Nele Beyens (geschiedenis): 'Els Borst en haar persona van vakminister' (Utrecht 7 maart: 13:00-14:00 uur – Eindhoven 13 maart: 13:30-14:30 uur)
Els Borst werd als minister van Volksgezondheid in de paarse kabinetten soms wel ‘de huisarts van Nederland’ genoemd. Zij gold als een echte ‘vakminister’ die in de eerste plaats arts was en pas in de tweede politicus. Aan dat beeld heeft zij zelf enorm bijgedragen. In deze presentatie wordt onderzocht hoe ze dat deed en waarom.
Nele Beyens is universitair docent cultuurgeschiedenis aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de OU.
Tom Giesbers (filosofie): ‘Alles is kleding: over (morele) illusies en bedrog in het kantianisme’ vakminister' (Utrecht 7 maart: 13:00-14:00 uur – Zwolle 21 maart: 14:30-15:30 uur)
Hoe kan kleding exemplarisch zijn voor onze beschaving, maar tegelijkertijd een illusie zijn? Op basis van Kant’s onderscheid tussen illusie en deceptie wordt verkend hoe illusies de wereld met verbeelding (‘idealiteit’) overladen. Dit leidt ertoe dat Kant en post-Kantiaanse filosofen performativiteit aanwijzen als een fundamenteel kenmerk van de menselijke beleving.
Tom Giesbers is universitair docent filosofie aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de OU.
Frank Inklaar (geschiedenis): ‘Historisch spektakel: nagespeelde geschiedenis als belevenis voor een breed publiek’ (Zwolle 21 maart: 14:30-15:30 uur)
In de hedendaagse beleveniseconomie strijden op de vrijetijdsmarkt organisaties, instellingen, regio’s en steden om de aandacht van de consument. Een van de mogelijkheden waarmee je publiek kunt trekken is geschiedenis, maar dan niet in de vorm van een tentoonstelling met archiefmateriaal. In welke vormen wordt geschiedenis tot een belevenis vertaald? Hoe authentiek is dit alles, of slaat Disneyficatie ook hier toe? Aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden worden deze vragen aan de orde gesteld.
Frank Inklaar is universitair docent cultuurgeschiedenis aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de OU.
Evelien van Nieuwenhoven (literatuur): ‘Toekomsttheater bij DWDD: schijnvertoning van het Nederlandse privacydebat’ (Eindhoven 13 maart: 13.30-14.30 uur).
#Niksteverbergen. Zo heet de maatschappijkritische voorstelling van theatercollectief De Verleiders, die begin vorig jaar voor commotie bij De Wereld Draait Door zorgde. Ik analyseer de inhoud van deze voorstelling en de hoonreacties die deze veroorzaakte. Die lijken namelijk exemplarisch voor hoe in Nederland met zowel toekomstverbeelding als het privacydebat wordt omgegaan.
Evelien van Nieuwenhoven is onderwijs- en onderzoekmedewerker aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de OU.
Jan Oosterholt (literatuur): ‘Hollywood avant la lettre: het 19e-eeuwse melodrama’ (Utrecht 7 maart: 11.15-12.15 - Eindhoven 13 maart: 14:30-15:30 - Zwolle 21 maart: 13.30-14.30)
In 19e-eeuwse westerse theaters was het melodrama alomtegenwoordig, maar in de meeste literatuur- en toneelgeschiedenissen krijgt het genre een stiefmoederlijke behandeling. Ongetwijfeld heeft dit te maken met het dedain dat tot voor kort bestond voor een toneeltype dat zijn succes niet zozeer aan de tekst dankte, maar wel aan het multimediale en spectaculaire karakter van de opvoering ervan. In de 20e eeuw leefde het melodrama voort in onder meer de Hollywoodfilm. Met de performatieve wending in de theater- en cultuurwetenschap kreeg en krijgt het genre weer volop belangstelling.
Jan Oosterholt is universitair docent letterkunde aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de OU.
Herman Simissen (geschiedenis en filosofie): ‘Zoeken naar de ideale ‘Christus’: Ralph Vaughan Williams als dirigent van de Matthäus-Passion’ (Eindhoven 13 maart: 14.30-15.30 - Zwolle 21 maart: 13.30-14.30)
Het uitvoeren van de Matthäus-Passion van J.S. Bach tijdens de Goede Week is een belangrijke muzikale traditie in de Lage Landen. Van niet te overschatten betekenis voor de ontwikkeling van deze traditie was de dirigent Willem Mengelberg. In Groot-Brittannië speelde zijn generatiegenoot, de componist Ralph Vaughan Williams een vergelijkbare rol. En net als Mengelberg maakte ook Vaughan Williams bij het uitvoeren van de Matthäus-Passion opmerkelijke, zelfs omstreden keuzes.
Herman Simissen is universitair docent filosofie en geschiedenis aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de OU.
Nathalie Zonnenberg (kunst): ‘Disneyficatie in de hedendaagse museale praktijk? De remake van de tentoonstelling When Attitudes Become Form in Venetië’
De remake tentoonstelling When Attitudes Become Form Bern 1969/ Venice 2010 die in 2010 in de Prada Foundation in Venetië te zien was, ontving naast lovende reacties van het professionele kunstpubliek ook forse kritiek van met name kunsthistorici. De ervaringsgerichte aanpak zou volgens hen tot een ‘Disneyficatie’ van de historische realiteit leiden. Een analyse van deze casus zal een blik werpen op de (uitdagingen van de) veranderende museale praktijk van vandaag.
Nathalie Zonnenberg is universitair docent kunstgeschiedenis aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de OU.