Vragenlijst TPD@Work meet het leren van lerarenopleiders op de werkvloer
Leren op de werkvloer
Lerarenopleiders aan hogescholen spelen een sleutelrol in het opleiden van toekomstige leraren. Toch is er nog weinig bekend over hoe zij zichzelf professioneel ontwikkelen op de werkvloer. Hun rol vraagt om specifieke kennis en vaardigheden, maar ze krijgen daar vaak weinig voorbereiding op. Ook ontbreekt het aan goede hulpmiddelen om hun leren inzichtelijk te maken.
In een gezamenlijk onderzoek hebben Evers en Kreijns, samen met Irene Belgrave (HAN) en Muhammet Fatih Alkan (Tokat Gaziosmanpaşa University, Turkije), onderzocht of de bestaande vragenlijst Teachers' Professional Development at Work (TPD@Work) geschikt is voor deze doelgroep, dus de lerarenopleiders aan hogescholen. Deze vragenlijst was oorspronkelijk ontwikkeld voor leraren in het basis- en voortgezet onderwijs. Hij blijkt echter ook in het hoger beroepsonderwijs betrouwbaar inzetbaar.
Betrouwbaar en valide
De TPD@Work-vragenlijst bestaat uit zes onderdelen die verschillende vormen van leren op de werkvloer meten. Denk aan het bijhouden van vakkennis via literatuur of trainingen, het uitproberen van nieuwe werkvormen (experimenteren), reflecteren op het eigen handelen, feedback vragen, en samenwerken met collega’s aan les- of onderwijsverbetering. De structuur van de vragen sloot goed aan bij de dagelijkse praktijk van lerarenopleiders. Statistische analyses toonden aan dat de vragenlijst zowel betrouwbaar als valide is - dat wil zeggen: hij meet stabiel en daadwerkelijk wat hij beoogt te meten. Opvallend was dat autonomie, anders dan verwacht, minder sterk samenhing met werkplekleren. Mogelijk komt dit doordat mensen die veel autonomie ervaren in hun werk meer vertrouwen hebben in het managen van hun eigen werk en daardoor minder vaak collega’s opzoeken om te overleggen of samen te werken.
Bevorderen van professionele groei
De TPD@Work-vragenlijst is praktisch bruikbaar voor instellingen die het werkplekleren van hun lerarenopleiders willen ondersteunen. Opleiders voelen zich vaak onvoldoende toegerust voor hun complexe taak en geven aan weinig ruimte te hebben voor eigen professionele groei. Door hun leeractiviteiten systematisch in beeld te brengen, kunnen opleidingen gerichter inspelen op hun leerbehoeften. Ook leidinggevenden krijgen zo zicht op hoe werkplekleren te bevorderen. Voor beleidsmakers biedt het instrument in combinatie met andere instrumenten handvatten om te zien welke factoren werkplekleren stimuleren of belemmeren, en daarop gericht beleid te ontwikkelen. Zo draagt het instrument indirect ook bij aan de kwaliteit van de leraren die worden opgeleid.
Over het onderzoek
Het onderzoek werd uitgevoerd in vier fasen. In een pilotstudie beoordeelden tien lerarenopleiders de aangepaste vragenlijst op duidelijkheid en relevantie. Slechts één vraag werd gewijzigd om beter aan te sluiten bij de context van het hoger onderwijs. Vervolgens vulden 119 lerarenopleiders van een pabo een online vragenlijst in. Hun leeftijden varieerden van 25 tot 67 jaar, en hun werkervaring van 1 tot 41 jaar. Met behulp van confirmatory factor analysis werd vastgesteld dat de onderliggende structuur van de vragenlijst ook klopt voor deze doelgroep. Er werd tevens gekeken naar samenhang met werkgerelateerde factoren als leermogelijkheden, werkdruk en taakvariatie. Hoewel de meeste verwachte verbanden werden bevestigd, bleek de link met autonomie minder sterk. Dit nuanceert bestaande aannames over de rol van zelfstandigheid in professioneel leren op de werkvloer.
Het artikel 'Workplace learning of teacher educators: validation of a measurement instrument' is gratis te lezen.
