null Eenzaamheid los je niet op met een gezellig bezoekje

PSY_IC_nazorg_12848_head_large.jpg
Gezondheid
Eenzaamheid los je niet op met een gezellig bezoekje
Iemand die zich lange tijd eenzaam voelt, loopt een hoger risico op psychische problemen zoals angst, depressie, paranoia en suïcide. Dat zegt Ellen Jongen, psycholoog en onderzoeker bij de Open Universiteit in een interview met dat in september 2020 is verschenen in Zin. Maar eenzaamheid is ook gerelateerd aan allerlei lichamelijke problemen als verminderd functioneren van het hart- en bloedvatenstelsel, een verhoogd risico op alzheimer, een verminderde weerstand en een hogere kans op overlijden. Jongen juicht initiatieven zoals de Week tegen Eenzaamheid toe. Het maakt het probleem bespreekbaar, maar ze vreest dat het niet voldoende is om het uit de taboesfeer te halen.

Een gezellig bezoekje lost het niet op

Wie langere tijd eenzaam is, kan in een negatieve spiraal terechtkomen. Mensen die slecht in hun vel zitten, zijn niet hun leukste zelf. Bovendien ontwikkelen ze een hypergevoeligheid voor sociaal bedreigende informatie, legt Jongen uit. Ze herinneren zich vooral negatieve sociale gebeurtenissen, en interpreteren zelfs situaties die niet negatief zijn op een negatieve manier. Mensen die langdurig eenzaam zijn, ontwikkelen dus een vertekend beeld (bias) op het vlak van geheugen, aandacht en informatieverwerking. Enkel een gezellig bezoekje krijgen of een lesje sociale vaardigheden lost dat niet op.

Geheugen, aandacht en informatiewerking resetten

Ellen Jongen: 'Eenzame individuen moeten anders leren kijken naar situaties, in therapievorm kan dat met cognitieve gedragstherapie.' Het gaat erom dat iemand (opnieuw) leert automatische negatieve gedachten ('Hij reageert kortaf omdat hij me niet aardig vindt')  direct voor waarheid aan te nemen, maar na te gaan of deze gedachten wel kloppen ('Of was hij die dag gewoon erg druk?'). Als daar weer ruimte voor is, is een volgende stap natuurlijk om weer sociale relaties op te bouwen. Jongen: 'Het belangrijkste in het contact is dat iemand emotionele ervaringen kan uitwisselen: het bespreken van persoonlijke problemen en belevenissen.' 

Lees het hele interview met onder andere Ellen Jongen in: 'Samen zijn. Dat wil toch iedereen'. Het artikel is verschenen in het tijdschrift Zin in september 2020. [ link naar pdf – gedownload en op onze eigen website] 

Naar de themapagina Eenzaamheid