200kg huishoudelijk afval
Huishoudelijk afval is nog steeds een groot probleem. Terugbrengen van huishoudelijk restafval staat hoog op de agenda, maar in de praktijk zorgde de Nederlandse consument in 2019 nog altijd voor 200kg huishoudelijk restafval per jaar. Naast de inzet van overheden en bedrijven om de hoeveelheid restafval te verminderen, is er ook een rol weggelegd voor de consument. Rob Versfeld onderzocht de relatie tussen afvalverminderend gedrag en emotioneel welbevinden (ook wel ‘geluk’ genoemd).
Relatie tussen geluk en milieuvriendelijk gedrag
Versfeld haalt in zijn thesis eerdere onderzoeken aan die een positief verband tonen tussen milieuvriendelijk gedrag en geluk. Bovendien blijkt dat milieuvriendelijk gedrag gelukkig kan maken, maar gelukkige mensen lijken ook eerder milieuvriendelijk gedrag te vertonen. Een verklaring voor de relatie van afvalverminderend gedrag op geluk kan gezocht worden in de zelfbeschikkingstheorie: het verminderen van afval kan zorgen voor een gevoel van autonomie, competentie en verbondenheid. Deze drie aspecten kunnen vervolgens gelukkiger maken.
Afvalverminderend gedrag en geluk
Voor zijn onderzoek voerde Versfeld in 2019 een meting uit onder 59 respondenten, waarbij gekeken werd naar gedrag en gevoelens. De deelnemers hielden een elektronisch dagboek bij, in de vorm van een vragenlijst die ze tweemaal daags ontvingen. Zowel het gedrag als de gevoelens werden binnen een zelfde dagdeel gemeten gedurende zeven opeenvolgende dagen in de natuurlijke omgeving van de respondent. De groep deelnemers bestond uit bijna evenveel mannen als vrouwen, 95 procent was hoger opgeleid en de leeftijd varieerde tussen 24 en 73. Versfeld ontdekte een positief verband tussen afvalverminderend gedrag en geluk. Hoe meer afvalverminderend gedrag men vertoont, hoe gelukkiger men over het algemeen genomen is. Autonomie speelt hier met name een verklarende rol in, dus gedrag dat niet als verplichting voelt, maar waar we zelf bewust voor kiezen.
Tijdschrift Milieu
Volgens Versfeld en co-auteurs is de relatie tussen afvalverminderend gedrag en geluk interessant voor beleidsmakers, die bij het opstellen van een afvalbeleid rekening kunnen houden met wat de consument motiveert om zijn gedrag langdurig aan te passen. Het artikel werd gepubliceerd in de april-editie van het Tijdschrift Milieu, dat uitgegeven wordt door VVM, netwerk van milieuprofessionals. Rob Versfeld volgde zowel de bachelor als de master psychologie aan de Open Universiteit naast zijn baan als adviseur milieubeleid bij Tata Steel. Inmiddels is hij werkzaam bij Milieu Centraal.
Afval verminderen maakt gelukkiger, Tijdschrift Milieu, editie april 2021. Door Rob Versfeld, Valérie Broers, Lily Fredrix, Ansje Löhr, Nele Jacobs en Johan Lataster.
