruciale rol van beweging en welke effecten regelmatige fysieke activiteit heeft op onze algehele vitaliteit. Maar weten is niet genoeg - de grote uitdaging ligt in het daadwerkelijk implementeren van effectieve beweegprogramma’s, zowel op individueel niveau als in de maatschappij. Hoe krijgen we dat voor elkaar en met welke issues moeten we dan rekening houden?
- Olav Schuth (Specialist Ouderengeneeskunde en Kaderarts 1e lijn, Vivium en Nestor Gym) en Dionne van der Waal (conceptontwikkelaar voor Amstelring, oprichter Nestor Gym): Van idee naar impact: de ontwikkeling van een sportclub voor ouderen:
Goed ouder worden: we weten hoe cruciaal de rol van bewegen en krachttraining is, maar zien dit nog nauwelijks terug in de zorg. Olav Schuth en Dionne van der Waal delen hun ervaringen met de ontwikkeling van Nestor Gym: een sportclub voor ouderen. Hoe verbind je huisartsen, specialisten, zorg- en beweegprofessionals? En waar zitten de grootste kansen én valkuilen bij het starten van een nieuw initiatief? Een sessie met concrete inzichten, praktijkvoorbeelden en handvatten om bewegen en krachttraining écht een plek te geven.
- Patricia te Pas - van der Laag, MSc (promovendus Julius Centrum, UMC Utrecht): Implementatie van een leefstijlinterventie voor 65-plussers - geleerde lessen:
Wat komt er kijken bij het ontwikkelen en onderzoeken van strategieën voor de implementatie van een voeding- en beweeginterventie voor 65-plussers? Hoe ziet dit ontwikkelproces eruit, hoe ga je om met complexe contexten, welke factoren spelen een rol in het uitvoeren van onderzoek, en wat is belangrijk bij het uiteindelijk opschalen van de interventie? Aan de hand van de PUMP-fit studie delen we de resultaten, maar vooral de leermomenten om zo vervolgonderzoek en implementatie van interventies voor thuiswonende 65-plussers verder te ondersteunen.
- Josje Schouffour, PhD (Hogeschoolhoofddocent, Hogeschool van Amsterdam, lectoraat Voeding & Beweging): Wijkgerichte aanpak - bereiken van senioren met beperkte gezondheidsvaardigheden:
Slechte voedingsgewoontes en onvoldoende beweging zijn frequent aanwezig bij oudere volwassenen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Juist deze groep is vaak minder goed bereikbaar. Dit kan komen doordat deze groep andere problemen heeft die leefstijl niet op de eerste plaats zet, zoals zorgen over geldzaken, huisvesting en andere zaken die meer onmiddellijke aandacht vereisen. Het is bekend dat een wijkgerichte aanpak meer impact oplevert. Binnen het LION-project beogen we de kwetsbare groep ouderen in Amsterdam Nieuw-West te bereiken door samen te werken met bewoners, lokale partners, gemeente en welzijnsorganisaties. Tijdens deze presentatie gaan we in op kansenongelijkheid, het belang van een cultuursensitieve en lokale wijkaanpak, en worden de eerste resultaten van het LION-project gedeeld.
- Paneldiscussie met de vier keynote sprekers.
|
| 12.30 - 13.30 uur |
Lunch |
| 13.30 - 14.15 uur |
Parallelworkshops 1e ronde
- Workshop Gedragsverandering (dr. Sanne Gerards (Universiteit Maastricht) en dr. Denise Peels (Open Universiteit)):
Het implementeren van sport- en beweeginterventies vraagt veelal om verandering in het gedrag van degene die de interventie gaat uitzetten in de praktijk. Het gaat hierbij veelal om het gedrag van verschillende mensen die hierin rol spelen. Denk aan een huisarts die haar patiënten wilt motiveren deel te nemen aan een interventie, of een gemeente die een interventie wilt aanbieden aan haar inwoners. Wanneer deze gedragsverandering stapsgewijs en planmatig wordt voorbereid, ingezet en geëvalueerd is de kans op succes groter. Tijdens deze workshop leer je welke stappen relevant zijn bij de opzet van planmatige gedragsverandering. Je leert o.a. over de verschillende factoren die gedragsverandering kunnen belemmeren of juist bevorderen, en hoe je hier (middels een planmatige aanpak) vervolgens op in kunt spelen. Samen zullen we oefenen hoe je met deze verschillende stappen tot een goed implementatieplan kunt komen.
- Workshop: Domeinoverstijgende samenwerking om senioren meer te laten bewegen (Liesbeth Preller en Mitchell Tollenaar (Kenniscentrum Sport & Bewegen)):
Voldoende bewegen houdt senioren langer vitaal en zelfredzaam, maar in de praktijk lukt veel senioren dat niet. Stakeholders uit beleid, zorg, welzijn en sport zijn samen nodig om meer senioren te laten bewegen. Aan de hand van de wijktekening van Kenniscentrum Sport & Bewegen schetsen we wie lokaal een rol kan hebben, maar lokaal verschillen betrokkenheid en rollen sterk. Daarna ga je zelf aan de slag met een passende casus om inzicht te krijgen waar voor jou mogelijkheden liggen om samen te werken en samenwerking te verbeteren.
- Workshop Determinanten (barrières en facilitators) (dr. Berber Dorhout (Hogeschool Utrecht):
Waarom is het belangrijk om inzicht te hebben in belemmerende en bevorderende factoren van de implementatie van je interventie, en hoe doe je dit? In deze workshop ga je aan de hand van theoretische kennis de context van je interventie inventariseren. Aan het einde van de sessie heb je basiskennis over contextanalyses en een eerste stap gezet in jouw plan om belemmerende en bevorderende factoren in kaart te brengen.
- Workshop Evaluatie (dr. Dieuwke Schiphof (Erasmus MC) en dr. Femke van Nassau (VUmc)):
Je heb een implementatieproject opgezet, maar hoe weet je of het werkt? Wat wil je precies evalueren en welke methodes passen daarbij? In deze interactieve workshop nemen we je stap voor stap mee in het evaluatieproces van implementatieprojecten. We verkennen samen vragen zoals: Wat is je evaluatiedoel? Wil je bijvoorbeeld het proces of de uitkomsten van je implementatie beoordelen? Welke methodes kun je gebruiken? Hoe ga je dat doen en wat doe je met de resultaten? De workshop is hands-on: we werken met jullie praktijkvoorbeelden, delen ervaringen en bieden ruimte voor jouw eigen implementatieproject.
|
| 14.15 - 14.45 uur |
Pauze |
| 14.45 - 15.30 uur |
Parallelworkshops 2e ronde
- Pitch je eigen implementatieproject en stel vragen:
Ben je vastgelopen in je implementatieproject? Heb je plannen, maar nog geen idee waar je moet beginnen? Pitch je eigen project en stel je vragen! In deze sessie kun je je eigen implementatieproject pitchen en met al je vragen komen. In de zaal zullen een aantal experts zijn. Samen met de aanwezigen kunnen we vragen beantwoorden en discussiëren over hoe je je eigen project een stap verder helpt. Maak een korte presentatie (max. 3 slides, max. 3 minuten), stel je vraag en wij proberen je verder te helpen.
- Workshop Borging (Dr. Karin Gerrits, Vrije Universiteit Amsterdam)
Doel: Inzicht geven in wat borging is, wie je daarbij nodig hebt en hoe je dat zou kunnen aanpakken. Wat gaan we doen? Na een korte inleiding over het onderwerp zullen deelnemers uiteen gaan in kleine groepjes. De groepjes zullen aan de hand van een korte opdracht gezamenlijk nadenken over de stappen die nodig zijn bij het borgen van een (beweeg)programma. Met behulp van een werkblad worden 3 thema’s binnen borging (inhoud, financiën en organisatie) uitgewerkt en besproken. Wat neem je mee naar huis? Tijdens deze workshop krijg je handvatten die je kunt inzetten binnen je eigen werkveld.
- Workshop Product implementatie binnen Sport & Bewegen (Dr.ir. Arnoud Greidanus (TU Delft) & Bart van Trigt (TU Delft):
Binnen deze dynamische workshop nemen we de deelnemers mee van start naar finish, waarbij we de roadmap bespreken die handvatten biedt om een nieuw idee/concept/product te introduceren binnen het domein Bewegen & (Top)Sport. Equivalent aan de sport, begint het vergroten van de kans op succes met een goed gestructureerd plan. Deze workshop is een quick-scan, waarbij de grote pijlers van een implementatieplan worden behandeld waarmee je verder kan bouwen met jouw nieuwe idee/concept/product.
- Workshop Aanpassen van een interventie: waar moet je op letten? (Sandra Bukman (KCSB) en Femke van Abswoude):
Als je een bestaande interventie elders wilt implementeren, vraagt dat soms om aanpassingen. Bijvoorbeeld omdat op de andere locatie bepaalde voorzieningen niet zijn, het om net een andere doelgroep gaat of er andere professionals bij betrokken zijn. Maar de interventie is bewust op een bepaalde manier bedacht. Kun je die dan wel aanpassen? En waar moet je dan op letten? Tijdens de workshop gaan we in op enkele theoretische modellen en wisselen we ervaringen met elkaar uit. Hiermee krijg je inzicht in wat redenen zijn voor aanpassingen en aan welke elementen van een interventie je wel of niet iets zou mogen veranderen.
|
| 15.30 - 16.30 uur |
Afsluiting en netwerkborrel |
Meer informatie en aanmelden
- Locatie: Studiecentrum Open Universiteit, Fellenoord 360, 5611 ZK Eindhoven;
- Datum: Donderdag 8 mei 2025 van 9.30 - 16.30 uur;
- Kosten: €55,- per persoon, incl. koffie/thee, vegetarische lunch en borrel;
- Aanmelden: is mogelijk door het aanmeldformulier in te vullen. Er is plek voor maximaal 60 deelnemers. De aanmelding is pas definitief nadat de inschrijfkosten zijn ontvangen. Restitutie van inschrijfkosten is niet mogelijk bij afmelding. Aanmelden is mogelijk t/m vrijdag 25 april 2025.
Laatst gewijzigd op: 6 mrt 2025 11:30
