Wat je hond je probeert te vertellen - en waarom dat ertoe doet
Gelukkiger met een hond?
Vaak lees je dat het hebben van een huisdier goed is voor het menselijk welzijn (het 'pet effect'). Maar dat is toch te simplistisch. Wetenschappelijke studies laten een wisselend beeld zien: soms heeft een huisdier weinig of tegenstrijdige effecten op het welzijn. Het ligt dus genuanceerder: het effect van een huisdier hangt ook af van specifieke aspecten van de interactie tussen mens en hond. Mayke Janssens richt zich in het onderzoek Canine Cues op één zo’n aspect: de vaardigheid van eigenaren om het gedrag van hun hond correct te interpreteren.
Effect van het gedrag van huisdier
In een eerdere studie onderzocht Janssens hoe het gesteld is met de gezondheid en het welzijn van honden- en katteneigenaren. Via een dagboekmethode stelde ze de baasjes vragen over het gedrag van hun dieren. Het gedrag van de dieren kon worden ingedeeld in twee categorieën: toenadering zoekend (aanhankelijk, speels, enthousiast) of ontwijkend defensief (angstig, agressief en ongehoorzaam). Ze stelde vast dat als een hond het toenadering zoekende gedrag vertoont, het baasje zich ook beter voelt. Als een hond ontwijkend defensief gedrag vertoont, voelt de eigenaar zich ook minder goed.
Snappen wat je hond je probeert te vertellen
Het gedrag van je hond hangt dus samen met jouw welzijn. Een gelukkig huisdier, een gelukkige baas …. Maar de grote vraag is: Hoe goed zijn wij eigenlijk in het interpreteren van het gedrag van een hond? Snappen huisdierbezitters wel wat hun hond ze probeert te vertellen? Weten ze waar ze op moeten letten? Misschien is die hond die zich terugtrekt en onder de tafel gaat liggen helemaal niet braaf en relaxed, maar juist angstig…
Hondengedrag interpreteren
In dit nieuwe onderzoek, getiteld Canine Cues, beoordelen deelnemers videofragmenten van hondengedrag. Zo brengen de onderzoekers in kaart hoe goed ze hondengedrag kunnen interpreteren. Ook beantwoorden ze vragen over de band die ze hebben met hun hond. Op deze manier kunnen de onderzoekers bepalen of mensen die het gedrag van de hond beter kunnen interpreteren ook een sterkere band ervaren met hun huisdier. Vervolgens beantwoorden deelnemers een week lang meerdere keren per dag een paar vragen over het gedrag van hun hond en hoe ze zich voelen (de Experience Sampling Methode - ESM). Op die manier ontstaat een beeld van het verband tussen het gedrag van de hond en het welzijn van de eigenaar, en de invloed die de vaardigheid van de eigenaar in het interpreteren van het gedrag hierop heeft. In een tweede deelonderzoek worden deelnemers gevraagd om, niet alleen vragen over hun emoties en het gedrag van hun hond te beantwoorden, maar ook korte video's van het gedrag van hun eigen hond te uploaden. Deze fragmenten worden ook beoordeeld door een gedragsbioloog. Snappen de eigenaren wat hun hond ze probeert duidelijk te maken? En kun je via deze onderzoeksmethode op een objectieve manier in real-life context vastleggen hoe vaardig een huisdiereigenaar is in het interpreteren van hondengedrag?
Hondenbezitters opvoeden
Met de inzichten uit dit onderzoek wil Janssens een bijdrage leveren aan gerichte interventies of educatie voor hondenbezitters met als doel zowel het welzijn van de mens als van de hond te verbeteren. Ook voor gedragstherapeuten, professionals in de dierenzorg, en voor werkvelden waarin honden worden ingezet ter ondersteuning van de mens, zoals bij therapie- of assistentiehonden, kunnen de onderzoeksresultaten van belang zijn.
Mayke Janssens is onderzoeker bij de vakgroep Levenslooppsychologie en richt zich op onderzoek naar mens-dier interacties (antrozoölogie). Het onderzoek Canine cues: exploring understanding of dog behavior and its implications for human wellbeing heeft een looptijd van 12 maanden en wordt mede gefinancierd door NWO (Open Competition). In het onderzoek werkt ze samen met de Faculty of Veterinary Medicine van de Universiteit Utrecht.
