Tijdens de adolescentie ontwikkelen jongeren een eigen identiteit en komen ze los van hun ouders. Maar het is ook een periode waarin de mentale gezondheid onder druk kan komen te staan. Dat kan gevolgen hebben voor de verdere ontwikkeling. Immers, jongeren met een lage mentale gezondheid hebben meer kans om vroegtijdig school te verlaten en kunnen hun groeikansen niet optimaal benutten.
Optimisme kan een rol spelen in de mentale gezondheid van jongeren
Het was al bekend dat mentale gezondheid samenhangt met een optimistische levenshouding. Optimistische jongeren ervaren meer welbevinden (ze zitten met andere woorden lekkerder in hun vel) en minder psychische problemen. Tegelijkertijd is het bekend dat optimisme is te cultiveren, bijvoorbeeld door het regelmatig visualiseren van een beste versie van jezelf. Kan de mentale gezondheid van adolescenten dan worden bevorderd door optimisme te stimuleren? Een eerste stap is een goede vragenlijst om optimisme bij adolescenten te kunnen meten.
Vragenlijst aangepast voor jongeren
OU-onderzoekers van de faculteit Psychologie hielden daarom een veelgebruikte en goed gevalideerde optimismevragenlijst voor volwassenen tegen het licht. Ze maakten de vragen geschikt voor een jongere leeftijdsgroep door het woordgebruik aan te passen. Vervolgens vergeleken ze de score van 459 Nederlandse adolescenten tussen 11 en 18 jaar met de resultaten op vragenlijsten voor welbevinden en psychologische problemen. 281 van de respondenten werden vier weken later nog eens getest.
Stapje verder in de ontsluiering van de rol van optimisme
De resultaten laten zien dat deze vragenlijst goed bruikbaar is bij adolescenten en betrouwbare informatie oplevert. Het onderzoek leverde meteen ook een nieuw inzicht op over de rol van optimisme in mentaal welbevinden van adolescenten. Optimisme bleek namelijk niet alleen samen te hangen met de mentale gezondheid op hetzelfde moment, maar ook met de mentale gezondheid vier weken later. Een optimistische kijk helpt jongeren dus op korte termijn mentaal gezond te blijven. Of dit ook voor de langere termijn geldt moet nog verder worden uitgezocht.
Een ander opvallend resultaat: de scores voor optimisme en pessimisme die beide door de test worden gemeten, zijn onafhankelijk van elkaar. Pessimisme is dus niet hetzelfde als een gebrek aan optimisme, en niet pessimistisch zijn is niet genoeg om een optimist te worden.
