null Rechtswinkel Heerlen Open Universiteit: juridische steun met impact

RW_Rechtswinkel_head_large.jpg

Rechtswinkel Heerlen Open Universiteit: juridische steun met impact

Sinds september 2024 heeft de Open Universiteit als enige Nederlandse universiteit een eigen Rechtswinkel in het centrum van Heerlen. Rechtenstudenten bieden er gratis sociaaljuridische bijstand aan kwetsbare burgers en mensen met een minimuminkomen. Het eerste half jaar zijn er 190 juridische zaken ingediend, met name op het gebied van huur- en consumentenrecht. Studenten leren dat rechtshulp veel verder gaat dan de academische theorie; cliënten voelen zich gehoord en geholpen. Een win-win situatie voor iedereen.

Direct goed bezocht

Natasja Montulet, hoofd praktijkonderwijs en Externe Samenwerking Rechtspraktijk bij de faculteit Rechtswetenschappen, blikt terug op een succesvolle start: 'In het begin maakte ik me zorgen of cliënten ons wel zouden vinden. Want het wantrouwen onder de doelgroep richting officiële instanties en overheid is groot. Maar het tegendeel bleek waar: de Rechtswinkel is vanaf dag één druk bezocht. We vullen een enorm gat qua tweedelijns rechtshulp en zijn hard nodig.'

Unieke minor

De Open Universiteit is de enige Nederlandse universiteit met een Rechtswinkel in het curriculum. Rechtenstudenten kunnen tijdens hun bachelor of master de verdiepende minor Rechtswinkel volgen, waarin theorie en praktijk samenkomen. Eerst volgen ze praktisch gericht juridisch onderwijs, vervolgens gaan ze onder begeleiding van drie ervaren beroepskrachten echte zaken behandelen in de Rechtswinkel Heerlen. 'Deze combinatie van theorie en praktijk past bij onze missie om wetenschap en praktijk te verbinden en impactvol onderwijs te bieden', aldus Montulet, die tevens strafrechter is bij de Rechtbank Limburg.

Veel huurzaken

Cliënten komen via verschillende instanties bij de Rechtswinkel terecht zoals het UWV, de straatadvocaat, het Jongerenloket en het Juridisch Loket. 'Vooral het groot aantal huurzaken heeft ons verrast', vertelt Montulet. 'We zien schrijnende situaties; mensen die maandenlang wachten op reparaties of geen antwoord krijgen op hun klachten. Vaak zijn cliënten enorm dankbaar dat ze eindelijk door ons gehoord en geholpen worden.'

Waardevolle ervaring voor studenten

Rechtenstudent Abdel M’Barki benadrukt hoe waardevol de ervaring in de Rechtswinkel is. 'Het geeft zoveel voldoening als je met de academische theorie al tijdens je studie echt mensen kunt gaan helpen. Luisteren en vertrouwen winnen, zodat je het eerlijke verhaal hoort, is stap één - en dat leer je pas door te doen.' Naast intake- en adviesgesprekken maken studenten ook juridische stukken. 'In huurzaken schrijf ik bijvoorbeeld nette, juridisch goed onderbouwde brieven naar verhuurders. Zo’n brief opent in veel gevallen de weg naar onderhandelingen en een concrete oplossing.'

Van bemiddeling tot procederen

Naast bemiddeling in huur- en consumentenrechtzaken, ondersteunt de Rechtswinkel ook cliënten in strafrechtelijke kwesties. Zo loopt momenteel een zaak waarin de Rechtswinkel bij het gerechtshof in Den Bosch probeert vervolging af te dwingen voor zwaar lichamelijk letsel, toegebracht aan een kind.

Signalerende functie

De Rechtswinkel Heerlen heeft ook een belangrijke signalerende functie, stelt Montulet. Het groot aantal huurklachten heeft geleid tot gesprekken met de gemeente Heerlen om malafide verhuurders gezamenlijk aan te pakken.

Nieuwe lichting studenten van start

Van de eerste tien studenten hebben er inmiddels negen de minor succesvol afgerond, en blijven er acht als vrijwilliger verbonden aan de Rechtswinkel. Een nieuwe lichting is inmiddels gestart. Daarnaast wordt gekeken naar samenwerking met Zuyd Hogeschool, zodat nog meer studenten kunnen deelnemen.

'Wat je hier leert, staat niet in de studieboeken,' zegt M’Barki. 'Of je nou straks als sociaal advocaat aan de slag gaat of multinationals gaat bijstaan, je ontwikkelt vaardigheden die je als jurist in elk werkveld kan toepassen. Het mooie, vind ik, is dat je intussen ook iets terugdoet voor de maatschappij.' Ook M’Barki is geslaagd voor zijn minor en blijft vrijwilliger. 'Omdat het zinvol is, én leuk!'

Over de Rechtswinkel Heerlen

De Rechtswinkel Heerlen werkt samen met een breed netwerk van sociaaljuridische ketenpartners, waaronder het Juridisch Loket, Huis van het Recht, Alcander, sociale advocaten en Slachtofferhulp Nederland. Daarnaast zijn de gemeente Heerlen, Provincie Limburg, Universiteit Maastricht en rechtsbijstandsverzekeraar ARAG betrokken.