Plastictop in Genève: mislukte onderhandelingen of een weg vooruit?
De situatie is dringend: door slechte beheersing komt er steeds meer plastic in het milieu terecht. Het plastic fragmenteert daar tot microplastics, die ook in ons eten en drinkwater terechtkomen. Toch zijn de landen die in augustus 2025 deelnamen aan de plastictop in Geneve, na twee nieuwe weken onderhandelen in augustus, er niet in geslaagd om tot een internationaal verdrag te komen om plasticvervuiling aan banden te leggen. Zijn de onderhandelingen nu mislukt?
Langzaam richting open en constructieve dialoog
Promovenda Chloé Taillandier (Open Universiteit) was aanwezig bij de onderhandelingen in Genève. Daar zag zij dat landen onderling (vooral achter gesloten deuren) spraken over de verschillende standpunten om te bepalen wat wel en niet onderhandelbaar was. Waar de meer ambitieuze landen zich in de eerste week nog verzetten tegen elk compromis, werden in de laatste paar dagen van onderhandelingen meer open en constructieve dialogen gevoerd. Maar waar liggen de grootste knelpunten?
Verschillen in aanpak
Aan de ene kant pleit een grote groep voor een volledige levenscyclusaanpak: zij willen een aanpak van niet alleen de plasticvervuiling zelf, maar ook naar de bron ervan, zoals oliewinning en productieprocessen. Aan de andere kant leggen vooral olieproducerende landen de nadruk op de eindfase van de cyclus, met name op afvalbeheer. Hoewel beide benaderingen elkaar niet uitsluiten, pakt een focus op het bestrijden van de symptomen (de vervuiling) de kern van het probleem niet aan: de noodzaak om de kraan dicht te draaien. Hoewel er nog geen verdrag is, is er inmiddels wel veel meer duidelijk over standpunten van de verschillende landen. Dit kan een toekomstig onderhandelingsproces, onder het Milieuprogramma van de VN (UNEP) of elders, versnellen. Ook maakte China, een van de swinglanden, de ambitie duidelijk om naar een ambitieus verdrag te willen streven. Dat is zeer opmerkelijk gezien de omvang van de Chinese plastic industrie, en het economische belang van China in het algemeen.
Een weg vooruit
Kortom, ook al is er nog geen akkoord, er is zeker sprake van momentum en politieke wil om te werken aan een internationale oplossingen tegen plasticvervuiling. Hoe de situatie met betrekking tot een internationaal verdrag verder zal ontwikkelen is nog onduidelijk, maar mensen, waar ze ook zijn, ondernemen al actie en dat kun jij ook!
Onderneem actie
Om stakeholders en gewone burgers te stimuleren om in actie te komen tegen plasticvervuiling, heeft de vakgroep Milieuwetenschappen samen met het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) en het Global Partnership on Plastic Pollution and Marine Litter (GPML) diverse tools en cursussen ontwikkeld. Bijvoorbeeld een Massive Open Online Course over plasticvervuiling en zwerfvuil op zee en het informatieplatform Global Plastics Hub. Momenteel zijn er twee cursussen beschikbaar die je online kunt volgen: 'Masterclass on Unnecessary, Avoidable and Problematic Plastic Products and Polymers' en 'E-learning course on sea-based sources of plastic pollution and marine litter'.
Meer weten over plasticvervuiling en het werk van de Open Universiteit op dit gebied? Kijk op:
