Kindermishandeling en huiselijk geweld: hoe krijg je zicht op de situatie?
Zicht krijgen op de veiligheid
Een veiligheidsbeoordeling houdt in dat Veilig Thuis na een melding zicht probeert te krijgen op de veiligheid in het gezin of huishouden. Daarvoor verzamelt een medewerker informatie uit meerdere bronnen om op basis daarvan te komen tot een beoordeling. Deze veiligheidsbeoordeling of -taxatie vormt de basis voor een besluit over vervolgacties, zoals het starten van een onderzoek naar vermoedelijke kindermishandeling of huiselijk geweld, of overdracht naar een instantie die al betrokken is.
Huidige situatie en de toekomst
Veilig thuis werkt bij het maken van zo’n veiligheidstaxatie met een handelingsprotocol. Het protocol dient als leidraad om de veiligheidstaxatie uit te voeren, maar laat nog veel ruimte voor eigen inbreng van individuele organisaties en professionals. Naast een veiligheidsbeoordeling, waar het gaat om de huidige situatie, kan er ook een risicotaxatie worden gedaan. Deze dient voor het inschatten van de kans op vormen van geweld of onveiligheid in de toekomst. De twee beoordelingen zijn natuurlijk met elkaar verbonden en cruciaal voor het inschatten van de huidige situatie, besluiten over vervolgstappen en zicht houden op (toekomstige) veiligheid. Een risicobeoordeling maakt op dit moment echter niet structureel onderdeel uit van de procedure en er is ook geen standaardinstrument dat Veilig Thuis organisaties hiervoor kunnen inzetten.
Effectiviteit en optimaliseren werkwijze
De veiligheidsbeoordeling waar Veilig Thuis mee werkt, is tot op heden niet wetenschappelijk getoetst. Daarom heeft Veilig Thuis de Open Universiteit gevraagd om onderzoek te doen naar de kwaliteit van de veiligheidsbeoordelingen en de besluiten zoals die op dit moment worden uitgevoerd. De centrale vragen zijn: doet de veiligheidsbeoordeling van Veilig Thuis wat het belooft, namelijk een goede inschatting maken over het veiligheidsniveau in de betrokken gezinnen? Wat levert de huidige veiligheidsbeoordeling op? En geeft het professionals voldoende en juiste informatie om de benodigde stappen te zetten? De onderzoekers gaan de werkwijze en uitkomsten van Veilig Thuis ook vergelijken met de bevindingen uit de wetenschappelijke literatuur en aanbevelingen van experts. Einddoel is optimaliseren van de bestaande werkwijze en bepalen welke elementen er nodig zijn om de huidige praktijk te verbeteren.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door de vakgroep klinische (kinder- en jeugd-)psychologie in samenwerking met Veilig thuis en loopt van januari 2024 tot en met december 2025. Projectleider is dr. Brenda Erens.
Over Veilig Thuis
Veilig thuis is het advies- en meldpunt voor kindermishandeling en huiselijk geweld. Er zijn 25 regionale Veilig Thuisorganisaties. Veilig Thuis geeft advies en biedt ondersteuning, zowel aan slachtoffers, plegers, omstanders als professionals. Daarnaast verricht Veilig Thuis onderzoek naar mogelijke situaties van kindermishandeling en huiselijk geweld. Veilig Thuis krijgt in relatie tot haar brede opdracht als het gaat om het stoppen van (patronen) van geweld steeds meer inzicht in de complexiteit ervan. Het meer denken in patronen van geweld, specialistische vormen van geweld en gezinsprofielen leidt mogelijk tot een gerichtere aanpak na de veiligheidsbeoordeling van Veilig Thuis. Werken met een instrument dat Veilig Thuis ondersteunt bij deze analyse en (advies over) een gerichte aanpak leidt tot het beter doorbreken van patronen van (intergenerationeel) geweld.
