Redenen om wel of niet te melden
In het onderzoek komen diverse motieven naar voren voor het tippen van politie over een strafbaar feit. Voor zowel criminele als niet-criminele tipgevers kan een financiële beloning een motief zijn om informatie te verstrekken aan politie en het Openbaar Ministerie, maar het is zeker niet altijd doorslag¬gevend. Andere motieven dan de factor geld zijn waarschijnlijk minstens even belangrijk voor het delen van informatie met de politie. Bijvoorbeeld een combinatie van geboden bescherming, uit de weg ruimen van een concurrent, wraak of vergelding, of een behoefte aan aandacht. Persoonlijke bescherming is voor beide soorten tipgevers van belang, maar criminele tipgevers zullen naar verwachting meer eisen stellen op het gebied van afscherming. Het verhogen van de tipgelden leidt niet per definitie tot een hogere meldingsbereidheid of betere informatie en kan zelfs een negatief effect hebben op de informatievoorziening.
Belonings- en tipgeld
De hoogte van tipgelden wordt niet vooraf vastgesteld of bekend gemaakt. Het bedrag is afhankelijk van de waarde van de verstrekte informatie, het soort delict, de omvang van de zaak die ermee kan worden opgelost, en de bijdrage aan de opsporing en vervolging van strafbare feiten. Naast tipgelden, kan er ook een beloning worden uitgeloofd voor de opheldering van zeer ernstige misdrijven of de opsporing van gevaarlijke voortvluchtige verdachten of veroordeelden. Anders dan bij tipgelden, wordt er bij beloningen wel vooraf een bedrag bekend gemaakt. De beloning komt beschikbaar wanneer op basis van de informatie het misdrijf daadwerkelijk is opgelost of de voortvluchtige is aangehouden.
Uitgeloofde beloningen
Tussen 2014 en 2021 varieerden de beloningen tussen de € 3.000 en € 30.000 gemiddeld per jaar. In 2014 en 2015 werd ongeveer 30 keer per jaar een beloning uitgeloofd, terwijl in de jaren erna dit opliep naar ruim 70 keer. In 2020 daalde dit aantal weer naar 24 keer. De beloningen werden uitgeloofd voor zaken waarin levens¬delicten (veelal cold cases) centraal staan, maar ook voor strafzaken die zien op gewelddadige woningovervallen, straatroof en brandstichting. Hoewel beloningsgeld niet vaak wordt uitbetaald, wordt het toch als een nuttig middel gezien. De hoogte van tipgelden wordt in grote mate aan het zicht onttrokken van publiek, de onderzoekers hebben om die reden geen inzicht verkregen in de hoogte van de uitbetaalde bedragen.
Het volledige rapport is gepubliceerd op de website van het WODC: Meldingsbereid door tip- en beloningsgelden? Een verkenning. Door prof. mr. dr. S. Brinkhoff, prof. dr. E. Kolthoff, mr. J.W. Mensink en prof. mr. dr. M. Malsch.
